Η δημοκρατία απειλείται: Η συνωμοσία του ΑΣΠΙΔΑ
Η αποκάλυψη της ύπαρξης του ΑΣΠΙΔΑ ανησυχησε δεόντως τους ανώτερους διοικητές των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, ιδιαίτερα τους αρχηγούς του στρατού. Η προοπτική ότι ο γιος του πρωθυπουργού συμμετείχε στον ΑΣΠΙΔΑ (ο οποίος απαρτίζονταν από 28 αξιωματικούς) δημιουργησε ρίγη ανησυχιας στους στρατηγούς της Ελλάδας, καθώς το τέλος του βάναυσου Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου είχε τελειώσει λιγότερο από είκοσι χρόνια πριν.
Είναι αλήθεια ότι ο πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου μετακίνησε την κρίση σε άλλο επίπεδο αντί να βρει πολιτικό συμβιβασμό. Ο Ανδρέας Παπανδρέου κινήθηκε για να απολύσει τον μετριοπαθή υπουργό Άμυνας Πέτρο Γκαρουφαλιά τον Ιούλιο του 1965. Ως υπουργός Άμυνας ο Γεώργιος Παπανδρέου θα μπορούσε να προστατεύσει τους συνωμοτες αξιωματικούς του ΑΣΠΙΔΑ, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να συνεχίσουν να υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις. Αντίθετα με οσα διαδιδονταν, ο Κωνσταντίνος Β΄ήταν έτοιμος να επιβάλει κυρώσεις στον Παπανδρέου για την απόλυση του Γαρουφαλιά. Η Αυτού Μεγαλειότητα δεν θεωρουσε σωστο να επικυρώσει το διορισμό του Γ. Παπανδρέου ως νέου υπουργού Άμυνας λόγω σύγκρουσης συμφερόντων σχετικά με την ανάγκη διερεύνησης των κατηγοριων περι ΑΣΠΙΔΑ και πιθανής εμπλοκής του Ανδρέα Παπανδρέου και της συμμετοχής σε αυτήν την αριστερή ομάδα. Ο Πρωθυπουργός Παπανδρέου ζητησε από τον βασιλιά να διορίσει κάποιον τριτο εκτός από τον εαυτό του ως νέο υπουργό Άμυνας.
Οι επικριτές των ενεργειών του Κωνσταντίνου Β ,στην άρνηση συμμόρφωσης του με τις πρωθυπουργικές επιθυμιες, υποστήριξαν ότι ο βασιλιάς απέτυχε σοβαρά στα καθήκοντά του ως συνταγματικός μονάρχης. Αυτή η κριτική παραβλεπει το γεγονός ότι αν ο Κωνσταντίνος Β΄ συναινούσε στο αίτημα του Γεωργίου Παπανδρέου να γίνει υπουργός Άμυνας, θα είχε αναπόφευκτα προκύψει ενα στρατιωτικό πραξικόπημα που θα προερχονταν απο ανωτατα μη αριστερα στελεχη του Στρατου .
Μπορεί να ακούγεται οξυμωρο το να ειχε ξεσπασει ενα «κεντρικό» στρατιωτικό πραξικόπημα, αλλά ο αρχηγός του στρατού Στρατηγός Γρηγόριος Σπαντιδάκης είχε την τάση να κάνει στρατιωτικό πραξικόπημα για να αντιμετωπίσει μια αριστερή απειλή για τη δημοκρατία. Στρατηγοί πιστοί στο στρατηγό Γρηγόριο Σπαντιδάκη ήταν διατεθειμένοι να ιδρύσουν βραχυπρόθεσμη στρατιωτική προσωρινή κυβέρνηση προτού επιστρέψουν την χώρα σε μη στρατιωτική κυριαρχία. Σε αντίθεση με τους συνταγματάρχες του Γιώργου Παπαδόπουλου, οι στρατηγοί του στρατηγού Σπαντιδάκη πιθανότατα δεν θα είχαν κρατήσει την εξουσία επ 'αόριστον και δεν θα επιδιωκαν να μεταστρέψουν την ελληνική κοινωνία ωστε να συμφωνησει στις ιδεολογικές τους προδιαγραφές.
Ο Βασιλευς Κωνσταντίνος Β΄ προσπαθεί να διασφαλίσει τη δημοκρατία
Ο μη πολιτικά προκατειλημμένος Κωνσταντίνος Β΄ γνώριζε ακόμη καλά ότι ο διορισμός του Γεωργίου Παπανδρέου ως υπουργού Άμυνας θα προκαλούσε ένα «κεντρικό» στρατιωτικό πραξικόπημα. Το δίλημμα του βασιλιά θα μπορούσε να είχε επιλυθεί εάν ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί. Για τους Παπανδρέου ομως η κρίση προσέφερε μια χρυσή ευκαιρία να δημιουργήσουν μια νέα αριστερή βάση για να δημιουργηθει ενα κομμα αφωσιωμενο στην οικογενεια Παπανδρεου ωστε αργότερα να ανακτήσει την εξουσία εάν μια συνταγματική κρίση προκαλούσε την παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου απο πρωθυπουργό.
Οι σύμβουλοι του βασιλιά, όπως ο Παναγιώτης Πιπινέλης, συμβούλευαν ότι ο τρόπος για να αποφευχθεί ένα στρατιωτικό πραξικόπημα ήταν να διασφαλιστεί ότι θα διεξαχθεί αμερόληπτη δικαστική έρευνα. Ο Πιπινέλης υποψιάστηκε ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου πιθανότατα ήταν εμπλεκομενος με τονΑΣΠΙΔΑ και ότι η κατηγορίες κατά του νεότερου Παπανδρέου πιθανότατα θα οδηγούσαν τελικά στην καταδίκη του. Ο Πιπινέλης ήξερε ότι τα αποτελέσματα μιας ανεξάρτητης δικαστικής έρευνας θα εξουδετερωναν πολιτικά τον Ανδρέα Παπανδρέου ή τουλάχιστον θα αφαιρούσαν την άμεση απειλή «κεντρικού» στρατιωτικού πραξικοπήματος.
Με στόχο την αποφυγή στρατιωτικού πραξικοπήματος ο Κωνσταντίνος Β΄ απέρριψε το αίτημα του Γεωργιου Παπανδρέου να διοριστεί υπουργός Άμυνας. Η Αυτού Μεγαλειότητα επανέλαβε στον πρωθυπουργό ότι η απολυση του Γαρουφαλια απο το υπουργειο Εθνικης Αμυνας θα εγκριθεί με την προϋπόθεση ότι ο Παπανδρέου δεν θα αναλάβει προσωπικά το χαρτοφυλάκιο λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Ο εξοργισμένος πρωθυπουργός αρνήθηκε να υποχωρησει και να αρει τις απαιτησεις του και στη συνέχεια ενημέρωσε τον βασιλιά ότι θα υποβάλει την παραίτησή του την επόμενη μέρα. Ο Κωνσταντίνος Β΄ απάντησε ότι η προφορική διατύπωση του Παπανδρέου για την πρόθεσή του να παραιτηθεί αποτελούσε παραίτηση που έγινε αποδεκτή. (Η ημερομηνία παραίτησης του Παπανδρέου ήταν η 15η Ιουλίου 1965).
Οι πολιτικοί σύμβουλοι του βασιλεα Κωνσταντίνου ΙΙ γνώριζαν ότι έπρεπε να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα για να αποφευχθεί ένα στρατιωτικό πραξικόπημα. Ως εκ τούτου, είχε προγραμματιστεί να ορκιστεί γρήγορα ο Πρόεδρος του κοινοβουλίου Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας ως νέος πρωθυπουργός μετά την αποχώρηση του Παπανδρέου από το βασιλικό παλάτι. Η επακόλουθη αναταραχή που προκάλεσε ο Παπανδρέας αύξησε μόνο την προοπτική ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος, εκτός εάν ο βασιλιάς εξασφάλιζε το διορισμό μίας κυβέρνησης μειοψηφιας κατά τη διάρκεια της οποίας θα μπορούσε να διεξαχθεί αμερόληπτη έρευνα για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ.
Οι περισσότεροι βουλευτές της ΕΝΩΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ υποστήριξαν τον Γεώργιο Παπανδρέου ότι μαζί με τους βουλευτές της ΕΔΑ, καταψήφισαν τον Noβα. (Η EΡE και το δεξιό Κόμμα των Προοδευτικών ψήφισαν υπέρ του Noβα). Η Αυτού Μεγαλειότητα εκτίμησε οτι επρεπε να αποφευχθει το στρατιωτικο πραξικόπημα και ως εκ τούτου διόρισε τον Ηλία Τσιριμώκο, έναν εκφρασμένο σοσιαλιστή και πρώην βουλευτή της EΔA, ως τον επόμενο πρωθυπουργό στις 20 Αυγούστου. Ο Τσιριμώκος με τη σειρά του δεν κατάφερε να κερδίσει την κοινοβουλευτική έγκριση, αλλά η επόμενη επιλογή του βασιλιά που ηταν ο Στέφανος Στεφανόπουλος πετυχε μετα βιας να παρει την κοινοβουλευτικη πλειοψηφια με το μερος του και έγινε πρωθυπουργός τον Σεπτέμβριο του 1965. Το κοινοβούλιο στη συνέχεια προχώρησε τον Νοέμβριο έτσι ώστε η νέα κυβέρνηση να παρει ψηφο εμπιστοσυνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου