ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΑΠΟ 2ας ΜΑΙΟΥ 1919 ΜΕΧΡΙ 27ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1922. ΗΤΑΝ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΈΝΗ;
ΓΕΝΙΚΑ.
2α Μαΐου 1919 και ώρα 07.30. Μετά από εντολή των Συμμαχικών Δυνάμεων, των νικητριών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αποβιβάζονται στο λιμάνι της Σμύρνης τα πρώτα τμήματα της Ιης Μεραρχίας του Ελληνικού Στρατού για τη τήρηση της τάξεως και ασφαλείας στην περιοχή. Ημέρα ανάστασης και πανηγυρισμών για το λαό της Ιωνίας. Στην ημερήσια διαταγή του ο Πρωθυπουργός της χώρας Ελευθέριος Βενιζέλος επεσήμαινε την απόφαση της Συνδιάσκεψης των Μεγάλων Δυνάμεων για την κατάληψη της Ιωνίας από τον Ελληνικό Στρατό και τελείωνε με: <<Η Συνδιάσκεψις δεν απεφάσισεν ακόμη οριστικώς επί των Εθνικών μας διεκδικήσεων , αλλ΄ η τιμή, την οποίαν μας κάμνει, να μας εμπιστευθή την εξασφάλισιν της τάξεως εις την μητέρα της Ιωνίας, αποδεικνύει ποίαν προς ημάς έχει εμπιστοσύνην και της εμπιστοσύνης αυτής είμαι βέβαιος ότι θα αποδεχθήτε άξιοι... Αι ευχαί του Έθνους σας συνοδεύουσι>>.
27 Αυγούστου 1922 και πρωινές ώρες τα τελευταία τμήματα της Στρατιάς Μικράς Ασίας εγκαταλείπουν τη Σμύρνη και στις 11.00 ώρα εισέρχονται στην πόλη τμήματα ατάκτων ιππέων (Τσέτες) και το απόγευμα της ίδιας ημέρας τμήματα του Τουρκικού πεζικού και ιππικού. Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος συλλαμβάνεται, σύρεται στους δρόμους, υβρίζεται, ταπεινώνεται, βασανίζεται απάνθρωπα και βρίσκει την 28η Αυγούστου μαρτυρικό θάνατο. Άγρια και αιμοσταγή στίφη ατάκτων και ανδρών του τακτικού στρατού, επιδίδονται σε όργιο σφαγών, αδιακρίτως φύλου και ηλικίας, βιασμών και βιαιοπραγιών των αμάχων Ελλήνων και προβαίνουν σε καταστροφές, λεηλασίες, πυρπολήσεις περιουσιών και σε κάθε είδους βανδαλισμούς. Πρόκειται για μια βάρβαρη και άγρια βιβλική καταστροφή της Σμύρνης με χιλιάδες αθώα θύματα.
ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ.
Οι απώλειες της Στρατιάς Μικράς Ασίας από 2ας Μαΐου 1919 μέχρι της 27ης Αυγούστου 1922 σε στρατιωτικό μόνο προσωπικό ήταν:
1. Φονευθέντες Αξιωματικοί 812, Οπλίτες 18.520, ήτοι σύνολο 19.362.
2. Αποβιώσαντες για διάφορες αιτίες Αξιωματικοί 131, Οπλίτες 4.747, ήτοι σύνολο 4.878.
3. Εξαφανισθέντες Αξιωματικοί 465, Οπλίτες 17.630, ήτοι σύνολο 18.095.
4. Τραυματίες Αξιωματικοί 1.696, Οπλίτες 47.184, ήτοι σύνολο 48.880.
Σύνολο απωλειών Αξιωματικοί 3.104, Οπλίτες 88.111, ήτοι σύνολο 91.215.
ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ;
Με βάση τον παραπάνω απολογισμό των απωλειών Μάχης και μη Μάχης στη Στρατιά Μικράς Ασίας, μη υπολογιζομένου του ξεριζωμού του Ελληνισμού από την Ιωνία, τον Πόντο, την υπόλοιπη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, μπορεί η καθεμιά και ο καθένας μας να σχηματίσει την προσωπική του γνώμη κατά πόσον είχε δίκιο ο Ιωάννης Μεταξάς, όταν εξέθετε από το 1915 με υπόμνημά του στον τότε Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, πως θα εξελισσόταν μια ενδεχόμενη εκστρατεία στη Μικρά Ασία, επισημαίνοντας:
1. Από τα 10 εκατομμύρια κατοίκων της Μικράς Ασίας μόνο 2 ήταν Έλληνες, διασπαρμένοι κατά το πλείστον σε τμήματα της παραλίας από τη Τραπεζούντα μέχρι την Κιλικία, όχι σε συνέχεια. Δύο ήταν οι πυκνότερες ομάδες, η των παραλίων του Πόντου και η των παραλίων της Ιωνίας. Το μικρότερο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού ήταν διασπαρμένο στην ενδοχώρα. Παντού δε ήταν αναμεμιγμένοι με τους Μουσουλμάνους και ζούσαν αρμονικά, χωρίς προβλήματα.
2. Τα 7 εκατομμύρια Μουσουλμάνων δεν ήταν όλα βέβαια Τουρκικής καταγωγής, αλλά λόγω του θρησκεύματος θα έπρεπε να θεωρούνται σε περίπτωση ταραχών, ενωμένοι και εναντίον των Ελλήνων.
3. Ο Μουσουλμανικός(Τουρκικός) πληθυσμός αποτελούσε συμπαγή μάζα στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Σχεδόν όλοι είχαν υπηρετήσει στο στρατό και είχαν συμμετάσχει σε πολέμους. Απεναντίας οι Μικρασιάτες δεν είχαν υποστεί καμιά στρατιωτική εκπαίδευση, ζούσαν ειρηνικά και η εργασία των δεν είχε σχέση με τον πόλεμο.
4. Η έκταση της Μικράς Ασίας από 520.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, τριπλάσια εκείνης της Ελλάδας, με μήκος σε ευθεία γραμμή περίπου 1.600 χιλιομέτρων, με εσωτερικό, που διασχιζόταν από μεγάλες και δύσβατες οροσειρές, με ερήμους και άνυδρες περιοχές, με πτωχότατο δίκτυο συγκοινωνιών, δημιουργούσε τεράστια προβλήματα σε έναν στρατό με πλημμελή Διοικητική Μέριμνα, και ως εκ τούτου ήταν πολύ δύσκολο να κατακτηθεί και να διατηρηθεί.
Για τους παραπάνω λόγους ο Ι. Μεταξάς ήταν τελείως αντίθετος σε οποιαδήποτε εκστρατεία στη Μικρά Ασία και είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα όφειλε αντί εκστρατείας προς κατάκτηση εδαφών της, να ενισχύσει τον εκεί Ελληνισμό για να παραμείνει στις εστίες του και να αναπτυχθεί.
Παρά τις εμπεριστατωμένες και πλήρως αιτιολογημένες προτάσεις για τους κινδύνους από μια εκστρατεία στη Μικρά Ασία του Ι. Μεταξά, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με χαρά αποδέχθηκε την εντολή των Συμμάχων να αποστείλει Μονάδες του Ελληνικού Στρατού για την προστασία του Ελληνισμού και την εμπέδωση της ασφάλειας και τάξης στην περιοχή της Ιωνίας, χωρίς να ζητήσει εγγυήσεις στρατιωτικής και οικονομικής φύσεως. Πιστεύοντας στο <<άστρο>> του θεωρούσε ότι ήταν εύκολη και δυνατή η ήττα των Κεμαλικών στρατευμάτων και ο εξαναγκασμός του Κεμάλ να υπογράψει τη Συνθήκη Ειρήνης.
Πόσο ρευστή ήταν η πολιτική κατάσταση την περίοδο εκείνη αποδεικνύεται και από την ακόλουθη περικοπή της επιστολής, που είχε σταλεί τη 3η Ιουνίου 1926 από τον Γάλλο Πρωθυπουργό Ραϊμόν Πουανκαρέ εκείνα τα χρόνια στον συγγραφέα Κοσμετάτο: <<Ο κ. Λόυδ Τζόρτζ, ιδίως, και ο Βενιζέλος, κοινή συμφωνία, έρριψαν την Ελλάδα εις περιπέτειαν, της οποίας μοναδικός σκοπός ήτο η επιδίωξις πολιτικής Αγγλικού ιμπεριαλισμού εν Μικρά Ασία και ήτις περιπέτεια ήτο καταδικασμένη εις αποτυχίαν. Αφού ο Στρατάρχης Φος εξήτασεν επιμελώς το ζήτημα, ειδοποίησα τον κ. Βενιζέλον δια τους κινδύνους της Ελλάδος. Ο κ. Βενιζέλος φαίνεται ότι με εύρε τότε λίαν τουρκόφιλον. Αλλά δυστυχώς αυτός ήτο εκείνος, όστις αφίνετο να τον διαθέτη ο κ. Λόυδ Τζόρτζ>>. Από την επιστολή αυτή καταφαίνεται η αντίληψη για τα Αγγλικά συμφέροντα, αλλά και η αντίθεση της Γαλλίας προς την Αγγλία. Κατά τη δημοσιευθείσα το 1935 στην εφημερίδα Καθημερινή επιστολή του Ι. Μεταξά δεν είναι ορθόν ότι ο Λόυδ Τζόρτζ παρέσυρε τον Βενιζέλο. Απεναντίας ο Βενιζέλος παρέσυρε τον Λόυδ Τζόρτζ, δηλώνοντας επανειλημμένα προς την Αγγλική κυβέρνηση ότι η Ελλάδα μπορούσε με τις δικές της δυνάμεις να επιβάλει τις Ελληνικές διεκδικήσεις της στον Μουσταφά Κεμάλ.
Αλλά και ο Στρατηγός Ξενοφών Στρατηγός διείδε πίσω από την εντολή των Συμμάχων στον Ε. Βενιζέλον να καταλάβει η Ελλάδα την περιοχή της Ιωνίας για να αποκαταστήσει τη τάξη και την ασφάλεια, εξασφάλιση Αγγλικών συμφερόντων στη Μικρά Ασία. Στο βιβλίο του <<Η Ελλάς εν Μικρά Ασία>> έγραψε: <<Η παράδοξος αύτη συμφωνία, υπετίθετο ότι θα έσυρε το άρμα της Συνθήκης των Σεβρών προς το τέρμα του, αι Δυνάμεις όμως αίτινες ποσεδέθησαν εις αυτό, αντί να τείνωσιν προς μίαν κατεύθυνσιν, αφήκαν την Ελλάδα κοπιωδώς να σύρη μόνη προς το ανηφορικόν τέρμα το βαρύ φορτίον και η μεν μία τούτων, η φιλικώτατα διακειμένη(Εννοεί την Αγγλία), έμενεν αδρανής, αποθαυμάζουσα τας προσπαθείας της Ελλάδος, αι δε άλλαι έσυρον προς αντίθετον διεύθυνσιν. Το άρμα ως εκ τούτου εκινδύνευεν ευθύς εξ αρχής να αποσυντεθή εις τα εξ ων συνετέθη, αι δε τροχοπέδαι, αίτινες ετέθησαν εις την εν Μικρά Ασία Ελληνικήν στρατιωτικήν δράσιν και ένεκα των οποίων προέκυψεν η δημιουργία της Κεμαλικής δυνάμεως, απετέλουν την πρώτην σαφή ένδειξιν ότι λυκοφιλία και ουχί συμφωνία ήτο η υπογράψασα την Συνθήκην των Σεβρών>>.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ.
Ο Βενιζέλος πιστεύοντας στο <<άστρο>> του και οραματιζόμενος την υλοποίηση της Μεγάλης Ελλάδας, της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, αποδέχθηκε με ευχαρίστηση την εντολή των Συμμάχων να αποστείλει Μονάδες του Ελληνικού Στρατού στην περιοχή της Ιωνίας για την προστασία του Ελληνισμού και την εμπέδωση της τάξης και της ασφάλειας. Μια εντολή που επιδίωξε από τους Συμμάχους, χωρίς να ζητήσει συγκεκριμένες εγγυήσεις στρατιωτικής και οικονομικής φύσεως, παρά τους κινδύνους από μια στρατιωτική δράση στη Μικρά Ασία, την ίδια στιγμή που ο Κεμάλ προετοίμαζε τα τμήματά του και την 19η Μαΐου 1919 από τη Σαμψούντα άρχιζε τον απελευθερωτικό αγώνα της χώρας του.
Η εσφαλμένη απόφαση αποδοχής της εντολής των Συμμάχων για ανάληψη εκστρατείας στη Μικρά Ασία, με τις δυσμενείς προϋποθέσεις, όπως αναφέρθηκε, η οποία από τις πρώτες ημέρες αποδείχθηκε δύσκολη και επικίνδυνη, με μια συνέχεια λαθών από τις μετέπειτα κυβερνήσεις οδήγησε στη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Μκρασιατική Καταστροφή είναι η μεγαλύτερη Εθνική τραγωδία στην πορεία του Ελληνισμού ανά τους αιώνες, μεγαλύτερη ακόμα και από την άλωση της Κωνσταντινούπολης, γιατί προκάλεσε τον οριστικό αφανισμό του Ελληνισμού από τις πατρογονικές εστίες του χιλιάδων χρόνων. Η Εθνική αυτή πληγή ακόμα και σήμερα αιμορραγεί με τις παράνομες, αυθαίρετες και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο Πέλαγος και στα Δωδεκάνησα.
Σήμερα 98 χρόνια από τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους ας αντλήσουμε διδάγματα από τις παραλείψεις και τα τραγικά λάθη της εποχής εκείνης, ώστε να μην επαναληφθούν ποτέ πια, ας αποβάλλουμε για πάντα την αρρώστεια της διχόνοιας, την ανίατη και κωδικοποιημένη στα χρωματοσώματα και στα γονίδιά μας και ας ευχηθούμε ότι στο μέλλον το Έθνος μας δεν θα βιώσει ανάλογες καταστροφές και ο Λαός μας θα ζει με ειρήνη, ασφάλεια, πρόοδο και ευημερία.
ΠΗΓΕΣ.
1. Επίτομη ιστορία της εκστρατείας στην Μικρά Ασία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.
2. Η ιστορία του Εθνικού Διχασμού, εκδόσεις Κυρομάνου.
3. Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία του Στρατηγού Ξενοφώντος Στρατηγού.
4. Όταν μεγάλωσε η Ελλάδα του Ταξίαρχου ε.α. Χρήστου Κοσσιώρη.
Αντιστράτηγος ε. α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου