Ο φιλομοναρχισμός του Γρίβα οδήγησε σε παρεξηγήσεις μεταξύ των βρετανικών και ελληνικών βασιλικών οικογενειών τη δεκαετία του 1950. (Ο Βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη ήταν τόσο αποφασισμένοι να επισκεφθούν τη Βρετανία το 1963 για να θεραπεύσουν τυχόν πιθανές παρερμηνείες του παρελθόντος). Κατά ειρωνικό τρόπο, η ελληνική βασιλική οικογένεια δέχτηκε επίθεση στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 επειδή θεωρήθηκε ότι ήταν πολύ κοντά στη Βρετανία και δεν υποστήριζε επαρκώς τους Ελληνοκύπριους συμπατριώτες της.
Ο ρόλος του Γρίβας ως πρωταρχικού υποστηρικτή της ένωσης εκχωρήθηκε από τον θρησκευτικό αρχηγό του νησιού Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ '. Ήταν ο Μακάριος που εκπροσώπησε τα Ελληνοκυπριακά συμφέροντα στα Συνέδρια του Λονδίνου και της Ζυρίχης το 1959, στα οποία διαπραγματεύτηκε το καθεστώς της Κύπρου. Η Βρετανία, η Ελλάδα και η Τουρκία παρακολούθησαν επίσης αυτά τα συνέδρια για να αποφασίσουν το μελλοντικό καθεστώς της Κύπρου. O Μακάριος Γ΄ μετακινήθηκε από την υποστήριξη μιας ένωσης με την Ελλάδα στην ανεξαρτησία για την Κύπρο ως φαινομενικός συμβιβασμός μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Το κύρος του Μακάριου Γ 'ήταν αρκετό που οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι αποδέχτηκαν την ανεξαρτησία, αν και υπήρχε πιθανώς μια βαθύτερη επιθυμία για ενδεχόμενη ένωση με την Ελλάδα. Ο στρατηγός Γρίβας όμως απομακρύνθηκε αμέσως από τον Μακάριο Γ΄. Αυτό δημιούργησε πιθανούς κινδύνους για τον Κύπριο πρόεδρο, επειδή η Εθνική Φρουρά της Κύπρου (δηλαδή ο στρατός της) απαρτίζονταν από πρώην μέλη της ΕΟΚΑ και Έλληνες αξιωματικούς που υπηρετούσαν σε απόσπαση. Η απειλή ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος της εθνοφρουρας αντισταθμίστηκε από την απειλή μιας ενδεχομενης τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης και ἔτσι ο Μακάριος Γ΄ υποστηρίχθηκε συντριπτικά από Ελληνοκύπριους και θελοντας και μη εγινε αποδεκτός και από τους περισσότερους Τουρκοκυπρίους.
Ό Πρόεδρος Μακάριος απολαμβανε σεβασμου από τους περισσότερους ανθρώπους, επειδή ήταν μια πάρα πολύ βυζαντινή φιγούρα. Ο Δρ Henry Kissinger, ο πρώην Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας ανέφερε τον Μακάριο Γ 'ως έναν από τους πιο ενδιαφέροντες και εκπληκτικούς πολιτικούς ηγέτες που είχε γνωρίσει ποτέ. Ο Κύπριος πρόεδρος ήταν ένας αποδεδειγμένος αριστερός ηγέτης του τρίτου κόσμου, ο οποίος στην πραγματικότητα χρησιμοποίησε την αμερικανική υποστήριξη για να κρατήσει σε ομηρια τις δυο κοινοτητες. (Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς υποστήριξε ότι ο Μακάριος Γ 'ήταν κρυμμένος Έλληνας φιλομοναρχικός).
Λόγω της υποστήριξης από τον δικτατορα Παπαδόπουλο, η EOKA επανασυσταθηκε ξανά ως EOKA B το 1971 υπό την ηγεσία του Γριβα. Ο θάνατος του Γρίβα τον Ιανουάριο του 1974 δημιούργησε ένα κενό που εκμεταλλεύτηκε ο στρατηγός Ιωαννίδης για να ενισχύσει την επιρροή του στην Κυπριακή Εθνική Φρουρά στην οποία οι Έλληνες αξιωματικοί υπηρετούσαν σε απόσπαση. Η Ελλάδα τοτε χτυπήθηκε σκληρά από τα πετρελαϊκά κριση του ΟΠΕΚ του 1973. Στο μυαλό του στρατηγού Ιωαννίδη, η προοπτική της ένωσης μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας προσέφερε την ευκαιρία να εξερευνήσει και να εξασφαλίσει πιθανά αποθέματα πετρελαίου στο Αιγαίο Πέλαγος.
Ίσως το πιο σημαντικό, η ένωση προσέφερε στον στρατηγό Ιωαννίδη τα μέσα για να αποκτήσει κύρος για να εξασφαλίσει την πολιτική του θέση. Το μυστήριο του γιατί ο Ιωαννίδης υποκίνησε το στρατιωτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 εναντίον του Προέδρου Μακάριου ήταν ότι δεν φανηκε να προβλέπει την τουρκική στρατιωτική αντίδραση. Ίσως ο δικτάτορας πίστευε ότι οι Αμερικανοί θα εμπόδιζαν την Τουρκία από την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Μακάριος διέφυγε από την Κύπρο με κινδυνο της ζωής του κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος. Ο Αρχιεπισκοπος μίλησε αργότερα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1974, όπου καταδίκασε το πραξικόπημα ως απόπειρα ελληνικής κατάληψης της Κύπρου.
(Ο Μακάριος Γ 'αποκαταστάθηκε ως Κύπριος πρόεδρος στα τέλη του 1974, οπότε το νησί χωρίστηκε μεταξύ ενός ελληνικού νότου και ενός τουρκικού βορρά. Ο αρχιεπίσκοπος πέθανε το 1977. Ο τουρκικός βόρειος τομεας του νησιού δήλωσε μονομερώς την ανεξαρτησία του τον Ιανουάριο του 1984 και είναι αναγνωρισμενος μόνο από την Τουρκία ως ανεξάρτητη δημοκρατία. Κατά ειρωνικό τρόπο υπάρχει τώρα μια ώθηση από τη Βόρεια Κύπρο για επανένωση. Αυτό πιθανότατα προέρχεται από την ευημερία που το νότιο τμήμα του νησιού απολαμβάνει ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης)
Ιούλιος 1974: Η πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας
Όποια κι αν είναι η διαμάχη για την εισβολής της Τουρκίας στις 20 Ιουλίου στη Βόρεια Κύπρο, είχε και την θετική επιρροή αυτη του τερματισμού της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα. Παραδόξως, ο ελληνικός στρατός κατα την διαρκεια της δικτατορίας παρεβλεψε τις ανάγκες εξωτερικής άμυνας λόγω της εστίασης στην εγχώρια καταπίεση. Πράγματι, το καθεστώς εδωσε βαρος στην αποστολη του στρατου στη σύνθλιψη αστικών διαδηλώσεων διαμαρτυριας .
Αυτή η κατασταλτική εσωτερικη ικανότητα του στρατου εξουδετερώθηκε από την καταστροφή της Κύπρου και αυτό έγινε εμφανές όταν μια ομάδα γενναίων ατόμων συγκεντρώθηκε στην Πλατεία Συντάγματος για να διαδηλώσει ενάντια στη δικτατορία τον Ιούλιο του 1974. Η EΣA δεν ήταν πουθενά. Ως αποτέλεσμα, η διαδήλωση διογκώθηκε σε χιλιάδες. Οι χαρούμενοι Αθηναίοι βγήκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν την ανικανότητα του στρατού να περιορίσει τη βούλησή τους να ανακτήσουν την ελευθερία τους. Η EΣA παρέμεινε στους στρατώνες τους καθώς ο Ιωαννίδης εξαφανισθηκε απο το προσωπο της γης.
(* Ο Ιωαννίδης θα επιχειρήσει αργότερα ένα μίνι στρατιωτικό πραξικόπημα τον Φεβρουάριο του 1975 που εφτασε μεχρι την καταληψη μερικων στρατωνων. Παρόλο που ο Παπαδόπουλος χαρακτηρίστηκε ως «τελευταίος δικτάτορας» της Ελλάδας όταν πέθανε τον Ιούνιο του 1999, αυτή η δυσάρεστη διάκριση ανήκει πραγματικά στον Ιωαννίδη που βρίσκεται ακόμα στη φυλακή Κορυδαλλού (όταν γράφτηκε αυτό το άρθρο).
Τα κορυφαία μέλη του καθεστώτος των συνταγματαρχών καταδικάστηκαν τον Αύγουστο του 1975. Οι περισσότεροι από αυτούς καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά οι ποινές τους μετατράπηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Παπαδόπουλος δηλωσε οτι ηταν φιλομοναρχικός(!!!!!) στο τέλος της δίκης του. Ο φυλακισμένος πρώην δικτάτορας το 1984 ίδρυσε το δικό του πολιτικό κόμμα, το Εθνική Πολιτική Ενωση (EΠEN), που αργότερα εξαφανίσθηκε.
Η κατάρρευση της πολιτικής εξουσίας του στρατού οδήγησε τον «Πρόεδρο» Φαιδων Γκιζικη να καλέσει μια συνάντηση των κορυφαίων πολιτικών πριν από το 1967 για να σχηματίσουν μια νέα κυβέρνηση. Οι κυριότεροι πολιτικοί ηγέτες που συγκεντρώθηκαν ήταν ο Κανελλόπουλος, ο Μαύρος, ο Αθανασιάδης Νόβας και ο Μαρκεζίνης (τους οποίους ο στρατός εξακολουθούσε να εμπιστεύεται). Αυτοί οι πολιτικοί διαιρέθηκαν ουσιαστικά σε τρία ρεύματα, την EΡE, την Ενωση Κεντρου και τους Αποστάτες. Είναι ενδιαφέρον ότι αν και ο Κανελλόπουλος ήταν δημοκρατικός, τα οικογενειακά πολιτικά δίκτυα που χρειάστηκε για την ανασύσταση της EΡE ήταν συντριπτικώς μοναρχικά.
Dr. David Paul Bennett
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου