Η νίκη κατά τη διάρκεια των εκλογών του Νοεμβρίου 1920 από τους βασιλιφρονες Λαϊκούς είχε ως αποτέλεσμα ο Ναύαρχος Κουντουριώτης να παραδωσει την αντιβασιλεια στην αγαπημένη του λαου βασίλισσα Όλγα (που είναι η μόνη Ρομάνοφ που μετα τη Ρωσική Επανάσταση του 1917 ασκησε βασιλικη εξουσια) και η νέα κυβέρνηση του Δημήτρη Γούναρη διενεργει δημοψήφισμα για το ζήτημα της επαναφορας του Κωνσταντίνου Α ως βασιλιά. Αυτό το δημοψήφισμα (το οποίο στην πραγματικότητα ήταν το πρώτο στην Ελλάδα με το οποιο διατηρήθηκε η μοναρχία) πραγματοποιήθηκε παρά την έντονη αντίθεση των Συμμάχων. Ισως εξαιτίας, και της συμμαχικής αντιθεσης, ο Κωνσταντίνος, αποκαταστάθηκε στον θρονο του με συντριπτική πλειοψηφια στο δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1920 και καλωσορίστηκε κατά την επιστροφή του από μεγαλα πληθη του λαου και με μεγαλο ενθουσιασμο.
Η αποκατάσταση ενός φαινομενικά ''γερμανόφιλου'' μονάρχη μετά τη συμμαχική νίκη ήταν ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο, αν όχι, μοναδικό γεγονός. Δυστυχώς, το φαινομενικά ευτυχισμενο τέλος του παραμυθιού έγινε σύντομα μια ιστορία τρόμου για τον Κωνσταντίνο Α' . Η Τουρκία υπό τον Στρατηγό Μουσταφά Κεμάλ (ο οποίος αργότερα ανέλαβε το όνομα Κεμάλ Ατατούρκ) αρνήθηκε να δεχτεί τους συμμαχικούς όρους που επιβλήθηκαν στην τουρκια ως ηττημένη δύναμη. Οποτε στη συνέχεια έπεσε στην Ελλάδα ο κληρος όχι μόνο για να διατηρήσει τα εδαφικά της κέρδη στη Μικρά Ασία εναντίον της Τουρκίας, αλλά και να επιβάλει τους συμμαχικούς όρους στο ηττημένο τουρκικο έθνος.
Λόγω της στρατιωτικής ικανότητας του Ατατούρκ, η Ελλάδα ηττήθηκε τον Μάρτιο του 1921 στη Μικρά Ασία(και λογω της βοηθειας που πηρε απο τους Γαλλους, τους Ιταλους, και τους Ρωσους κομμουνιστες). Η Ελλάδα υπό την ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος και με την υποστήριξη του Κωνσταντίνου απο τους Ελληνες, περιμενε απλως την στρατιωτική ήττα που επηλθε πλήρως τον Αύγουστο του 1922. Η Συνθήκη της Λωζάνης του Ιουλίου του 1923 είχε ως αποτέλεσμα να εκδιωχθούν απο την Μικρα Ασια περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο Έλληνες και να γινει μαζική εισροή πρόσφυγων στην Ελλάδα που προκάλεσαν μεγάλη κοινωνικη εξάρθρωση. Η απώλεια εδάφων στην Μικρα Ασια , η άφιξη εκτοπισμένων προσφύγων που ειχαν αυξημενα φιλο-Βενιζέλικά συναισθήματα δημιούργησαν ένα θεμέλιο για μια οριστική στροφή προς ένα δημοκρατικό μέλλον.(Οι βενιζελικοι του Πλαστηρα ισως να δημιουργησαν την μικρασιατικη καταστροφη για να χτυπησουν την ελληνικη μοναρχια!).
Στρατιωτικά υποστηριζόμενη Δημοκρατία: Η Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία(με τα δεκανικια του Στρατου)
Μετά την στρατιωτική ήττα της Ελλάδας, ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας πραγματοποίησε ένα αιματηρό στρατιωτικό πραξικόπημα τον Σεπτέμβριο του 1922 στο οποίο εκτελέστηκαν αργότερα έξι υπουργοι και ο πρωθυπουργός Δημήτριος Γούναρης. Ο Κωνσταντίνος Α΄ εκδιώχθηκε και εξορίστηκε στην Ιταλία όπου ο Μεγαλειότητά του πέθανε από ένα σπασμένο πλευρο (πλευριτιδα) τον Ιανουάριο του 1924. Ο εξτρεμισμός της δράσης του Πλαστήρα μπορεί να ευχαρίστησε εκείνους τους Έλληνες που εκνευρίστηκαν από τη μικρασιατικη καταστροφη και την επέλαση του προσφυγικου πληθυσμού, αλλά υπήρχαν και πολλοί που φοβήθηκαν και ως εκ τούτου παρέμειναν πιστοί στη μοναρχία τους. Η βίαιη τρομοκρατικη δράση του στρατηγού Πλαστήρα δημιούργησε μεγάλο πάθος που έκρυψε τις δικες του προσωπικες ευθύνες και της παραταξης του βενιζελου για τη στρατιωτική ήττα του 1922.
Για τον στρατηγό Πλαστήρα και το στρατιωτικό συμβούλιο που κυβερνούσε τώρα την Ελλάδα, η διατήρηση της ελληνικής μοναρχίας αποτελούσε κίνδυνο. Οι εκτελέσεις των αντιπαλων τους αντιπροσώπευαν ένα σημείο μη επιστροφής (διοτι οι νεκροι δεν γυριζουν πισω!). Από την οπτική των στρατιωτικών ηγετών της Ελλάδας, η κατάργηση της μοναρχίας ήταν απαραίτητη. Η παραίτηση του Κωνσταντίνου Α είχε ως αποτέλεσμα την ανάρρηση του πρίγκιπα Γεωργιου στο θρόνο ως Γεωργιος Β '. Υπήρχε ακόμη μια υπολογισιμη βάση μοναρχικής υποστήριξης εντός του στρατού, η οποία πολεμούσε ενάντια σε μια άμεση μετακίνηση σε μια αβασιλευτη δημοκρατία.
Ένα ανεπιτυχες φιλομοναρχικό στρατιωτικό πραξικόπημα με επικεφαλής τον Μεταξά (ο οποίος είχε προηγουμένως αποσυρθεί από τον στρατό) τον Οκτώβριο του 1923 έκανε τη μετάβαση στην αβασιλευτη δημοκρατία σχεδόν αναπόφευκτη, καθώς το Λαϊκό Κόμμα μποϊκόταρε τις βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου 1923. Το νέο κοινοβούλιο για αποφασισε την εξοριση του Γεωργιου Β' καθώς και των υπόλοιπων μελών της βασιλικής οικογένειας. Ο ναύαρχος Κουντουριώτης έγινε και πάλι αντιβασιλέας και το κοινοβούλιο στο οποιο κυριαρχουσε το Φιλελεύθερο Κόμμα επέτρεψε να διεξαχθεί δημοψήφισμα τον Μάρτιο 1923 για να γίνει η Ελλάδα αβασιλευτος δημοκρατία.
Ο Βενιζέλος έγινε και πάλι πρωθυπουργός τον Ιανουάριο του 1924, αλλά παραιτήθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου λόγω της ανησυχίας του για την ανοδου του ρεμπουμπλικανισμου στο κομμα των Φιλελεύθερων(ισως διοτι ενοιωθε οτι η καταργηση της μοναρχιας ηταν βιαια ,επιπλαστη και θνησιγενης). Το δημοψήφισμα του Μαρτίου προέβλεπε την εγκαθιδρυση στην Ελλάδα αβασιλευτης δημοκρατίας αλλα χωρις την θεληση ολου του εκλογικού σώματος λογω του μποϊκοτάζ το οποιο εκηρυξε το Λαϊκο Κόμμα στο δημοψήφισμα. Ο ναύαρχος Κουντουριώτης εξελέγη τότε «πρόεδρος» τον Απρίλιο από το κοινοβούλιο της Δεύτερης Ελληνικής Δημοκρατίας. (Η Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία ήταν αυτή που ηγείται ο Καποδίστριας).
Η άρνηση του Βενιζέλου να υπηρετήσει ως πρωθυπουργός στην δευτερη εληνικη δημοκρατια ήταν σοφή και ηθική. Κάποιος τόσο λαμπρός και μεγαλοφυης όσο ο Βενιζέλος εκτίμησε ότι η μακροπρόθεσμη πολιτική βιωσιμότητά του θα υπονομευόταν θανάσιμα με το να υπηρετήσει ως πρωθυπουργός μιας ψευτικης δημοκρατίας. Ο Βενιζέλος γνώριζε ότι ο μισός πληθυσμός απομακρύνθηκε αμέσως από τη νέα ελληνικη δευτερη δημοκρατία και ότι η ώθηση για τη δημιουργία της οφειλόταν σε μια κλίκα στρατιωτικών αξιωματούχων που ήθελαν να διαφυλάξουν τις θέσεις τους μετά από τις αιματηρες στρατιωτικες εκκαθαρισεις και εκτελεσεις που εκαναν.
Το άγχος εκ μέρους των αξιωματικών του στρατού που είχαν διοργανώσει το πραξικόπημα του 1922 (Πλαστηρας κλπ) αυξήθηκε από το φόβο ότι η δευτερη ελληνικη δημοκρατία καποτε θα λειτουργησει θεσμικα οταν τελικα το Λαικο κομμα θα ελαμβανε μερος στην κοινοβουλευτικη ζωη (και θα κυνηγουσε τους δικτατορες). Η εξόριστη ελληνική βασιλική οικογένεια * ήξερε ότι σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές βασιλικες δυναστειες που είχαν πρόσφατα εκθρονισθει οτι ειχε βασιμες πιθανοτητες να ξαναερθει στον θρονο μιας και το ενα απο τα δυο μεγαλα κομματα του εθνους παρεμενε φιλοβασιλικο (* Ο Γεώργιος Β' μετακόμισε πρώτα στη Ρουμανία και μετά στο Λονδίνο, με τη σύζυγό του από τη Ρουμανία, τη Βασίλισσα Ελισάβετ, μια πριγκίπισσα της Ρουμανίας, την οποία χώρισε τον Ιούνιο του 1935).
Ο φόβος ότι η ενδεχόμενη επανένταξη του Λαϊκού Κόμματος στην πολιτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποκατάσταση της μοναρχίας οδήγησε τον Στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο, έναν από τους ηγέτες της αιματηρης εξέγερσης του 1922, να πραγματοποιήσει πραξικόπημα τον Ιούνιο του 1925. «Ο Πρόεδρος» Κουντουριώτης ανεχθηκε αρχικά την δικτατορία του Παγκαλου ,πριν από την κατάργησή του τον Ιανουάριο του 1926, οποτε ο Παγκαλος ανακυρηχθηκε προεδρος της δημοκρατιας αργότερα το ιδιο το έτος.
Έιναι τελειως ψεμμα ο ισχυρισμος οτι η ελληνικη μοναρχια συνεργαστηκε με τον στρατο για να καταπολεμησει την κατ' επιφαση δευτερη ελληνικη δημοκρατια. Στην πραγματικότητα, οι εκτοπίσεις της ελληνικής βασιλικής οικογένειας και η εγκαθυδριση των κατ'επφαση δημοκρατιών το 1924 και το 1973 οφείλονταν στην εχθρότητα του ελληνικού στρατού προς τη μοναρχία. Οι ψυχρες σχέσεις ς της ελληνικής μοναρχίας με προφανώς μοναρχικούς ηγέτες του στρατού όπως ο Μεταξάς (τη δεκαετία του 1930) και ο Αλεξάνδρος Παπαγος (τη δεκαετία του 1950) έθεσαν τα θεμέλια ωστε μια κλίκα κρυφών δημοκρατικών συνταγματάρχων να πραγματοποιήσουν στρατιωτικό πραξικόπημα το 1967.
Η πρώτη ανοιχτή δημοκρατική στρατιωτική δικτατορία του Στρατηγού Θεόδωρου Πάγκαλου όχι μόνο αυξησε την αντιθεση του αντιβασιλικου στρατου με την κοινωνία και γεννησε αντιπαθεια προς τον Στρατο, αλλά απείλησε να απομονωσει τους αντιβασιλικους Ρεπουμπλικανικούς Έλληνες που είχαν υποστηρίξει το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1922(Ο Παγκαλος ετοιμαζε να ριξει τις ευθυνες στους ''συνεργατες'' του,για τις εκτελεσεις του 1922). Ο στρατηγός Γιώργος Κονδύλης, ένας από τους ηγέτες του πραξικοπήματος του 1922, πραγματοποίησε πραξικόπημα τον Αύγουστο του 1926 για να αποδεσμεύσει τον στρατό από μια μη δημοφιλή δικτατορία.
Η πρόθεση του στρατηγού Κονδύλη να αποκαταστήσει την δημοκρατια εξακολουθούσε να προκαλεί φόβο μεταξύ στοιχείων του στρατού ότι θα θεωρηθούν υπεύθυνοι για την εκκαθάριση του 1922. Κατά συνέπεια, ο συνταγματάρχης Ναπολέων Ζέρβας * προσπάθησε να εμποδίσει την αποκατάσταση της δημοκρατιας. Ο στρατηγός Κονδύλης διέλυσε βίαια τη Ρεπουμπλικανική Φρουρά του Ζέρβα τον Σεπτέμβριο του 1926, ξεκαθάρισε ο δρόμος για ξαναγινει ο Ναύαρχος Κουντουριώτης «προέδρος» και προκηρυχθουν ελευθερες κοινοβουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Νοέμβριο του 1926.
(* Ο Ζέρβας επανεμφανίστηκε κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου ως ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες της αντίστασης ως επικεφαλής του Εθνικού Ρεπουμπλικανικού Ελληνικού Συνδέσμου, E.Δ.E.Σ.).
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου του 1926 ήταν ένα κομβικο σημειο που σχεδόν καθόρισε τη νομιμότητα και την επιβίωση της Δεύτερης Ελληνικής Δημοκρατίας. Η συμμετοχή και η έντονη εμφάνιση του Λαϊκού Κόμματος σε αυτές τις εκλογές συμφιλίωσε δυνητικά τους μοναρχικούς Έλληνες με τη Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία. Οι προοπτικές για δημοκρατική ενοποίηση ενισχύθηκαν περαιτέρω με το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας μετά τις εκλογές του 1926 μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων με επικεφαλής τον ιδιαίτερα σεβαστό μη κόμματικό Αλέξανδρο Ζαΐμη. (Ο Ζαΐμης είχε προηγουμένως αποκτησει την εξαιρετική του φήμη ως Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης μετά την παραίτηση του Πρίγκιπα Γεωργιου το 1906).
Η σοφία της προηγούμενης αποχώρησης του Βενιζέλου από την ελληνική πολιτική για τη διατήρηση των δημοκρατικών ιδεών του του δικαιολογείται φαινομενικά αφού οδήγησε το Φιλελεύθερο Κόμμα στην εκλογική νίκη το 1928 για να γίνει ξανά πρωθυπουργός. Ωστόσο, η μετάβαση σε μια δημοκρατία δεν ενοποίησε τη δημοκρατία επειδή το φιλομοναρχικό συναίσθημα δεν είχε εξαλειφθεί πλήρως. Επιπλέον, η εχθρότητα του ελληνικού στρατού απέναντι σε οποιαδήποτε προοπτική βασιλικής αποκατάστασης, ανεξάρτητα από το πόσο φαινομενικά απομακρυσμένη ηταν ,ενίσχυσε μόνο τη μοναρχική λυση μεταξυ εκεινων που ήταν ανήσυχοι για τις συνθήκες υπό τις οποίες γεννήθηκε η δημοκρατία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου