ΘΕΜΑ: 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1967. ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ.

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ  ΔΕΝ ΕΙΧΕ  ΟΥΔΕΜΙΑ  ΑΝΑΜΕΙΞΗ  ΣΤΗΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΤΙΣ  ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΤΗΣ  ΣΤΟΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ ΕΤΟΙΜΑΖΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ  ΚΥΠΡΟΥ. 

Πατιαλιάκας Κωνσταντίνος

2 ώρ. ·

ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ.

ΨΗΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΝΕΩΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ.

Την 30η Νοεμβρίου του 1963 ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος υπέβαλε στον Αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο

Φαζίλ Κιουτσούκ, με κοινοποίηση στις τρεις[3] εγγυήτριες δυνάμεις, Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία, δέκα τρεις [13] προτάσεις

για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τη 16η Δεκεμβρίου 1963 η Τουρκία απέρριψε

τις προτάσεις και αμέσως την ακολούθησε και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία. Ακολούθησαν απειλές για στρατιωτική επέμβαση της

Τουρκίας στην Κύπρο, πρόκληση από μέρους των Τουρκοκυπρίων συγκρούσεων με τα όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατάληψη

τμήματος της Λευκωσίας και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ οπλισμένων ομάδων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η πολιτική κρίση

συνεχίσθηκε και με άλλες πολιτικές και στρατιωτικές ενέργειες των Τουρκοκυπρίων, ενώ στους πρώτους μήνες του 1964 ολοένα

εντείνονταν οι απειλές για επικείμενη Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η τότε κυβέρνηση του

Γεωργίου Παπανδρέου αποφάσισε την αποστολή και εγκατάσταση στην Κύπρο μιας Μεραρχίας, πλήρους σύνθεσης και δύναμης 8.500

Αξιωματικών και Οπλιτών, εξοπλισμένης με άρματα και Πυροβολικό.

Η Μεραρχία μεταφέρθηκε σταδιακά στην Κύπρο από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο του 1964 και είχε ως αποστολή την ενίσχυση

και την εξασφάλιση της άμυνας της Κύπρου από τους σαφείς κινδύνους, που απειλούσαν την ίδια την ύπαρξή της. Η πρόσθετη

αυτή δύναμη σε συνδυασμό και με τα μόνιμα έργα, όπως πυροβολεία, πολυβολεία, ορύγματα κ.α, τα οποία την ίδια περίοδο είχαν

κατασκευασθεί, ιδίως στις ακτές της Κυρήνειας, Μόρφου, Αμμοχώστου κ.α., ενίσχυε σημαντικά τις αμυντικές δυνατότητες της

Κύπρου και αποτελούσε σοβαρή εγγύηση όχι μόνο για την αποτελεσματική απόκρουση ενδεχόμενης Τουρκικής αποβατικής ενέργειας,

αλλά και για την αποτροπή κάθε σκέψης για εισβολή-απόβαση στο νησί.

Κατά τα επόμενα χρόνια η πολιτική κατάσταση στην Κύπρο μέχρι το 1967 διακρινόταν από εντάσεις και υφέσεις. Η διάσκεψη

των αντιπροσωπειών της Ελλάδας και της Τουρκίας στην Κεσσάνη στις 9 Σεπτεμβρίου 1967 και την επομένη στην Αλεξανδρούπολη

σε επίπεδο Πρωθυπουργών, που συνοδεύονταν και από Υπουργούς, απέτυχε παταγωδώς, λόγω της ελλειπέστατης προετοιμασίας και

των αντιδράσεων της Άγκυρας για κάθε συζήτηση ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, έναντι εδαφικών ανταλλαγμάτων. Η Κυπριακή

Κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει την περίοδο εκείνη το χρονίζον θέμα της απαγόρευσης από τους Τουρκοκυπρίους των κινήσεων

των αστυνομικών περιπόλων στα χωριά Αγιος Θεόδωρος και Κοφίνου, από τα οποία το πρώτο κατοικείτο από Ελληνοκυπρίους και

Τουρκοκυπρίους και το δεύτερο μόνο από Τουρκοκυπρίους. Υπήρχαν όμως διαφωνίες ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης, εάν δηλαδή

θα επενέβαιναν μόνο ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις ή θα ενισχύονταν και με δυνάμεις της Εθνοφρουράς. Η Ειρηνευτική Δύναμη

και τα Ηνωμένα Έθνη, παρά τις εκκλήσεις της Κυπριακής Κυβέρνησης ανέβαλαν συνεχώς την ημερομηνία επέμβασης στα χωριά,

παρότι αναγνώριζαν ότι κακώς οι Τουρκοκύπριοι παρεμπόδιζαν τη δίοδο των αστυνομικών περιπόλων.

Την 31η Οκτωβρίου 1967 σε συμβούλιο, στο οποίο συμμετέσχε η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία της Κύπρου, αποφασίσθηκε η

επέμβαση της Αστυνομίας, ενισχυμένης με δυνάμεις της Εθνοφρουράς. Σε εκτέλεση της απόφασης τις 14 και 15 Νοεμβρίου 1967 με

επέμβαση της Αστυνομίας, που είχε ενισχυθεί με δυνάμεις της Εθνοφρουράς, διεξήχθησαν επιχειρήσεις με ανθρώπινα θύματα σε

Τουρκοκυπρίους και σοβαρές υλικές ζημιές στις περιουσίες των. Για τα τραγικά γεγονότα του Αγίου Θεοδώρου και της Κοφίνου ο

αείμνηστος Γλαύκος Κληρίδης, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μεταξύ των άλλων έγραψε: <<...Από Ελληνοκυπριακής

απόψεως η ενέργεια αυτή ήταν επιθυμητή...Από Τουρκοκυπριακής πλευράς ήταν ένα ζωτικής σημασίας τέστ...Δυστυχώς σ΄αυτό το

σημείο διαπράξαμε λάθη. Όχι μόνο δεν κρατηθήκαμε έξω από την Κοφίνου, αλλά παρουσιάσαμε την επιχείρηση σαν μια μεγάλη

νίκη, αντί για ένα ασήμαντο περιστατικό, στο οποίο ενεπλάκησαν αστυνομικές περίπολοι...Ο τύπος δημοσίευσε περιγραφές μιας

μεγάλης μάχης >>.

Το απόγευμα της 17ης Νοεμβρίου 1967 συνήλθε η Τουρκική Εθνοσυνέλευση σε έκτακτη συνεδρίαση και εξουσιοδότησε την

Κυβέρνηση να στείλει ένοπλες δυνάμεις και έξω από τα σύνορα της χώρας. Αργότερα την ίδια ημέρα ο Τούρκος Υπουργός

Εξωτερικών Τσαγλαγιαγκίλ επέδωσε στον Έλληνα πρέσβη αυστηρή διακοίνωση της Τουρκικής Κυβέρνησης, ένα τελεσίγραφο. Μεταξύ

των όρων της διακοίνωσης περιλαμβάνονταν απόδοση τιμών στην Τουρκική σημαία, αποζημιώσεις των παθόντων, απομάκρυνση του

Έλληνα Στρατηγού Γρίβα, Αρχηγού της Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοίκησης Άμυνας Κύπρου, αποκατάσταση των ζημιών στα χωριά,

αποχώρηση όλων των Ελληνικών στρατευμάτων και του οπλισμού των από την Κύπρο εντός 15 ημερών και διάλυση της Κυπριακής

Εθνοφρουράς. Παράλληλα άρχισε η προετοιμασία του Τουρκικού λαού με θορυβώδεις διαδηλώσεις, ανθελληνικές εκδηλώσεις και

λαϊκές συγκεντρώσεις, η εκτόξευση απειλών κατά της Ελλάδας και της Κύπρου και γενικά δίδονταν η εντύπωση ότι επίκειται

εισβολή Τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Οι απειλές και οι εκβιασμοί απέβλεπαν στον εκφοβισμό και στον επηρεασμό της

Ελληνικής Κυβέρνησης να αποσύρει την Μεραρχία από την Κύπρο. Δεν υπήρχε περίπτωση να πραγματοποιηθούν γιατί:

1. Στην Κύπρο, παρά την έλλειψη αεροπορικής και ναυτικής υποστήριξης, η Μεραρχία και η Εθνοφρουρά είχαν τη δυνατότητα

αποτελεσματικής αντιμετώπισης μιας αποβατικής επιχείρησης των Τούρκων. Αυτό περίτρανα επιβεβαιώθηκε και από τα γεγονότα

κατά την αποβατική επιχείρηση, μάλλον αποβίβαση, των Τουρκικών στρατευμάτων στις 20 Ιουλίου 1974 κατά της Κύπρου, στην

οποία, παρά την απουσία της Μεραρχίας και τα προβλήματα της Εθνοφρουράς, λόγω του εγκληματικού πραξικοπήματος κατά του

Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, διαπιστώθηκαν τις πρώτες ημέρες σημαντικές αδυναμίες και σοβαροί κίνδυνοι επιτυχίας, που είχαν

σοβαρά ανησυχήσει και προβληματίσει την στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας, ιδίως την νύκτα της 20ης προς 21η Ιουλίου.

2.Στην περιοχή του Έβρου μία Ταξιαρχία στο τρίγωνο του Καραγάτς είχε περιορισμένες επιθετικές δυνατότητες. Εκτός αυτού

είχαν προωθηθεί στην περιοχή του Έβρου Μονάδες του Ελληνικού Στρατού, είχε οργανωθεί η περιοχή και είχαν στρωθεί

ναρκοπέδια, ενώ ο πλημμυρισμένος Έβρος [μήνας Νοέμβριος] και η βατότητα του εδάφους απέκλειαν κάθε σοβαρή Τουρκική

επιθετική ενέργεια.

3. Στα νησιά του Αιγαίου-Δωδεκάνησα δεν υπήρχε δυνατότητα αποβατικής ενέργειας, γιατί τα διατιθέμενα αποβατικά πλοία

της Τουρκίας για την μεταφορά δύο[2] μόνο Ταγμάτων είχαν συγκεντρωθεί στο λιμάνι της Μερσίνας για την απειλούμενη

αποβατική επιχείρηση κατά της Κύπρου.

Από της 18ης Νοεμβρίου είχε αρχίσει ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων, επαφών, συσκέψεων και συνομιλιών μεταξύ των

Κυβερνήσεων Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας με πρέσβεις των ΗΠΑ, Βρετανίας και Καναδά, προκειμένου να αποτραπεί κάθε πολεμική

ενέργεια και να επιλυθεί η κρίση. Την 20η Νοεμβρίου ωρκίσθηκε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας ο Παναγιώτης Πιπινέλης με

αποστολή την αποσόβηση μιας πιθανής πολεμικής σύρραξης και την επίλυση της κρίσης. Αλλά και ο Γενικός Γραμματέας των

Ηνωμένων Εθνών Ου Θάντ προέβαινε σε εκκλήσεις προς την Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία να αποφύγουν κάθε πολεμική ενέργεια, ενώ

την 24η Νοεμβρίου πρότεινε την σταδιακή αποχώρηση όλων των μη Κυπριακών στρατιωτικών δυνάμεων από την Κύπρο, εκτός από την

Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ. Την 23η Νοεμβρίου αφίχθηκε στην Άγκυρα ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού Προέδρου Λίντον

Τζόνσον ο Σάιρους Βάνς και αμέσως άρχισε επαφές με κυβερνητικούς παράγοντες στην Άγκυρα, στην Αθήνα και στην Λευκωσία,

υποβάλλοντας διάφορα σχέδια, προκειμένου να αποφευχθεί εισβολή Τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Σε ανάλογες επισκέψεις

και επαφές με αξιωματούχους στην Αθήνα και στην Άγκυρα προέβηκε και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μπρόζιο, προκειμένου να

αποφευχθεί μία πολεμική σύρραξη μεταξύ των δύο συμμάχων κρατών του ΝΑΤΟ, της Ελλάδας και της Τουρκίας, με δυσάρεστες

συνέπειες στην Νοτιοανατολική πτέρυγά του.

Την 26η Νοεμβρίου, κάτω από την εκβιαστική πολιτική της Τουρκίας, ο Βάνς υπέβαλε στην Ελληνική Κυβέρνηση σχέδιο, που

περιλάμβανε τις ακόλουθες παραγράφους:

1. Έκκληση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, με την οποία θα ζητά:

α. Οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας να επιβεβαιώσουν την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της

Κύπρου.

β. Οι δύο κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα, ώστε να αποκλείουν κάθε απειλή πολέμου και προς τούτο να απομακρυνθούν αμέσως

οι Ελληνικές και οι Τουρκικές δυνάμεις, που σταθμεύουν στην Κύπρο, πέραν εκείνων που υπήρχαν το 1963.

2. Οι κυβερνήσεις να δηλώσουν ότι είναι έτοιμες να συμμορφωθούν προς την έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

3. Άμεση αποχώρηση των Ελληνικών Δυνάμεων από την Κύπρο. Η Τουρκική Κυβέρνηση να λάβει όλα τα μέτρα για να λήξει η

κρίση.

4. Οι τρεις[3] χώρες να ζητήσουν από το Συμβούλιο Ασφαλείας την επαύξηση των εξουσιών της Ειρηνευτικής Δύναμης για την

ασφάλεια και τον αφοπλισμό.

Μετά από συσκέψεις των μελών της Ελληνικής Κυβέρνησης έγιναν δεκτοί την 29η Νοεμβρίου 1967 οι όροι, μεταξύ των οποίων η

αποχώρηση του προσωπικού της Μεραρχίας εντός δέκα πέντε[15] ημερών και η μεταφορά του οπλισμού, πυρομαχικών και λοιπών

υλικών εντός σαράντα πέντε[45] ημερών. Δυστυχώς το στρατιωτικό καθεστώς υπέκυψε στους εκβιασμούς και στις απειλές της

Τουρκίας και αποδέχθηκε την ανάκληση της Μεραρχίας, με τη δικαιολογία ότι η στάθμευσή της στην Κύπρο παραβίαζε τους όρους

των Συνθηκών Ζυρίχης και Λονδίνου και γιατί έπρεπε να δοθεί βαρύτητα στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, που θα την

απέτρεπε μία πολεμική σύρραξη. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δεν έφερε καμιά αντίρρηση για την απομάκρυνση της Μεραρχίας, γιατί

αυτό το θέμα αφορούσε την Ελλάδα. Αντιτάχθηκε στη διάλυση της Εθνοφρουράς, δηλώνοντας ότι θα συμφωνούσε, εάν

απομακρύνονταν η ΕΛΔΥΚ και η ΤΟΥΡΔΥΚ, δηλαδή υιοθετούσε την λύση της πλήρους αποστρατικοποίησης της νήσου. Η αποχώρηση του

προσωπικού των Μονάδων της Μεραρχίας άρχισε την 7η Δεκεμβρίου 1967 και η αποβίβαση του προσωπικού γίνονταν σε

απομακρυσμένα λιμάνια της χώρας για να μην γίνει αντιληπτή από τον λαό και αντιδράσει. Εντός του Ιανουαρίου 1968

περατώθηκε και η μεταφορά του οπλισμού, των πυρομαχικών και των λοιπών υλικών.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ.

Για την αποχώρηση της Μεραρχίας από την Κύπρο στο πόρισμα της Βουλής των Ελλήνων, για τον Φάκελο της Κύπρου,

αναγράφονται τα ακόλουθα από το ομόφωνο συμπέρασμα:

<< 1. Θεωρούμε αναμφισβήτητο ότι με την ανάκληση της Μεραρχίας από την σύμμαχη χώρα της Κυπριακής Δημοκρατίας

αποδυναμώθηκαν οι αμυντικές της δυνατότητες...εάν δεν μεσολαβούσε η εθνικά απαράδεκτη πράξη, δεν θα αποτολμούσε η Τουρκία

την εισβολή, που επιχείρησε στις 20 Ιουλίου 1974 και αν το αποτολμούσε θα πλήρωνε πολύ ακριβά ένα τέτοιο τόλμημά της.

2. Οι τότε κρατούντες του δικτατορικού καθεστώτος τελούσαν σε πλήρη και σαφή γνώση του γεγονότος, ότι η αποχώρηση

της Μεραρχίας μας από την Κύπρο θα είχε ως άμεση συνέπεια τα καταστροφικά αποτελέσματα:

α. Την αποδυνάμωση των αμυντικών δυνατοτήτων της Κύπρου.

β. Την ενίσχυση των επιδιώξεων των Τούρκων και των Τουρκοκυπρίων.

3. Ο ισχυρισμός ότι η ανάκληση της Μεραρχίας έγινε, διότι η Τουρκία απειλούσε να κηρύξει πόλεμο κατά της χώρας μας

δεν οδηγεί βέβαια σε κάποιου είδους δικαίωση του μέτρου της ανάκλησης της Μεραρχίας...

4. Το αναμφισβήτητο γεγονός ότι υπήρξε πίεση από τις ΗΠΑ...φορτική έντονη σύσταση του Αμερικανού απεσταλμένου

Σάιρους Βάνς δεν αίρει το χαρακτήρα της πράξης αυτής ως εθνικά απαράδεκτης..>>

ΠΗΓΕΣ:

1. Κύπρος η αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας την 29η Νοεμβρίου 1967 του Στρατηγού Πανουργιά Πανουργιά.

2. Πόρισμα Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων για την υπόθεση της Κύπρου.

Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.

ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥ ΑΕΤΟΥ ΤΩΝ ΑΖΤΕΚΩΝ

                                

ΚΑΤΑΡΤΙΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ  ΤΩΝ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥΣ ΓΑΜΟΥΣ

Ο ΣΤΟΛΟΣ  ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ  ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ,ΣΤΟΝ ΦΑΛΗΡΙΚΟ ΟΡΜΟ.

ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΙΑ  ΤΟΥ  ΒΑΣΙΛΕΩΣ  ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥ  ΑΕΤΟΥ  ΤΩΝ  ΑΖΤΕΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ  ΜΕΞΙΚΟΥ.

''Ελευθερια '' 19/6/1964

ΤΑ ΝΟΕΜΒΡΙΑΝΑ ΤΟΥ 1916. ΜΙΑ ΤΡΑΓΙΚΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΧΑΣΜΟΥ.

Πατιαλιάκας Κωνσταντίνος 3 ώρ. · 

 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 

 Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ξεσπάσει στις 28 Ιουλίου 1914.Οι δύο εμπόλεμες παρατάξεις η Αντάντ.με τις Βρετανία,Γαλλία,Ρωσία και Ιταλία,και οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες,με την Γερμανία και Αυστρία προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν νέους συμμάχους.Η Ελλάδα είχε παραμείνει ουδέτερη.Της αρνήθηκαν το δικαίωμα της ουδετερότητας.Δεν την ήθελαν απλώς ως φίλη,την ήθελαν ως σύμμαχο ή εχθρό.Την εκβίαζαν με εδαφικούς ακρωτηριασμούς,επεμβάσεις στα εσωτερικά της και ταπεινωτική συμπεριφορά,να ενταχθεί σε ένα από τα δύο στρατόπεδα. Η Γερμανία της επέβαλε να παραδώσει στους Βουλγάρους,που έγιναν σύμμαχοί της,το οχυρό Ρούπελ. (Σημ. Α.Π. Αφου προηγηθηκε η απαιτηση των Γαλλων να τους παραχωρηθει εδαφος στην Δοιρανη).Την υποχρέωσε να δεχθεί την αιχμαλωσία του Δ΄Σώματος Στρατού της(ΣΗΜ.Α.Π. ΔΙΟΤΙ ΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΠΟΥ ΗΡΘΑΝ ΝΑ ΠΑΡΑΛΑΒΟΥΝ ΤΟ Δ' ΣΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ ,ΔΕΝ ΗΘΕΛΑΝ ΝΑ ΠΑΡΑΛΑΒΟΥΝ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΟΙ!) και την μεταφορά του στο Γκαίρλιτς, με αποτέλεσμα να μείνει η Ανατολική Μακεδονία ανυπεράσπιστη και να υποστεί τα πάνδεινα ο πληθυσμός της από τα Βουλγαρικά στρατεύματα. Από την άλλη πλευρά,η Αντάντ απαιτούσε με τη βία την προσχώρηση της Ελλάδας. Μετά την αποτυχία της εκστρατείας στα Δαρδανέλλια είχαν αποβιβασθεί στρατεύματα της Αντάντ στη Θεσσαλονίκη,ενώ είχαν καταληφθεί το λιμάνι του Μούδρου,η Κέρκυρα και άλλα νησιά μας. 

 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΤΑΝΤ ΠΡΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1916. 

 Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε σχηματίσει στις 16 Σεπτεμβρίου 1916 προσωρινή κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη και οργάνωνε τον στρατό,με τον οποίο θα συμπολεμούσε με την Αντάντ.Η Βρετανία και η Γαλλία ενέτειναν την πολιτική των εκβιασμών.Παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο ανάγκασαν τον Βασιλέα Κωνσταντίνο και τους εναλλασσόμενους Πρωθυπουργούς του σε αλλεπάλληλες υποχωρήσεις.Απαίτησαν και επέτυχαν την αποστράτευση των <<βασιλικών στρατευμάτων>>.Η Ελληνική Κυβέρνηση,μετά από την απαίτηση του Γάλλου Στρατηγού Σαρράιγ,Διοικητού των Δυνάμεων της Θεσσαλονίκης,δέχθηκε να αποσύρει τα ελάχιστα στρατεύματα της Θεσσαλίας προς την Πελοπόννησο,γιατί κατά τον Στρατηγό απειλούσαν τα νώτα των Δυνάμεών του.Οι Γάλλοι είχαν γίνει <<κράτος εν κράτει>>,ελέγχοντας τους σιδηροδρόμους και τις επικοινωνίες και επιβάλλοντας λογοκρισία ακόμα και στην ιδιωτική αλληλογραφία.Πλοία του στόλου μας είχαν κατασχεθεί.Στον Ναύσταθμο ο Γάλλος Ναύαρχος Ντυ Φουρνέ είχε υποστείλει την Ελληνική σημαία από τα ελαφρά πολεμικά μας και είχε υψώσει την Γαλλική.Είχε επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό με αποτέλεσμα να σημειώνονται σοβαρές ελλείψεις στους Αθηναίους και Πειραιώτες σε τρόφιμα και κάρβουνο. Στις προσβλητικές αυτές ενέργειες των συμμάχων ο Ε. Βενιζέλος δεν αντέδρασε,δεν αξίωσε να σταματήσουν.Οι οπαδοί του δικαιολόγησαν την στάση του,υποστηρίζοντας ότι εκείνη την εποχή ήταν ολοκληρωτικά προσηλωμένος στους στόχους της πολιτικής του.Αντίθετα,οι αντίπαλοί του καταδίκασαν την στάση του,ισχυρισθέντες,ότι ενδεχόμενα να μην τον δυσαρεστούσε η ιταμότητα των συμμάχων,αφού τελικός σκοπός της ήταν η απομάκρυνση του Βασιλέως Κωνσταντίνου από τον θρόνο του και η ανάληψη της Πρωθυπουργίας από τον Βενιζέλο. Όμως ο εφυέστατος Βενιζέλος,γνωρίζοντας την ψυχολογία του Έλληνα,δεν πίστευε ότι οι στερήσεις και οι προσβολές θα επηρέαζαν την στάση του Ελληνικού Λαού απέναντι στον Βασιλιά του.Η αψυχολόγητη συμπεριφορά της Αντάντ τελικά κατόρθωσε να εξεγείρει τους Έλληνες εναντίον της,που δεν είχαν παύσει ποτέ να είναι φίλοι της.Μια πατροπαράδοτη φιλία είχε τραυματισθεί θανάσιμα από τα σφάλματά της κοντόφθαλμης και μικρόψυχης πολιτικής των συμμάχων,ιδίως της Γαλλίας. 

 ΓΕΓΟΝΟΤΑ 18 ΚΑΙ 19ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1916. 

 Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν ο Γάλλος Ναύαρχος Ντυ Φουρνέ,εκτελώντας εντολές της κυβέρνησής του,απαίτησε να του παραδοθούν 10 ορειβατικές πυροβολαρχίες.Ο Βασιλεύς δικαιολογημένα ζήτησε να του εγγυηθούν ότι τα πυροβόλα αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν στο μέλλον εναντίον των Μονάδων του Ελληνικού Στρατού. Ο Ναύαρχος τότε διατάχθηκε να προβεί σε επίδειξη δύναμης. Οι εντολές που του είχαν δοθεί ήταν ασαφείς.Ο Πρωθυπουργός Αριστείδης Μπριάν είχε απαγορεύσει κάθε είδους βία.Αντίθετα ο Υπουργός Ναυτικών Λακάζ και ο Ναυτικός Ακόλουθος Ροκφέϊγ εξώθησαν τον Ντυ Φουρνέ στα άκρα.Τα ξημερώματα της 18ης Νοεμβρίου 1916 αποβιβάσθηκαν στο Φάληρο και στον Πειραιά περίπου 3.000 Άγγλοι και Γάλλοι πεζοναύτες,οι ποίοι κατέλαβαν τακτικής σημασίας σημεία των Αθηνών.Ο ίδιος ο Ναύαρχος με 300 άνδρες εγκατέστησε τον Σταθμό Διοίκησής του στο Ζάππειο,ενώ στους λόφους γύρω από την Ακρόπολη Μονάδες του Ελληνικού Στρατού και επίστρατοι είχαν καταλάβει θέσεις μάχης,έτοιμοι προς δράση. Στις 11.00 ώρα της 18ης Νοεμβρίου 1916 έπεσαν οι πρώτοι πυροβολισμοί.Δεν είχε εξακριβωθεί ποίοι πυροβόλησαν πρώτοι. Είχε αρχίσει πλέον η μάχη των Αθηνών.Το απόγευμα ο Ντυ Φουρνέ διέταξε τα πολεμικά του στόλου να προβούν σε κανονιοβολισμό. Οβίδες έπεσαν στους κήπους των ανακτόρων (ΣΗΜ Α.Π. Ενα βλημα χτυπησε το κτιριο των ανακτορων και παρα λιγο να σκοτωσει την μικρη κορη του βασιλεως την πριγκιπισσα Ελενη). Ο Βασιλεύς διαμαρτυρήθηκε στους πρεσβευτές των χωρών της Αντάντ και μετά από μεσολάβηση του Ρώσου πρεσβευτού Ντεμίντωφ αναγκάσθηκε να παραδώσει <<άνευ όρων>> 6 πυροβολαρχίες.Αμέσως έπαυσαν οι πυροβολισμοί,πλην όμως οι απώλειες και από τις δύο πλευρές ήταν σημαντικές.Τα αγήματα επέστρεψαν στα πλοία και οι οπαδοί του Βασιλέως πανηγύριζαν την νίκη εναντίον των Μεγάλων Δυνάμεων.Διαπνεόμενοι από μίσος για εκδίκηση,οι επίστρατοι την επομένη 19η Νοεμβρίου ξέσπασαν στους αθώους Βενιζελικούς της πρωτεύουσας.

Τρομοκρατία,φόνοι,λεηλασίες,προπηλακισμοί και βαρβαρότητες. Ο δήμαρχος Αθηναίων και Εθνικός ευεργέτης Εμμ. Μπενάκης κινδύνευσε να λυντσαρισθεί από τον μαινόμενο όχλο. 

 ΕΠΙΤΙΜΙΟ. 

 Οι όροι της συγνώμης εκπληρώθησαν από την Ελληνική Κυβέρνηση. Κατ΄αυτήν εξέφρασε προς τις κυβερνήσεις των Συμμάχων τη λύπη της για τα συμβάντα της 18ης Νοεμβρίου 1916 και ζήτησε συγγνώμη, ως εάν αυτή ήταν υπεύθυνη γι΄αυτά! Τις πρωϊνές ώρες της 16ης Ιανουαρίου 1917 στις σκάλες του κτιρίου του Ζαππείου είχαν καταλάβει θέσεις 4 σημαιοφόροι με τις σημαίες των χωρών της Αντάντ.Σε λίγο πεζοπόρα τμήματα του Ελληνικού Στρατού της Φρουράς Αθηνών,παρέλασαν μπροστά από το κτίριο του Ζαππείου.Οι σημαίες τους υποκλίθηκαν μπροστά στις ξένες! Ο πρίγκηπας Ανδρέας,αδελφός του Βασιλέως,συμμετείχε και αυτός. Απένεμε τιμητικό στρατιωτικό χαιρετισμό με τη σπάθη του, επικεφαλής του 1ου Συντάγματος Ιππικού,του οποίου ήταν Διοικητής.Ήταν η ταπεινωτική τελετή συγγνώμης.Την είχαν απαιτήσει οι Μεγάλες Δυνάμεις.Ήταν μια τιμωρία της Κυβέρνησης της Ελλάδας για τα Νοεμβριανά,για την ενέδρα των Αθηνών,όπως αυθαίρετα είχαν χαρακτηρίσει οι Σύμμαχοι αυτά τα γεγονότα.Για τους Γάλλους η τελετή συγγνώμης δεν ήταν αρκετή, γιατί όταν αργότερα το 1922 ζητήθηκε η επέμβαση των Συμμάχων μας,ο τότε Γάλλος Πρωθυπουργός θυμήθηκε ότι οι Έλληνες <<σκότωσαν τους Γάλλους στρατιώτες>>. 

 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

 Τα Νοεμβριανά δεν είναι παρά ένα επεισόδιο,φρικτό και αποτρόπαιο, του Εθνικού Διχασμού.Προανάκρουσμα ανατριχιαστικό των τραγικών γεγονότων,που οδήγησαν στην Μικρασιατική Καταστροφή. Υπεύθυνοι εκείνοι,που προκάλεσαν τον Εθνικό Διχασμό.Δηλαδή ποιοι;Ερώτημα βασανιστικό.Όσο το προσεγγίζει κανείς,τόσο πληθαίνουν οι αμφιβολίες και οι προβληματισμοί. Τυχεροί εκείνοι,που είναι βέβαιοι για την ευθυκρισία τους. Και ακόμα πιο τυχεροί εκείνοι,που,πιστεύοντας ότι βρήκαν επί τέλους την αλήθεια,έχουν παύσει να την αναζητούν! Χρήσιμα στοιχεία για τον Εθνικό Διχασμό μπορεί να αντλήσει κανείς από τις δημοσιευθείσες στον ημερήσιο τύπο επιστολές υπό μορφή ερωτήσεων-απαντήσεων,κατά τα έτη 1934-1935,των Ελευθερίου Βενιζέλου και Ιωάννου Μεταξά,του εκδοτικού οίκου << ΚΥΡΟΜΑΝΟΣ >>.

 ΠΗΓΕΣ. 

1.Αναμνήσεις..Διαφωνία Κωνσταντίνου-Βενιζέλου του Κων. Ζαβιτσάνου. 

 2.Η σκια της Δύσεως του Κων. Σακελλαροπούλου. 

 3.Η Ελλάς του 1910-1920 του Γεωρ.Βεντήρη. 

 4. Η συμβολή στην ιστορία κατά τη δεκαετία 1912-1922 του Αντιστρατήγου Π. Παναγάκου. 

 5. Ιχνηλατώντας το χθες του Υποστρατήγου Ιωάννου Μπακούρου. 

 Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΚΑΙ ΟΠΑΔΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ ΣΤΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ 14ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1920.

 
Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ ΑΝΕΛΑΒΕ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΩΣ ΕΥΡΕΘΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΣΤΕΙ ΣΤΗΝ ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΓΓΟΝΟΥ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Α΄

Πατιαλιάκας Κωνσταντίνος

4 ώρ.   

ΓΕΝΙΚΑ.

   Την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών στις 10 Αυγούστου 1920(Νέο ημερολόγιο) ακολούθησε στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λυών της Γαλλίας η ανεπιτυχής απόπειρα δολοφονίας του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου από τους απότακτους Αξιωματικούς, τον Υποπλοίαρχο Απόστολο Τσερέπη και τον Υπολοχαγό Μηχανικού Γεώργιο Κυριάκη. Στην Αθήνα μόλις έγινε γνωστή η είδηση της απόπειρας δολοφονίας κατά του Βενιζέλου επακολούθησαν καταστροφές στα γραφεία των αντιβενιζελικών εφημερίδων, πυρπολήσεις οικιών πολιτικών αντιπάλων των Βενιζελικών και άλλα έκτροπα, με αποκορύφωμα την εν ψυχρώ εκτέλεση του Ίωνος Δραγούμη στις 12 Αυγούστου επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας από τους άνδρες του <<Τάγματος Ασφαλείας>> του Παύλου Γύπαρη.

   Μέσα σ΄αυτό το έντονο διχαστικό πολιτικό κλίμα και ενώ η εκστρατεία στη Μικρά Ασία συνεχιζόταν, ο Βενιζέλος απόφάσισε τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών, οι οποίες, μετά τον απροσδόκητο θάνατο του Βασιλέως Αλεξάνδρου, διεξήχθησαν στις 14 Νοεμβρίου 1920. Νικητής των εκλογών αναδείχθηκε η Ηνωμένη Αντιπολίτευση(Κατά βάση Βασιλόφρονες), που έλαβε 260 έδρες, έναντι των Φιλελευθέρων(Βενιζελικών), που έλαβαν 110 έδρες. Μάλιστα ο ίδιος ο Βενιζέλος απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΚΑΙ ΟΠΑΔΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΗΤΤΑ.

   Ο Βενιζέλος μετά την ήττα του και την αποτυχία των κινήσεων ορισμένων Βενιζελικών Αξιωματικών και Μονάδων για μη αναγνώριση των βουλευτικών αποτελεσμάτων, αναχώρησε για το εξωτερικό, χωρίς να παραδώσει την εξουσία. Στο στράτευμα παρατηρήθηκαν σοβαρά προβλήματα, που  κατέγραψε στο βιβλίο του <<Συμβολή εις την ιστορία της δεκαετίας 1912-1922>> ο Αντιστράτηγος Π. Παναγάκος, Ταγματάρχης την περίοδο εκείνη, όπως παρακάτω:

<<...Την επαύριον των εκλογών, ο Βενιζελισμός επεχείρησε να μην αναγνωρίση την θέλησιν του Ελληνικού Λαού. Όλαι όμως αι ενέργειαί του εναυάγησαν. Ούτω: Συγκέντρωσις εις το Φρουραρχείον των εν Αθήναις Βενιζελικών Αξιωματικών εις ουδεμίαν απόφασιν κατέληξεν. Απόπειρα εξεγέρσεως της Μεραρχίας Κυδωνιών, ήτις είχε μεταφερθή εις Αθήνας εκ του Μετώπου διά τας εκλογάς και ομοία τοιαύτη της δια τον αυτόν σκοπόν μεταφερθείσης εξ Ηπείρου VΙΙΙ Μεραρχίας, απέτυχον. Ανάλογοι απόπειραι του Επιτελάρχου της Στρατιάς Υποστρατήγου Παγκάλου, ομοίως απέτυχον τη επεμβάσει της Ταξιαρχίας Ιππικού, ήτις απείλησεν ότι θα λάβη μέτρα κατά παντός, αποπειρωμένου να αγνοήση το αποτέλεσμα των εκλογών. Ετέρα απόπειρα του Υποστρατήγου Τσιμηκάλη, Διοικητού της εν Σαλιχλή εδρευούσης V Μεραρχίας, απέτυχεν επίσης λόγω αντιδράσεως των ανδρών της, ιδία δε του Ταγματάρχου του Πυροβολικού Κ. Μπακοπούλου...

   Την φυγήν του Βενιζέλου εμιμήθησαν πάντες σχεδόν οι Ανώτεροι Υπάλληλοι του Υπουργείου των Εξωτερικών, συναποκομίσαντες μάλιστα εκ του Αρχείου αυτού τα σημαντικώτερα έγγραφα εις τρόπον ώστε αι μετανοεμβριναί Κυβερνήσεις να ευρεθούν προ μεγάλων δυσχερειών κατά τον προσανατολισμόν των επί της διεθνούς θέσεως των Ελληνικών ζητημάτων. Οι μεγαλόσχημοι Υπάλληλοι εκείνοι είχον πιστεύσει, φαίνεται, ότι το Υπουργείον των Εξωτερικών ήτο ιδιοκτησία του Βενιζέλου!!!

   Ομοία αναστάτωσις επήλθε και εις τας διοικήσεις του Στρατού. Ο Αρχιστράτηγος Παρασκευόπουλος, ο Επιτελάρχης της Στρατιάς Υποστράτηγος Πάγκαλος και αρκετοί άλλοι Ανώτατοι και Ανώτεροι Αξιωματικοί υπέβαλον τας παραιτήσεις των και απεχώρησαν εκ της Μικράς Ασίας.

   Ο Αντιστράτηγος Ιωάννου, οι Υποστράτηγοι Μαζαράκης, Κολομενόπουλος, Ζυμβρακάκης, ο Συνταγματάρχης Κονδύλης και περί τους 60 άλλοι Ανώτεροι και Κατώτεροι μόνιμοι Αξιωματικοί και τινες Έφεδροι, εγκαταλείψαντες εν ώρα πολέμου τας Μονάδας των, ελιποτάκτησαν εις την Κωνσταντινούπολιν. Άλλων τέλος Ανωτάτων και Ανωτέρων Αξιωματικών η εν τω Στρατώ παραμονή καθίστατο αδύνατος, διότι, ενεργήσαντες σκανδαλωδέστατα προς νόθευσιν του αποτελέσματος των εν τω Στρατώ του Μετώπου διεξαχθεισών εκλογών, δεν ήσαν ανεκτοί εν τη Διοικήσει των Μονάδων των>>.

   Απαράδεκτη και θλιβερή ήταν η στάση και συμπεριφορά ορισμένων Βενιζελικών Αξιωματικών, που είχαν διακριθεί στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αντιτίθεντο στη νέα κατάσταση. Πίστευαν ότι ο καλύτερος τρόπος αντίδρασης κατά της νέας κατάστασης ήταν να εγκαταλείψουν τις Μονάδες τους ενώπιον του εχθρού και να συγκεντρωθούν στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό τη δημιουργία επαναστατικής κίνησης εναντίον της Κυβέρνησης, η οποία είχε εκλεγεί νόμιμα στις βουλευτικές εκλογές από τον κυρίαρχο Ελληνικό Λαό.

   Μόνο η οξύτητα των κομματικών παθών την εποχή εκείνη μπορεί να δώσει εξηγήσεις, αλλά όχι βέβαια δικαιολογίες, το πως γενναίοι Αξιωματικοί, που είχαν προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στην Ελλάδα, υπονόμευαν από την Κωνσταντινούπολη έναν αγώνα ζωής και θανάτου για την Πατρίδα των, που έδινε η νόμιμη Κυβέρνησή της. Δεν εγνώριζαν ότι η αποτυχία της Κυβέρνησης θα συμπαρέσερνε κι αυτούς στην καταστροφή; Και ο Βενιζέλος από το εξωτερικό δεν έβλεπε ότι ο διχασμός αυτός συνέφερε τους Συμμάχους και αποτελούσε δώρο εξ ουρανού για τα σχέδια του Μουσταφά Κεμάλ; Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς πόσο βαθύ ήταν το ρήγμα, που είχε δημιουργήσει ο Εθνικός Διχασμός. Τι άβυσσος αισθημάτων εχθρότητας είχε πλημμυρίσει τις ψυχές των υπευθύνων προσώπων της εποχής εκείνης, που δεν δίσταζαν να προβούν στην πλήρη καταστροφή των πάντων, αρκεί να επικρατήσει η δική τους <<αλάθητη>> άποψη. Το αποτέλεσμα ασφαλώς των ενεργειών θα το πλήρωνε η Ελλάδα και μάλιστα πολύ ακριβά.

ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ  ΓΙΑ  ΕΠΙΛΥΣΗ.

   Τη 17η Νοεμβρίου 1920 σχηματίσθηκε κυβέρνηση με Πρωθυπουργό τον Δημήτριο Ράλλη και μετά από λίγες ημέρες ανατέθηκε η Αντιβασιλεία στη Βασιλομήτορα Όλγα. Την 19η Νοεμβρίου, μετά την αναφορά παραίτησης του Αρχιστρατήγου Λεωνίδα Παρασκευόπολου, ανατέθηκε η ηγεσία των ευρισκομένων στη Μικρά Ασία Ελληνικών στρατευμάτων στον Αντιστράτηγο Αναστάσιο Παπούλα, που την 22α Νοεμβρίου ανέλαβε τα καθήκοντά του. Τα στρατεύματα στην Μικρά Ασία στο εξής ονομάζονταν Στρατιά Μικράς Ασίας.

   Η νέα Κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει σωρεία δύσκολων και δισεπίλυτων προβλημάτων, από τα οποία σπουδαιότερα ήταν τα ακόλουθα:

    1. Την εφαρμογή των όρων της Συνθήκης των Σεβρών, την οποία αρνείτο ο Κεμάλ, ενώ δεν επικυρώθηκε από τα Κοινοβούλια των Συμμάχων, που την είχαν υπογράψει, πλην της Ελληνικής Βουλής.

    2. Τη δημιουργηθείσα βαθειά εχθρότητα μεταξύ των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας.

    3. Την έντονη πολιτική διαίρεση της χώρας σε Βενιζελικούς και Αντιβενιζελικούς.

    4. Την ανάγκη επιβολής της τάξεως και της ασφαλείας στην περιοχή της Δυτικής Μικράς Ασίας, μέχρι Προύσας και Ουσάκ, από τα Ελληνικά στρατεύματα, με απαιτούμενη δύναμη μεγαλύτερη των 100.000 ανδρών.

    5. Την αβέβαιη για την Ελλάδα διπλωματική και πολιτική κατάσταση στην περιοχή, η οποία από πλευράς Συμμάχων επιδεινώθηκε, μετά την επάνοδο με δημοψήφισμα στο θρόνο του Βασιλέως Κωνσταντίνου. Έδωσε την αφορμή στη Γαλλία και Ιταλία να υποστηρίξουν για τα δικά τους γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντά απροκάλυπτα τον εθνικιστή Κεμάλ.

  Είναι περίεργο πως η νέα κυβέρνηση δέχθηκε να συνεχίσει την πολιτική του Βενιζέλου, προς την οποία ήταν αντίθετη η Ηνωμένη Αντιπολίτευση κατά την προεκλογική περίοδο. Με το σύνθημα το τερματισμό του πολέμου κέρδισε τις εκλογές, εν τούτοις συνέχισε με μεγαλύτερη ένταση τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ.

   Με κληρονομιά τα σοβαρά και άλυτα προβλήματα από την Κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου και τα σοβαρά λάθη και παραλείψεις των μετανοεμβριανών κυβερνήσεων η Ελλάδα, το Ελληνικό Έθνος, ανηφόριζε μόνη της προς το Γολγοθά της, προς την σταύρωση της, στην καταστροφή των στρατευμάτων της Στρατιάς Μικράς Ασίας, στον ξεριζωμό του Ελληνικού πληθυσμού από τις πατρογονικές εστίες του, εδώ και αιώνες, χωρίς ελπίδες για μια ανάσταση.

   Γιατί η Μικρασιατική Καταστροφή υπήρξε η μεγαλύτερη Εθνική τραγωδία στην πορεία του Ελληνισμού ανά τους αιώνες, μεγαλύτερη ακόμα και από την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Γιατί προκάλεσε τον οριστικό αφανισμό του Ελληνισμού από πατρογονικές εστίες χιλιάδων χρόνων. Γιατί αυτή η Εθνική πληγή ακόμα και σήμερα αιμορραγεί με τις καθημερινές αυθαίρετες δηλώσεις επισήμων της Τουρκίας και προκλητικές ενέργειες της στο Αιγαίο Πέλαγος και στα Δωδεκάνησα, αμφισβητώντας απαράγραπτα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

ΠΗΓΕΣ.

   1. Επίτομη ιστορία της Μικρασιατικής Εκστρατείας της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.

   2. Συμβολή εις την ιστορίαν της δεκαετίας 1912-1922, του Αντιστρατήγου Π. Παναγάκου.

   3. Όταν μεγάλωνε η Ελλάς του Ταξίαρχου Χρήστου Π. Κοσσιώρη.

   Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.

ΑΠΟ ΕΔΩ ΕΛΗΦΘΗ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΞΙ. ΑΝΑΨΗΛΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ.

             ΤΑ ΑΘΩΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗΣ  ΘΗΡΙΩΔΙΑΣ-ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΕΞΙ ΑΘΩΩΝ

Πατιαλιάκας Κωνσταντίνος

2 ώρ. ·

ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ.

Μικρασιατική Καταστροφή! Η μεγαλύτερη Εθνική τραγωδία στην πορεία του Ελληνισμού ανά τους αιώνες, μεγαλύτερη ακόμα και από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Γιατί αν το 1453 σήμανε την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 προκάλεσε τον οριστικό αφανισμό του Ελληνισμού από τις πατρογονικές εστίες χιλιάδων χρόνων, από την Ιωνία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη. Σωρεία εσφαλμένων πολιτικών και στρατιωτικών εκτιμήσεων, εγκληματικών και τραγικών λαθών από τους υπευθύνους, ο επάρατος διχασμός μεταξύ των Βενιζελικών και Αντιβενιζελικών, η αλλαγή της στάσης των Συμμάχων, η διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων για δέκα συνεχή χρόνια, με σοβαρές συνέπειες στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της χώρας, αποτέλεσαν τα αίτια της κατάρρευσης του μετώπου και τη διάλυση της Στρατιάς Μικράς Ασίας. Δεν απέχει της πραγματικότητας ότι η Μικρασιατική Καταστροφή κλείνεται σε οκτώ λέξεις, σε μια εξίσωση: Μικρασιατική Καταστροφή=Εθνικός Διχασμός+Συμμαχική Κακοπιστία+Μουσταφά Κεμάλ. Τη 13η Αυγούστου, μια ημέρα αποφράδα και καταλυτική, που έβαλε ανεξίτηλα την σφραγίδα της, στα πεπρωμένα του Έθνους μας, άρχισε η επίθεση των στρατευμάτων του Μουσταφά Κεμάλ και εντός 15 ημερών καταλήφθηκε η Ιωνία με την Σμύρνη. Το Μικρασιατικό δράμα των Ελλήνων σφραγίσθηκε με την άγρια δολοφονία του Ιερομάρτυρα και Εθνομάρτυρα Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου, κορυφαίου συμβόλου του Μικρασιατικού Ελληνισμού και αντιπροσωπευτική μορφή της θυσίας του Ελληνικού Κλήρου στο βωμό του Έθνους.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΕ ΔΙΚΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ. ΑΠΟΦΑΣΗ. ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΤΟ ΓΟΥΔΗ ΤΗ 15η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1922.

Το κίνημα, που επακολούθησε την 11η Σεπτεμβρίου 1922 από τους Συνταγματάρχες Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά και Αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά εκτός των δραστικών μέτρων, που έλαβε για να περισωθεί η χώρα από το χάος και την αναρχία, επεδίωξε να διασωθεί η Ανατολική Θράκη, άνευ αποτελέσματος και να συγκροτηθεί η Στρατιά του Έβρου και να προετοιμασθεί η χώρα στις επικείμενες συνομιλίες ειρήνης. Παράλληλα εξέδωσε τη 16η Σεπτεμβρίου 1922 την ακόλουθη απόφαση για την παραπομπή των υπευθύνων σε δίκη. <<Οι συλληφθησόμενοι, ως υπεύθυνοι των Εθνικών ατυχημάτων, θα κρατηθώσιν εν προφυλακίσει, μέχρις ου η μέλλουσα να προέλθη εκ των προσεχών εκλογών η νέα Εθνοσυνέλευσις αποφασίση περί του τρόπου, καθ΄ον ούτοι θα δικασθώσιν. Αθήναι 16-9-1922. Νικόλαος Πλαστήρας, Στυλιανός Γονατάς.>>

Πριν στεγνώσει η μελάνη γραφής της απόφασης η Επιτροπή άλλαξε γνώμη και αποφάσισε την άμεση παραπομπή των υπευθύνων σε δίκη. Γιατί; Γιατί αυτό ήθελε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όπως είχαν δηλώσει αργότερα στενοί συνεργάτες του, οι Ρέπουλης, Ζαβιτσάνος, Διομήδης κι΄αυτός ο Θ. Πάγκαλος. Ο στενός συνεργάτης του Πολίτης, που είχε αναλάβει Υπουγός Εξωτερικών, ωμά στο Υπουργικό Συμβούλιο δήλωσε ότι αυτή είναι η θέληση του Βενιζέλου για την ηρεμία του Λαού, μετά την Εθνική καταστροφή. Έτσι Πρόεδρος της ανακριτικής επιτροπής για τους υπευθύνους της Μικρασιατικής Καταστροφής ορίσθηκε ο Υποστράτηγος Θεόδωρος Πάγκαλος, με το πόρισμα της οποίας παραπέμφθηκαν στο Έκτακτο Στρατοδικείο οι υπεύθυνοι, γιατί από πρόθεση προκάλεσαν και συνετέλεσαν στην εισβολή ξένου στρατού και κατάληψη της Σμύρνης και της Ανατολικής Θράκης και παρέδωσαν πολεμικό υλικό στον εχθρό στις παραπάνω περιοχές.

Τη 31η Οκτωβρίου 1922 άρχισε η Δίκη του 20ου αιώνα της Ελληνικής Ιστορίας με Πρόεδρο του Έκτακτου Στρατοδικείου τον Αντιστράτηγο Αλέξανδρο Οθωναίο και τελείωσε τα ξημερώματα της 15ης Νοεμβρίου 1922. Καταδικάσθηκαν σε θάνατο για εσχάτη προδοσία οι Πρωθυπουργοί της διετίας 1920-1922 Δημήτριος Γούναρης, Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης και Νικόλαος Στράτος, οι Υπουργοί Νικόλαος Θεοτόκης και Γεώργιος Μπαλτατζής και ο Αρχιστράτηγος Μικράς Ασίας και Θράκης Αντιστράτηγος Γεώργιος Χατζανέστης. Η εκτέλεση έγινε παρά τις παρεμβάσεις διπλωματών ξένων χωρών και άλλων προσωπικοτήτων. Για την εκτέλεση των έξι σχετικό είναι το ακόλουθο ανακοινωθέν:

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ. ΑΘΗΝΑΙ, 15 Νοεμβρίου 1922.

<<Την 11ην και 30΄π.μ. της σήμερον εις τον παρά το Γουδή χώρον εξετελέσθη εν πλήρει στρατιωτική τάξει η θανατική εκτέλεσις των εξ καταδικασθέντων υπό του Εκτάκτου Επαναστατικού Στρατοδικείου υπευθύνων της Μικρασιατικής Καταστροφής, ήτοι των απαρτισάντων το Συμβούλιον των Πέντε, πολιτικών Π.Πρωτοπαπαδάκη, Δ.Γούναρη, Ν.Στράτου, Γ.Μπαλτατζή και Ν.Θεοτόκη και του Αρχιστρατήγου της ήττης Γ.Χατζανέστη. Της εκτελέσεως προηγήθη η στρατιωτική καθαίρεσις και η Θεία μετάληψις εν ταις φυλακαίς Αβέρωφ. Οι σοροί των νεκρών μεταφερθέντες πάραυτα εις το Α΄Νεκροταφείον, παρεδόθησαν εις τους οικείους των προς ταφήν. Προ της εκτελέσεως οι κατάδικοι ερωτηθέντες περί της υστάτης θελήσεώς των, ουδέν είπον>>. Εκ της Επαναστάσεως.

ΑΝΑΨΗΛΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ.

Την 20η Ιανουαρίου 2008 ο Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκης, εγγονός του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, προσέφυγε στον Άρειο Πάγο και ζήτησε με αίτησή του την ακύρωση της απόφασης του Εκτάκτου Επαναστατικού Στρατοδικείου Αθηνών της 15ης Νοεμβρίου 1922 και την επανάληψη της διαδικασίας(δίκης) με το αιτιολογικό της ύπαρξης νέων στοιχείων, που επικαλέσθηκε, όπως:

1. Επιστολή του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τον Παναγή Τσαλδάρη(Ιανουάριος 1929), στην οποία έγραφε: <<Δύναμαι να διαβεβαιώσω υμάς κατά τον πλέον κατηγορηματικόν τρόπον ότι ουδείς των πολιτικών αρχηγών της δημοκρατικής παρατάξεως θεωρεί ότι οι ηγέται της πολιτικής,

ήτις ηκολουθήθη μετά το 1920, διέπραξαν προδοσίαν κατά της χώρας ή ότι οδήγησαν εν γνώσει τον τόπον εις την Μικρασιατικήν Καταστροφήν.

Δύναμαι μάλιστα να σας διαβεβαιώσω ότι πιστεύω ακρανδάτως ότι θα ήσαν ευτυχείς αν η πολιτική των οδήγει την Ελλάδα εις εθνικόν θρίαμβον.>>

2. Δήλωση του Ελ. Βενιζέλου στη συνεδρίαση της Βουλής της 31ης Μαρτίου 1932 ότι αποτελεί ειλικρινή επιθυμία του η αποκατάσταση της μνήμης των νεκρών.

Την 20η Οκτωβρίου 2010 εκδόθηκε απόφαση από το Ζ΄ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου με την οποία έκανε δεκτή την αίτηση του Μιχ. Πρωτοπαπαδάκη, κρίνοντας αθώους τους 6 καταδικασθέντες σε θάνατο από το Έκτατο Επαναστατικό Στρατοδικείο Αθηνών. Με την υπ. αριθ. δε 1675/2010 απόφασή του ακύρωσε την απόφαση του Εκτάκτου Επαναστατικού Στρατοδικείου Αθηνών ως προς όλους τους καταδικασθέντες για εσχάτη προδοσία και έπαυσε οριστικά την ποινική δίωξη λόγω παραγραφής.

Με την απόφασή του αυτή ο Άρειος Πάγος << εξαφάνισε >> την απόφαση του Στρατοδικείου από τη Δικαιοσύνη. Ανέστρεψε την ιστορία, που έχει καταγραφεί σε ιστορικά κείμενα ως ιστορικό γεγονός. Πέρα από τη θεσμική αξία, που έχει η ακύρωση της Δίκης του 1922, υπάρχει και η ηθική αξία της αθωωτικής πράξης. Έσβησε, κατά πολλούς ιστορικούς, ερευνητές και συγγραφείς, το στίγμα της βαρβαρότητας, η οποία επικράτησε από την έναρξη της ποινικής δίωξης μέχρι και την εκτέλεση, που βάραινε το Ελληνικό Έθνος. Γιατί υπήρξαν θύματα όχι της Τουρκικής θηριωδίας, αλλά της Ελληνικής.

ΣΧΟΛΙΑ.

Και διερωτάται η καθεμιά και ο καθένας μας γιατί αφού υπήρχαν αντιρρήσεις από ανώτερα στελέχη των Φιλελευθέρων ( Στυλιανός Γονατάς κ.α.)διεξήχθηκε τελικά η Δίκη και έγινε η εκτέλεση; Ακόμα και όταν ηρέμησαν τα πράγματα, γιατί ο Βενιζέλος και οι συνεργάτες του δεν έφεραν στη Βουλή πρόταση ψηφίσματος, προκειμένου να κηρυχθούν αθώοι, εκείνοι που καταδικάσθηκαν και εκτελέσθηκαν άδικα; Μήπως έλειπε η τόλμη; Τόλμη να έρθει η ηγεσία του κόμματος των Φιλελευθέρων σε αντίθεση με τα φανατικά στελέχη του, που είχαν προδιαγράψει το αποτέλεσμα της Δίκης, με όποιες συνέπειες θα είχε μια τέτοια αντίθεση; Μήπως ο ίδιος ο Βενιζέλος το 1929 και αργότερα το 1932 δεν δήλωσε στη Βουλή: << Σας διαβεβαιώνω με τον πλέον κατηγορηματικόν τρόπον, ότι ουδείς εκ των ηγετών της δημοκρατικής (εννοεί της   αντιβασιλικής)παρατάξεως επίστευσεν ότι  οι Έξι    ήταν προδόται >>.

Και τίθεται το εύλογο ερώτημα εάν οι κατηγορούμενοι έτυχαν μιας δίκαιης δίκης, όπως επιβάλλει ο πολιτικός πολιτισμός, το Κράτος Δικαίου σε μια δημοκρατική χώρα;;

 Ασφαλώς και όχι. 

Πολλές παραβιάσεις των δικονομικών εγγυήσεων. Ορισμένες βασικές ήταν: 

1. Δικάσθηκαν από το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, αντί από το Ειδικό Δικαστήριο, ως Πρωθυπουργοί και Υπουργοί κυβερνήσεων. 

2. Η σύνθεση του Στρατοδικείου παράνομη. Αντιστράτηγος δικάσθηκε από κατωτέρους του. 

3. Ο κατηγορούμενος Γούναρης δεν απολογήθηκε ενώπιον του Στρατοδικείου, αλλά απλά αναγνώσθηκε η απολογία του. 

4. Δεν είχαν δικαίωμα έφεσης ή αναίρεσης.

Μετά από αυτά καλώς ο Άρειος Πάγος, 100 χρόνια μετά τη Δίκη, με την απόφασή του ακύρωσε την απόφαση του Στρατοδικείου και εξαφάνισε το στίγμα της Δικαιοσύνης στην μακρόχρονη ιστορία της.

ΠΗΓΕΣ. Επίτομη ιστορία της εκστρατείας στη Μικρά Ασία 1919-1922 της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.

Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΗΤΑΝ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΞΙ .ΑΡΑ ΕΜΜΕΣΩΣ  ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑ. ΕΜΠΑΘΗ ΑΝΘΡΩΠΑΡΙΑ ΠΟΥ ΔΗΜΑΓΩΓΩΝΤΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΛΟΥΤΙΣΑΝ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ.

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΔΕΧΘΗ ΕΙΣ ΑΚΡΟΑΣΙΝ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ.

 .

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΔΕΧΘΗ ΕΙΣ  ΑΚΡΟΑΣΙΝ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΥΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΝΝΗΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΜΑΚΚΑΝ. Η ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΕΙΡΗΝΗ  ΕΓΚΩΜΙΑΣΕ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ. Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ ΔΕΧΘΗΚΕ ΕΙΣ ΑΚΡΟΑΣΙΝ ΤΟΝ ΗΓΕΤΗΝ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ18/6/1963

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΑΡΕΣΤΗ ΕΙΣ ΤΑΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΑΣ ΕΠΙΔΕΙΞΕΙΣ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΙΣ ΠΟΡΟΝ

 .

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 17/6/1966

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΔΗΛΩΣΕ ΠΡΟΣ ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΟΤΙ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΤΟΥ.

 

.Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ  ΒΡΕΘΗΚΕ  ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ,ΜΑΖΙ  ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΔΟΧΟ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΕΙΡΗΝΗ.    ΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΖΑΠΕΙΟΥ ΕΠΙΣΚΕΦΤΗΚΕ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ Η ΟΠΟΙΑ ΕΚΑΝΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΠΑΥΛΟΥ.   Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΚΗΡΥΞΕ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ.   Η  ΕΔΑ  ΚΑΤΗΓΓΕΙΛΕ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΤΟΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ  ΔΙΟΤΙ ΕΒΑΛΕ ΕΝΑ ΤΡΙΤΟ  ΠΡΟΣΩΠΟ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ ΟΙΚΟΠΕΔΑ ΣΤΗΝ ΜΑΚΡΗ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΕΝΩ ΑΥΤΟΣ ΗΤΑΝ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕ ΤΗΝ ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ  ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ(ΓΙΑΥΤΟ ΕΦΥΓΕ Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ;;)! Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΘΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΕΙ ΤΟΝ ΟΙΚΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 15/6/1964

14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1920. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ.

 

                                        ΒΑΣΙΛΕΥΣ   ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ   Α΄ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ. ΨΗΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΝΕΩΤΕΡΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Η συνταγματική και πολιτική ιστορία της Πατρίδας μας από της ιδρύσεως του Ελληνικού κράτους είναι γεμάτη από βουλευτικές εκλογές με διάφορους εκλογικούς νόμους και διαδικασίες, σφαιρίδια, ψηφοδέλτια, συμμετοχή γυναικών τα τελευταία χρόνια, μετά το 1950 κ.α.. Από τις βουλευτικές εκλογές μεταξύ των πρώτων στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους, που διαδραμάτισαν σοβαρότατο ρόλο με καταιγιστικά αποτελέσματα ήταν και οι διεξαχθείσες στις 14 Νεομβρίου 1920 βουλευτικές εκλογές. 

Περισσότερα για τις κρίσιμες εκείνες εκλογές στο κείμενο που ακολουθεί: 

 ΘΕΜΑ: 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1920. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 

 Στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920 υπογράφηκε η Συνθήκη των Σεβρών, η οποία δημιουργούσε τη Μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων, της Ευρώπης και της Ασίας, και των πέντε θαλασσών, του Εύξεινου Πόντου, της Προποντίδας, του Αιγαίου Πελάγους, του Κρητικού Πελάγους και του Ιουνίου Πελάγους, και υλοποιούσε το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας. Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών, μιας θνησιγενούς συνθήκης, που όμως τελικά παρέμειναν νεκρό γράμμα και δεν εφαρμόσθηκαν ποτέ, λόγω των μετέπειτα πολιτικών και στρατιωτικών εξελίξεων, η Τουρκία θα διατηρούσε την Κωνσταντινούπολη, αλλά η Ελλάδα θα έφτανε μέχρι τη Τσατάλτζα και θα προσαρτούσε το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής ακτής του Ελλησπόντου. Την Κωνσταντινούπολη και την περιοχή των Στενών θα τις διατηρούσαν οι Σύμμαχοι κάτω από τον έλεγχό τους, για την αποτελεσματικότερη προστασία της παγκόσμιας ελευθερίας του εμπορίου. Η Ελλάδα θα διατηρούσε για 5 χρόνια την κατοχή και τη διοίκηση της Σμύρνης και της περιοχής της, αλλά ύστερα από την παρέλευση της πενταετίας οι κάτοικοί της θα μπορούσαν να εκφράσουν με δημοψήφισμα πια τη θέλησή τους να ενσωματωθούν στην Ελλάδα ή να παραμείνουν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία. Τέλος η Τουρκία παραχωρούσε στην Ελλαδα όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένων της Ίμβρου και Τενέδου, και της Δωδεκανήσου, εκτός της Ρόδου, που θα παρέμεινε υπό Ιταλική κατοχή. Λίγο καιρό μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, και ενώ μέσα στην Ελλάδα είχε κορυφωθεί έντονος ο κομματικός αγώνας σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δέχθηκε δολοφονική απόπειρα στο Παρίσι, καθώς ετοιμαζόταν να επιστρέψει στην Ελλάδα. Την ίδια εποχή δολοφονήθηκε στην Αθήνα από βενιζελικούς ο Ίωνας Δραγούμης, ο οποίος είχε προσφέρει πάρα πολλά στο Μακεδονικό Αγώνα. Ο Βενιζέλος γύρισε θριαμβευτής στην Αθήνα και στις 25 Αυγούστου/7 Σεπτεμβρίου εμφανίσθηκε στη Βουλή, για να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της τολμηρής πολιτικής του και των πολυετών αγώνων του. Ταυτόχρονα κατέθεσε στη Βουλή νομοσχέδιο για την κύρωση της Συνθήκης των Σεβρών και των συνοδευτικών επιμέρους συμφωνιών. Έκανε όμως και τη δήλωση ότι το νομοσχέδιο αυτό θα ψήφιζε η Βουλή, που θα έβγαινε από τις νέες εκλογές, γιατί ο χρόνος θητείας είχε λήξει για την τότε παρούσα Βουλή, η οποία έχει μείνει στην κοινοβουλευτική ιστορία της Ελλάδας γνωστή ως Βουλή των Λαζάρων. Προκηρύχθηκαν βουλευτικές εκλογές για την 25 Οκτωβρίου 1920 και η χώρα μπήκε σε προεκλογική περίοδο κάτω από το φως θριάμβων, αλλά και τη σκια δολοφονικών ενεργειών. Τυχαίο περιστατικό, ο θάνατος του Βασιλέως Αλεξάνδρου, που είχε διαδεχθεί τον πατέρα του Βασιλέα Κωνσταντίνο Α΄, όταν ο τελευταίος υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το θρόνο του το Μάιο του 1917, μετατόπισε την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών από την 25 Οκτωβρίου στην 1η/14 Νοεμβρίου 1920. Επειδή κανένας από τους διαδόχους δεν αποδέχθηκε την ενθρόνιση, ορκίσθηκε Αντιβασιλεύς ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης. 

 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1920. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ. 

 Οι βουλευτικές εκλογές εκτός από το συνήθη κομματικό είχαν πάρει και πολιτειακό χαρακτήρα. Στον προεκλογικό στίβο εμφανίσθηκαν δύο παρατάξεις, οι βενιζελικοί, που για την περίσταση αυτή θεωρήθηκαν από τους αντιπάλους αντιβασιλικοί, και η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, που για την περίσταση ταυτίσθηκε με τους βασιλόφρονες. Οι βενιζελικοί( Κόμμα των Φιλελευθέρων ) αισιοδοξούσαν ότι θα κέρδιζαν τις εκλογές λόγω των πολεμικών και διπλωματικών θριάμβων που παρουσίαζαν. Είχαν δημιουργήσει τη Μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Φαίνεται ότι δεν εκτίμησαν το γεγονός ότι η χώρα βρισκόταν σε πολεμική περίοδο περισσότερον από οκτώ χρόνια και ο Ελληνικός Στρατός διεξήγαγε πολεμικές επιχειρήσεις κατά στρατευμάτων του Κεμάλ, αλλά και Τούρκων ατάκτων στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, χωρίς να προβλέπεται στον ορίζοντα τερματισμός. Επί πλέον κατά την τετραετία 1917-1920 στα πλαίσια του Εθνικού Διχασμού είχαν γίνει πολλες διώξεις και αυθαιρεσίες από κατώτερα κυρίως στελέχη της Βενιζελικής παράταξης σε βάρος των βασιλοφρόνων τόσον στο στρατό, όσον και στο διοικητικό μηχανισμό. Η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις είχε πρόσφορο έδαφος κριτικής για το παρελθόν και υποσχέσεων για το μέλλον. Κυκλοφορούσε τεχνηέντως ότι σύντομα θα τερματιζόταν ο πόλεμος στη Μικρά Ασία και οι στρατευμένοι θα επέστρεφαν στα σπίτια τους. Η προσδοκία αυτή είχε εύλογη απήχηση στην εκλογική απόφαση των γονέων, συζύγων, αδελφών και άλλων προσφιλών προσώπων των στρατιωτών. Μέσα σε κλίμα απίστευτου πολιτικού φανατισμού και κομματικής αναταραχής διεξήχθησαν στη χώρα οι βουλευτικές εκλογές τη 14η Νοεμβρίου 1920, οι οποίες οδήγησαν στην άνοδο των φιλοβασιλικών και στην ήττα του Βενιζέλου. Οι δυσμενείς πολεμικές συγκυρίες, που είχαν αρχίσει για τον Ελληνικό Λαό ήδη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι μόνο ο Βενιζέλος είχε κάνει πραγματικότητα μετά το 1453 το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, καθώς και η επίδραση στην απόφαση του εκλογικού σώματος της έντεχνης καλλιέργειας σχετικών φημών από την Ηνωμένη Αντιπολίτευση για τερματισμό του πολέμου συνέβαλαν στην εκλογική νίκη της. Στις βουλευτικές εκλογές εφαρμόσθηκε το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα με ευρεία εκλογική περιφέρεια και η ψηφοφορία έγινε με σφαιρίδιο. Το εκλογικό σύστημα ευνόησε την Ηνωμένη Αντιπολίτευση, που με ποσοστό 49,30% έλαβε 260 έδρες, ενώ το κόμμα των Φιλελευθέρων με ποσοστό 50,31% έλαβε 110 έδρες. Μετά τις εκλογές ο Ελ. Βενιζέλος πικραμένος από την ήττα αυτοεξορίσθηκε στο Παρίσι, δηλώνοντας ότι παραιτείται από την πολιτική. 

 ΑΜΕΣΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΟΦΡΟΝΩΝ.

 Πρώτη ενέργεια της κυβέρνησης που σχηματίσθηκε με Πρωθυπουργό το Δημήτριο Ράλλη ήταν η προκήρυξη την 24 Νοεμβρίου δημοψηφίσματος, το οποίο διεξήχθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1920 και αφορούσε στην επάνοδο στο θρόνο του Βασιλέως Κωνσταντίνου. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, από το οποίο απείχαν οι βενιζελικοί, ήταν 98% υπέρ της επανόδου του Βασιλέως Κωνσταντίνου. Την ήττα του Ελ. Βενιζέλου, τον σχηματισμό κυβέρνησης από τους βασιλόφρονες και την επάνοδο του Βασιλέως Κωνσταντίνου στο θρόνο ακολούθησαν ραγδαία τα κάτωθι πολιτικά γεγονότα: 

 1. Η εχθρική στάση των τριών Δυνάμεων, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, απέναντι στη βασιλική Κυβέρνηση του Δημητρίου Ράλλη. Αυτή δημοσιοποιήθηκε κατά τη Διασυμμαχική Συνδιάσκεψη του Λονδίνου στις 21 Φεβρουαρίου 1921. 

 2. Η αντικατάσταση του Διοικητού της Στρατιάς Μικράς Ασίας Αντιστρατήγου Λ. Παρασκευόπουλου, μετά από παραίτησή του, από τον Αντιστράτηγο Αναστάσιο Παπούλα και άλλων ανωτάτων και ανωτέρων στελεχών του Ελληνικού Στρατού, είτε μετά από παραιτήσεις των, είτε γιατί είχαν εκτεθεί στις εκλογές υπέρ του Βενιζέλου..

 3. Η επιβολή εκκαθαρίσεων στους διοικητικούς μηχανισμούς της χώρας. 

 4. Η απόφαση για τη συνέχιση της Μικρασιατικής Εκστρατείας με την προέλαση της Στρατιάς προς τη γραμμή Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ για την κατάληψη της. 

 ΗΤΑΝ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ Η ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΗΣ 14ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1920; 

 Στα μεγάλα ιστορικά αινίγματα εντάσσονται τα κριτήρια του Ελευθερίου Βενιζέλου για προκήρυξη των βουλευτικών εκλογών της 14ης Νοεμβρίου 1920. Για τους λόγους που οδήγησαν τον Ελ. Βενιζέλο στην προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία, υπάρχουν διιστάμενες απόψεις μεταξύ των παραγόντων εκείνης της περιόδου, αλλά και ματαγενεστέρων ιστορικών, μελετητών και συγγραφέων απομνημονευμάτων και βιβλίων, όπως παρακάτω: 

 1. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ο Ελ. Βενιζέλος ήταν υποχρεωμένος για λόγους συνταγματικής τάξης να προσφύγει στις βουλευτικές εκλογές, γιατί ήδη ο χρόνος θητείας της Βουλής, της γνωστής στη συνταγματική ιστορία της Ελλάδας ως Βουλής των Λαζάρων, που είχε προκύψει από τις εκλογές της 31ης Μαΐου 1915 και είχε << αναστηθεί >> με Βασιλικό Διάταγμα τον Ιούνιο του 1917, είχε λήξει εδώ και πλέον του έτους, αφού στο μεταξύ είχε τελειώσει και τυπικά ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος για την Ελλάδα με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών. Για την προσφυγή στις εκλογές ήταν και η χαρακτηριστική και κατηγορηματική δήλωση του μετριοπαθούς πολιτικού Κ. Ζαβιτσάνου, Αρχηγού του κόμματος Προοδευτικής Ενώσεως και διατελέσαντος κατά το 1915 Προέδρου της Βουλής: << Η ενέργεια εκλογών το 1920 ουδαμόθεν εδικαιολογείτο. Μεγαλύτερον πολιτικόν σφάλμα ήτο αδύνατον να διαπραχθή >>. 

 2. Άλλοι ισχυρίζονται ότι ο Ελ. Βενιζέλος προκήρυξε τις εκλογές, γιατί πίστευε ότι θα τις κερδίσει, ως επιβράβευση για τις μεγάλες επιτυχίες, που είχε καταφέρει με τη Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία δημιουργείτο η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών και υλοποιείτο για πρώτη φορά η Μεγάλη Ιδέα. 

 3. Τέλος άλλοι ισχυρίζονται, ιδίως οι πολιτικοί του αντίπαλοι, ότι η προσφυγή στις εκλογές ήταν μία συνειδητή απόφαση για εύσχημη αποχώρηση από την πολιτική σκηνή, ώστε να απεκδυθεί από κάθε ευθύνη πιθανής κακής εξέλιξης στην έκβαση της Μικρασιατικής Εκστρατείας, γιατί στην εφαρμογή της Συνθήκης των Σεβρών αντιδρούσε δυναμικά το Εθνικιστικό Κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ, που είχε λάβει μεγάλες και επικίνδυνες διαστάσεις. Από επίσημα κρατικά έγγραφα αποδεικνύεται ότι ο Ελ. Βενιζέλος εγνώριζε από την άνοιξη του 1920 την βαθμιαία μεταστροφή της πολιτικής της Γαλλίας και της Ιταλίας υπέρ του Κεμάλ. Συγκεκριμένα από επιστολή της 24ης Μαρτίου 1920 του Έλληνα Πρέσβη στη Γαλλία Α. Ρωμάνου προς τον Ελ. Βενιζέλο, μετά από συνάντησή του με το Γάλλο Πρωθυπουργό Μιλλεράν διαβάζουμε: <<...Δεν δύναμαι να παρασυρθώ υπό της φιλίας μου προς την Ελλαδα μέχρι του σημείου να διακινδυνεύσω Γαλλικά συμφέροντα εις την περιοχήν...Εκ της συνομιλίας απεκόμισα την εντύπωσιν 

 α) ότι ως προς την Θράκην θα φέρη αντιρρήσεις ως προς την γραμμήν Τσατάλτζας, ως υπέρ το δέον, κατά την αντίληψιν των Τουρκοφίλων, εγγύς κειμένην της Κωνσταντινουπόλεως. 

β) Ότι ως προς την Σμύρνην θα ζητήση, αν όχι την απομάκρυνσίν μας, περιορισμόν των δικαιωμάτων μας και πραγματικωτέραν ενάσκησιν της εξουσίας της Τουρκίας...>>. 

Αλλά και ο Νικόλαος Καζαντζάκης, συνεργάτης του Ελ. Βενιζέλου, σε επιστολή του το Δεκέμβριο του 1921 υποστηρίζει ευθέως ότι έκανε τις εκλογές γνωρίζοντας ότι θα τις χάσει. Έγραφε δε: << Άνθρωπος που μ΄επανάσταση κατέλαβε την αρχή και δικτατορικώς εκυβέρνησε τόσα χρόνια, Πως; και Γιατί; θυμήθηκε το σύνταγμα και ενήργησε εκλογές, αφού τόξερε πως θα χάσει.>>. 

 ΕΠΙΛΟΓΟΣ. 

 Όποιοι και να ήταν οι λόγοι, που οδήγησαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην προσφυγή βουλευτικών εκλογών, αυτές διεξήχθησαν , όταν εκκρεμούσε η εφαρμογή των όρων της Συνθήκης των Σεβρών και ο Ελληνικός Στρατός αντιμετώπιζε μεμονωμένα τμήματα του συγκροτούμενου τακτικού στρατού του Κεμάλ καθώς και ατάκτους Τούρκους στη Μικρά Ασία. Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι η επάνοδος στο θρόνο του Βασιλέως Κωνσταντίνου έδωσε την αφορμή για εφαρμογή της κυοφορούμενης αλλαγής της πολιτικής των Συμμάχων, της Γαλλίας και της Ιταλίας υπέρ του Κεμάλ για τα δικά τους οικονομικά και όχι μόνο συμφέροντα και της εγκατάλειψης της Ελλάδας από τη Βρετανία. 

 ΠΗΓΕΣ. 

 1. Μικρασιατική Εκστρατεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού. 

 2. Πως φθάσαμε στις αλησμόνητες πατρίδες των Ν. Μουτσόπουλου, Κ. Βακαλόπουλου και Αρ. Κεσόπουλου.

 3. Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία του Στρατηγού Ξενοφώντος Στρατηγού, Υπαρχηγού Γενικού Επιτελείου.

 Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.

.

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΗΣΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΝ ΜΑΡΓΚΑΡΕΤ ΣΤΟΥΑΡΤ

 .

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΔΩΡΑ ΑΠΟ ΕΡΑΝΟΥΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΓΑΜΟΝ ΤΟΥ ,ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΟΥ ΕΙΣ ΤΑΣ ΓΑΜΗΛΙΟΥΣ ΤΕΛΕΤΑΣ.

Η ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΥΑΡΤ  ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ  ΠΟΛΛΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ  ΜΕ  ΧΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ Ι ΙΔΙΑ ΕΞ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ( ΕΙΧΑΝ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙ ΑΠΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ ).

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΧΟΥ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 14/6/1964

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΘΑ ΜΕΤΑΒΕΙ ΕΙΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΥΡΗΞΗ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΩΝ

 .

Η ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΕΙΡΗΝΗ ΘΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΤΟ  ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΩΝ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 13/6/1964