ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΘΥΡΕΟΣ
ΙΣΧΥΣ ΜΟΥ Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
Πέμπτη 29 Ιουλίου 2021
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΑ ΣΤΟ ΠΡΩΗΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Δευτέρα 26 Ιουλίου 2021
Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ΣΕ ΡΟΛΟ ΠΟΝΤΙΟΥ ΠΙΛΑΤΟΥ ΠΡΟΣ ΙΔΙΟΝ ΟΦΕΛΟΣ
Χαμένες ευκαιρίες για την αποκατάσταση της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας.
Οι συγκεντρωμένοι πολιτικοί εκτιμούσαν ότι χρειαζόταν μια νεα EΡE για να γεμίσει το πολιτικό κενο , ακόμη και οι συγκεντρωμένοι δημοκρατικοί ήταν ανοιχτοί σε μια συγκατοικηση-συμπορευση με τον εξόριστο Κωνσταντίνο Β. Ένας πολιτικός συμβιβασμός μεταξύ του EΡE και της Ενωσης Κεντρου έγινε όταν συμφωνήθηκε ότι ένας πρωην ''αποστάτης'', ο Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας θα διοριστεί ως νέος πρωθυπουργός.
Ο Noβας προταθηκε ως πρωθυπουργός από τον Κωνσταντίνο Β μετά την παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου τον Ιούλιο του 1965. Ο πρώην πρωθυπουργός (Noβας) ήταν μια γέφυρα μεταξύ των ρευμάτων της EΡE και της Ε.Κ. Ως φιλομοναρχικός, ο Noβας θα είχε υποστηρίξει την άμεση επιστροφή του Κωνσταντίνου Β΄ είτε ως ιδιώτης είτε ως μελλοντικα να αποκατασταθει μονάρχης. Και στις δύο περιπτώσεις, η επιστροφή του Κωνσταντίνου Β΄ θα είχε βοηθήσει στην επιτάχυνση της επανασυσυστασης της EΡE που θα μπορούσε να δώσει τη δυναμική για την αποκατάσταση της μοναρχίας σε επόμενο δημοψήφισμα.
Οι συγκεντρωμένοι πολιτικοί προτιμούσαν ως υποψηφιο νέο πρωθυπουργό οχι τον Νοβά αλλά τον αυτοεξόριστο Κωνσταντίνο Καραμανλή. Η προταση του Νόβα προηγήθηκε λογω του του ότι ο Καραμανλής δεν ειχε διάθεση ή δεν ήταν έτοιμος να επιστρέψει για να αναλάβει την ηγεσία της Ελλάδας. Στα σχεδόν έντεκα χρόνια της αυτοεξορίας στην Ελβετία (ΚΟΝΤΑ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΜΕ ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΧΡΗΜΑ ΑΠΟ ΕΛΛΑΔΑ;; ΠΟΙΟΣ ΞΕΡΕΙ;;Α.Π.), ο Καραμανλής είχε διατηρήσει μια περιφρονητική προσέγγιση απέναντι στους Έλληνες πολιτικούς. Ως εκ τούτου, δεν ήταν σίγουρο μεταξύ των συγκεντρωμένων πολιτικών ότι ο Καραμανλής θα επέστρεφε στην εξουσία εάν του προσφερόταν
Ο Καραμανλής Επιστρέφει ως Σύγχρονος Πόντιος Πιλάτος.
Πράγματι, ο Καραμανλής στην έβδομη επέτειο (1974) του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου είχε εκδώσει μια δήλωση που προέτρεπε το στρατιωτικό καθεστώς να ανοίξει τον δρόμο με την αποκατάσταση του Κωνσταντίνου Β΄ως βασιλιά. Οι συνθήκες γύρω από τη συνάντηση των πολιτικών με τον Γκιζίκη τον Ιούλιο του 1974 είναι ακόμη ασαφείς (ΙΣΩΣ ΓΙΑΥΤΟ Ο ΓΚΙΖΙΚΗΣ ΔΕΝ ΔΙΩΧΘΗΚΕ ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟΑ.Π.), αλλά ο υποτιθεμενος φιλομοναρχισμός του Καραμανλή βοήθησε να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή του στην εξουσία. Φαίνεται ότι ήταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ που επικράτησε στον στρατιωτικό «πρόεδρο» (Γκιζίκης) ωστε να πιέσει τους συγκεντρωμένους πολιτικούς να δώσουν την συγκαταθεση τους στον αυτοεξόριστο Καραμανλή με τον ορο ότι θα υπηρετούσαν σε μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Καραμανλη (ως φιλομοναρχικο!!!). Κατά συνέπεια, ο Καραμανλής επέστρεψε για να ορκιστεί ως πρωθυπουργός στις 23 Ιουλίου 1974 από τον «Πρόεδρο» Γκιζίκη.
Είναι αμφισβητήσιμο εάν ο Αβέρωφ θα βοηθούσε την επιστροφή του Καραμανλή στην εξουσία αν γνώριζε ότι ο πρώην πρωθυπουργός δεν θα υποστήριζε την αποκατάσταση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Ο Αβέρωφ ήταν πολιτικός σύμβουλος του Κωνσταντίνου Β΄ που μεσολάβησε στη συμφωνία μεταξύ της EΡE και της πτέρυγας της Ε.Κ. που επροσκειτο φιλικα προς τον Γεωργίο Παπανδρέου το 1967 για μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας μετά τις εκλογές (που δεν εγιναν λογω χουντας). Η επιτυχία του στην αποφυγή πιθανού πραξικοπήματος των στρατηγών δεν μπορεσε να σταματήσει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών τον Απρίλιο του 1967. Ένας ένθερμος φιλομοναρχικός Αβέρωφ ήταν ο συνδεσμος μεταξύ των αξιωματικών του ναυτικού και του Κωνσταντίνου Β΄ κατά τη διάρκεια της ναυτικής ανταρσίας του Μαΐου 1973. Όχι μόνο η δημοκρατία δεν αποκατασταθηκε μετά την αποτυχημένη ναυτική ανταρσία, αλλά και ο Αβέρωφ συνελήφθη .
Ο εξόριστος Κωνσταντίνος Β΄ επέδειξε έναν βαθμό πολιτικής εξυπναδας που δεν ήταν πάντα το ισχυρό κοστούμι της Αυτού Μεγαλειότητας μετακινούμενος από το Λονδίνο στο Παρίσι για να βρισκεται κοντα στον Καραμανλή με έδρα την Ελβετία καθώς ξέσπασε η Κυπριακή κρίση. Η Αυτού Μεγαλειότητα αγνοουσε και αιφνιδιαστηκε απο την δήλωση του Παπαδόπουλου για δημοκρατία το 1973 και τον επακόλουθο τερματισμό της οικονομικής στήριξης προς την εξοριστη βασιλικη οικογενεια. Για να επιβιωσει η ελληνική βασιλική οικογένεια μετακόμισε σύντομα στην πατρίδα της βασίλισσας Άννας-Μαρίας της Δανίας, όπου έμειναν στο βασιλικό παλάτι Amalienborg στην Κοπεγχάγη. Το 1974 η βασιλική οικογένεια μετακόμισε στο Cobham στο Surrey της Βρετανίας.
Πριν από την αναχώρηση του Καραμανλή για την Αθήνα από την Ελβετία (με αεροπλάνο που του εδωσε ο Γάλλος Πρόεδρος Valery Giscard d'Esaing) ο Κωνσταντίνος Β΄ επικοινώνησε με τον πρώην πρωθυπουργό και ζήτησε να τον συνοδεύσει. Ο Καραμανλής απέρριψε με σεβασμό τον βασιλιά του, αλλά διαβεβαίωσε την Αυτού Μεγαλειότητα ότι θα μπορούσε σύντομα να τον καλέσει, αλλά όχι αμέσως επειδή η κατάσταση ήταν τότε πολύ επικίνδυνη.
Παρά τις συστάσεις του Βασιλιά Χουσεΐν της Ιορδανίας και του Σαχη του Ιράν, ο Κωνσταντίνος Β΄ δεν επέστρεψε αμέσως στην Αθήνα αλλά επέστρεψε στο Λονδίνο για να περιμένει τις εξελίξεις. Για να είμαστε δίκαιοι, η Αυτού Μεγαλειότητα δεν είχε άλλη επιλογή. Οι απογοητευμένοι φιλομοναρχικοί κατηγορούν τον βασιλιά επειδή δεν επέστρεψε αμέσως στην Ελλάδα για να καλύψει το κενό της κατάργησης του στρατιωτικού καθεστώτος. Αλλά χωρίς την υποστήριξη του Καραμανλή, ο βασιλιάς δεν θα μπορούσε να επιστρέψει.
Αν επεστρεφε ο βασιλιάς αυτοβουλως στην διαρκεια του λεπτου αυτου σταδιου θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι θέτει σε κίνδυνο την επιστροφή της Ελλάδας στη δημοκρατία. Αλλα ομως η αρνηση του Καραμανλή να μην επιτρέψει στον Κωνσταντίνο Β΄ να επιστρέψει δεν ειχε στοχο την ομαλοτητα αλλα ηταν μερος του σχεδιου του να μην υποστηριξει την παλινορθωση της βασιλειας στο μελλοντικο δημοψηφισμα του 1974. Ο Καραμανλής κατά την επιστροφή του στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1974 σχημάτισε μια νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας που αποτελείτο κυρίως από τα ρεύματα EΡE και Ε.Κ. Ακόμη και οι πιο φανατικοι εχθροι της στρατιωτικής δικτατορίας δεν φάνηκαν να ενοχλούν τον Στρατηγό Γκιζίκη που συνεχιζε να παριστανει τον ''Προεδρο'' επειδή ήταν ένα εμπόδιο για την πιθανή αποκατάσταση της μοναρχίας.
Ο αναστηλωμένος ''πρωθυπουργός'' Καραμανλης δικαιως πρεπει να ''επαινεθει'' για τον αρνητικο ρολο που επαιξε σε οτι αφορα στην παλινορθωση της Βασιλειας και την ''αποκατάσταση'' της δημοκρατίας, μεταξύ της επιστροφής του στην εξουσία τον Ιούλιο του 1974 και του δημοψηφίσματος τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, κατά τον οποίο η πλειοψηφία του ελληνικού λαού ''αρνήθηκε'' να αποκαταστήσει την βασιλευόμενη Δημοκρατια. Η πλειοψηφία του 69% κατά της μοναρχίας και οι πανηγυρισμοι στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, που χαρετιζαν την απόρριψη της μοναρχίας, ενίσχυσε την υπονοια ότι η ήττα της μοναρχίας ήταν σχεδόν κατευθυνομενη (ΑΚΟΜΗ ΘΥΜΑΜΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΞΙΩΝ ΠΟΥ ΚΛΕΙΣΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΑΝ ΟΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΔΕΞΙΟΙ ΕΛΕΓΑΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΠΩΣ ΑΝ ΗΘΕΛΕ Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΘΑ ΕΡΧΟΤΑΝ ΠΙΣΩ Α.Π.).
Ο Δικτάτορας Ιωαννίδης και η Κυπριακή Πανωλεθρία του 1974
Αντ 'αυτού, ο στρατηγός Ιωαννίδης χρησιμοποίησε τη θέση του ως ισχυρός για να επικεντρωθεί στην επίτευξη μιας από τις εμμονές του, την ένωση ή την ένωση του ανάμεσα στην Ελλάδα και το νησί της Κύπρου. Αυτό το νησί το οποίο η Βρετανία είχε επισυνάψει επισήμως το 1914 χωρίστηκε μεταξύ ελληνικής πλειοψηφίας και τουρκικής μειονότητας. Ένα ισχυρό πολιτικό κίνημα για ένωση με την Ελλάδα μεταξύ των Κυπρίων Ελλήνων εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1950 και αρχηγος της ηταν ενας Έλληνα φιλομοναρχικός Γεώργιος Γρίβας. Ίδρυσε την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Μαχητών (ΕΟΚΑ) η οποία πραγματοποίησε μια ανταρτική εκστρατεία εναντίον των Βρετανών.
Ο φιλομοναρχισμός του Γρίβα οδήγησε σε παρεξηγήσεις μεταξύ των βρετανικών και ελληνικών βασιλικών οικογενειών τη δεκαετία του 1950. (Ο Βασιλιάς Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη ήταν τόσο αποφασισμένοι να επισκεφθούν τη Βρετανία το 1963 για να θεραπεύσουν τυχόν πιθανές παρερμηνείες του παρελθόντος). Κατά ειρωνικό τρόπο, η ελληνική βασιλική οικογένεια δέχτηκε επίθεση στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 επειδή θεωρήθηκε ότι ήταν πολύ κοντά στη Βρετανία και δεν υποστήριζε επαρκώς τους Ελληνοκύπριους συμπατριώτες της.
Ο ρόλος του Γρίβας ως πρωταρχικού υποστηρικτή της ένωσης εκχωρήθηκε από τον θρησκευτικό αρχηγό του νησιού Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ '. Ήταν ο Μακάριος που εκπροσώπησε τα Ελληνοκυπριακά συμφέροντα στα Συνέδρια του Λονδίνου και της Ζυρίχης το 1959, στα οποία διαπραγματεύτηκε το καθεστώς της Κύπρου. Η Βρετανία, η Ελλάδα και η Τουρκία παρακολούθησαν επίσης αυτά τα συνέδρια για να αποφασίσουν το μελλοντικό καθεστώς της Κύπρου. O Μακάριος Γ΄ μετακινήθηκε από την υποστήριξη μιας ένωσης με την Ελλάδα στην ανεξαρτησία για την Κύπρο ως φαινομενικός συμβιβασμός μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Το κύρος του Μακάριου Γ 'ήταν αρκετό που οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι αποδέχτηκαν την ανεξαρτησία, αν και υπήρχε πιθανώς μια βαθύτερη επιθυμία για ενδεχόμενη ένωση με την Ελλάδα. Ο στρατηγός Γρίβας όμως απομακρύνθηκε αμέσως από τον Μακάριο Γ΄. Αυτό δημιούργησε πιθανούς κινδύνους για τον Κύπριο πρόεδρο, επειδή η Εθνική Φρουρά της Κύπρου (δηλαδή ο στρατός της) απαρτίζονταν από πρώην μέλη της ΕΟΚΑ και Έλληνες αξιωματικούς που υπηρετούσαν σε απόσπαση. Η απειλή ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος της εθνοφρουρας αντισταθμίστηκε από την απειλή μιας ενδεχομενης τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης και ἔτσι ο Μακάριος Γ΄ υποστηρίχθηκε συντριπτικά από Ελληνοκύπριους και θελοντας και μη εγινε αποδεκτός και από τους περισσότερους Τουρκοκυπρίους.
Ό Πρόεδρος Μακάριος απολαμβανε σεβασμου από τους περισσότερους ανθρώπους, επειδή ήταν μια πάρα πολύ βυζαντινή φιγούρα. Ο Δρ Henry Kissinger, ο πρώην Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας ανέφερε τον Μακάριο Γ 'ως έναν από τους πιο ενδιαφέροντες και εκπληκτικούς πολιτικούς ηγέτες που είχε γνωρίσει ποτέ. Ο Κύπριος πρόεδρος ήταν ένας αποδεδειγμένος αριστερός ηγέτης του τρίτου κόσμου, ο οποίος στην πραγματικότητα χρησιμοποίησε την αμερικανική υποστήριξη για να κρατήσει σε ομηρια τις δυο κοινοτητες. (Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς υποστήριξε ότι ο Μακάριος Γ 'ήταν κρυμμένος Έλληνας φιλομοναρχικός).
Λόγω της υποστήριξης από τον δικτατορα Παπαδόπουλο, η EOKA επανασυσταθηκε ξανά ως EOKA B το 1971 υπό την ηγεσία του Γριβα. Ο θάνατος του Γρίβα τον Ιανουάριο του 1974 δημιούργησε ένα κενό που εκμεταλλεύτηκε ο στρατηγός Ιωαννίδης για να ενισχύσει την επιρροή του στην Κυπριακή Εθνική Φρουρά στην οποία οι Έλληνες αξιωματικοί υπηρετούσαν σε απόσπαση. Η Ελλάδα τοτε χτυπήθηκε σκληρά από τα πετρελαϊκά κριση του ΟΠΕΚ του 1973. Στο μυαλό του στρατηγού Ιωαννίδη, η προοπτική της ένωσης μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας προσέφερε την ευκαιρία να εξερευνήσει και να εξασφαλίσει πιθανά αποθέματα πετρελαίου στο Αιγαίο Πέλαγος.
Ίσως το πιο σημαντικό, η ένωση προσέφερε στον στρατηγό Ιωαννίδη τα μέσα για να αποκτήσει κύρος για να εξασφαλίσει την πολιτική του θέση. Το μυστήριο του γιατί ο Ιωαννίδης υποκίνησε το στρατιωτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 εναντίον του Προέδρου Μακάριου ήταν ότι δεν φανηκε να προβλέπει την τουρκική στρατιωτική αντίδραση. Ίσως ο δικτάτορας πίστευε ότι οι Αμερικανοί θα εμπόδιζαν την Τουρκία από την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Μακάριος διέφυγε από την Κύπρο με κινδυνο της ζωής του κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος. Ο Αρχιεπισκοπος μίλησε αργότερα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1974, όπου καταδίκασε το πραξικόπημα ως απόπειρα ελληνικής κατάληψης της Κύπρου.
(Ο Μακάριος Γ 'αποκαταστάθηκε ως Κύπριος πρόεδρος στα τέλη του 1974, οπότε το νησί χωρίστηκε μεταξύ ενός ελληνικού νότου και ενός τουρκικού βορρά. Ο αρχιεπίσκοπος πέθανε το 1977. Ο τουρκικός βόρειος τομεας του νησιού δήλωσε μονομερώς την ανεξαρτησία του τον Ιανουάριο του 1984 και είναι αναγνωρισμενος μόνο από την Τουρκία ως ανεξάρτητη δημοκρατία. Κατά ειρωνικό τρόπο υπάρχει τώρα μια ώθηση από τη Βόρεια Κύπρο για επανένωση. Αυτό πιθανότατα προέρχεται από την ευημερία που το νότιο τμήμα του νησιού απολαμβάνει ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης)
Ιούλιος 1974: Η πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας
Όποια κι αν είναι η διαμάχη για την εισβολής της Τουρκίας στις 20 Ιουλίου στη Βόρεια Κύπρο, είχε και την θετική επιρροή αυτη του τερματισμού της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα. Παραδόξως, ο ελληνικός στρατός κατα την διαρκεια της δικτατορίας παρεβλεψε τις ανάγκες εξωτερικής άμυνας λόγω της εστίασης στην εγχώρια καταπίεση. Πράγματι, το καθεστώς εδωσε βαρος στην αποστολη του στρατου στη σύνθλιψη αστικών διαδηλώσεων διαμαρτυριας .
Αυτή η κατασταλτική εσωτερικη ικανότητα του στρατου εξουδετερώθηκε από την καταστροφή της Κύπρου και αυτό έγινε εμφανές όταν μια ομάδα γενναίων ατόμων συγκεντρώθηκε στην Πλατεία Συντάγματος για να διαδηλώσει ενάντια στη δικτατορία τον Ιούλιο του 1974. Η EΣA δεν ήταν πουθενά. Ως αποτέλεσμα, η διαδήλωση διογκώθηκε σε χιλιάδες. Οι χαρούμενοι Αθηναίοι βγήκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν την ανικανότητα του στρατού να περιορίσει τη βούλησή τους να ανακτήσουν την ελευθερία τους. Η EΣA παρέμεινε στους στρατώνες τους καθώς ο Ιωαννίδης εξαφανισθηκε απο το προσωπο της γης.
(* Ο Ιωαννίδης θα επιχειρήσει αργότερα ένα μίνι στρατιωτικό πραξικόπημα τον Φεβρουάριο του 1975 που εφτασε μεχρι την καταληψη μερικων στρατωνων. Παρόλο που ο Παπαδόπουλος χαρακτηρίστηκε ως «τελευταίος δικτάτορας» της Ελλάδας όταν πέθανε τον Ιούνιο του 1999, αυτή η δυσάρεστη διάκριση ανήκει πραγματικά στον Ιωαννίδη που βρίσκεται ακόμα στη φυλακή Κορυδαλλού (όταν γράφτηκε αυτό το άρθρο).
Τα κορυφαία μέλη του καθεστώτος των συνταγματαρχών καταδικάστηκαν τον Αύγουστο του 1975. Οι περισσότεροι από αυτούς καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά οι ποινές τους μετατράπηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Παπαδόπουλος δηλωσε οτι ηταν φιλομοναρχικός(!!!!!) στο τέλος της δίκης του. Ο φυλακισμένος πρώην δικτάτορας το 1984 ίδρυσε το δικό του πολιτικό κόμμα, το Εθνική Πολιτική Ενωση (EΠEN), που αργότερα εξαφανίσθηκε.
Η κατάρρευση της πολιτικής εξουσίας του στρατού οδήγησε τον «Πρόεδρο» Φαιδων Γκιζικη να καλέσει μια συνάντηση των κορυφαίων πολιτικών πριν από το 1967 για να σχηματίσουν μια νέα κυβέρνηση. Οι κυριότεροι πολιτικοί ηγέτες που συγκεντρώθηκαν ήταν ο Κανελλόπουλος, ο Μαύρος, ο Αθανασιάδης Νόβας και ο Μαρκεζίνης (τους οποίους ο στρατός εξακολουθούσε να εμπιστεύεται). Αυτοί οι πολιτικοί διαιρέθηκαν ουσιαστικά σε τρία ρεύματα, την EΡE, την Ενωση Κεντρου και τους Αποστάτες. Είναι ενδιαφέρον ότι αν και ο Κανελλόπουλος ήταν δημοκρατικός, τα οικογενειακά πολιτικά δίκτυα που χρειάστηκε για την ανασύσταση της EΡE ήταν συντριπτικώς μοναρχικά.
Dr. David Paul Bennett
Πέμπτη 22 Ιουλίου 2021
Ἀνδρεῖοι σεῖς που πολεμήσατε και πέσατ’ εὐκλεῶς (Κερύνεια 22 Ιουλίου 1974)
Ο ΓΚΙΖΙΚΗΣ ΠΑΖΑΡΕΨΕ ΤΗΝ ΑΣΥΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟΝ ΨΕΥΤΟΕΘΝΑΡΧΗ ΑΦΟΥ ΠΗΡΕ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΚΑΣΤΕΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΩΧΘΕΙ ΠΟΙΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ. ΑΝ ΠΑΡΕΔΙΔΕ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟΝ ΝΟΜΙΜΗ ΑΡΧΗ ,ΗΤΟΙ ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ,ΗΞΕΡΕ ΟΤΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕ Η ΦΥΛΑΚΗ Η ΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. ΑΚΥΡΗ Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΟΛΗ. ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΚΡΙΘΗΚΑΝ ΑΚΥΡΕΣ,ΑΚΥΡΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΚΙΖΙΚΗ ΣΤΟΝ ΨΕΥΤΟΕΘΝΑΡΧΗ. ΤΟ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΥΡΟ,ΑΔΙΚΟ ΚΑΙ ΚΩΜΙΚΟ,ΤΑ ΙΔΙΑ ΕΚΑΝΕ ΚΑΙ Η ΧΟΥΝΤΑ !
Ιουλίου 22, 2021
γράφει ο Κίμων ο Αθηναίος, σε πρώτη αποκλειστική δημοσίευση στα istorikathemata.com
Η Πύλη του Αγίου Ρωμανού της Κυπριακής Ρωμηοσύνης βρίσκεται στον Άγιο Γεώργιο, έξω από την σκλαβωμένη Κερύνεια. Εκεί έπεσαν μαχόμενοι μερικοί από τους τελευταίους ήρωες του Ελληνισμού, την ημέρα της Αλώσεως της Κύπρου. Στις 22 Ιουλίου του 1974. Έπεσαν μαχόμενοι γενναία, σαν τους υπερασπιστές των τειχών της Βασιλεύουσας των Πόλεων το 1453, αρνούμενοι να υποχωρήσουν, αρνούμενοι να παραδοθούν, αδυνατώντας να αποδεχθούν πως η Μεγαλόνησος αλώνεται και αυτοί θα μείνουν ζωντανοί.
Η Κερκόπορτα της Κύπρου βρίσκεται στην ακτή Πέντε Μίλι και στο Πικρό Νερό της Κερύνειας, λίγο παραπέρα από τον Άγιο Γεώργιο. Όμως, ο διαχρονικά παρών Εφιάλτης της ελληνικής Ιστορίας βρισκόταν κάπως πιο μακρυά εκείνες τις ημέρες: στην Αθήνα, στο Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων και στα Επιτελεία. Οι μαχητές της 33ης Μοίρας Καταδρομών και η ηγεσία του 251 Τάγματος Πεζικού – με ό,τι είχε απομείνει από τη Μονάδα μετά από διήμερο αγώνα, εκεί, στην Πρώτη Γραμμή, στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού, ήξεραν εκείνη τη Δευτέρα, 22 Ιουλιου του 1974, πως ο Εφιάλτης έχει φανεί «κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε». Ο Εφιάλτης τούς είχε άλλωστε διατάξει να «πάνε για ύπνο» το βράδυ της 19ης Ιουλίου και τους συνιστούσε «αυτοσυγκράτηση» το πρωινό της 20ης Ιουλίου, την ώρα που οι «Μήδοι» πατούσαν την Κύπρο. Ήξεραν λοιπόν πέραν πάσης αμφιβολίας πως «οι Μήδοι θα διαβούνε», αλλά αρνήθηκαν να φύγουν όταν η ισχυρότατη Τουρκική δύναμη που αποβιβάστηκε το πρωί της 22ας Ιουλίου εφόρμησε προς την Κερύνεια, με στόχο να ενώσει το παράλιο προγεφύρωμα με τον θύλακο της Λευκωσίας.
O Αντισυνταγματάρχης Παύλος Κουρούπης, διοικητής του 251 Τ.Π. της Κερύνειας, εθεάθη τελευταία φορά το απόγευμα της 22ας Ιουλίου του 1974, κοντά στην είσοδο της πόλης. Μαζί του ήταν ο Ταγματάρχης Κωνσταντίνος Τσιάκκας, επιτελής του 3ου Τακτικού Συγκροτήματος, και μερικοί στρατιώτες του Τάγματος. Οι μαρτυρίες φέρουν τους δύο αξιωματικούς να μάχονται μέχρι τέλους, κυκλωμένοι, με το πιστόλι στο χέρι, έξαλλοι από το μέγεθος της προδοσίας και της διάλυσης που είχαν ολοφάνερα επιφέρει την άλωση του Νησιού. Η αφήγηση για την τελευταία φορά που εθεάθησαν ζωντανοί, θυμίζει έντονα τη γραφή του Γεωργίου Φραντζή για τους συμπαραστάτες του τελευταίου Αυτοκράτορα της Ρωμηοσύνης, όταν ακούστηκε στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού το συγκλονιστικό «Η Πόλις Εάλω και ζω εισέτι;» του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Figure 1 O Αν/χης Παύλος Κουρούπης, Διοικητής του 251 Τ. Π. (πηγή: διαδίκτυο)
Ο Λοχαγός Νικόλαος Κατούντας της 33ης Μ.Κ. προσπάθησε να διαφύγει προς τον Πενταδάκτυλο με μερικούς καταδρομείς του, όταν έσπασε η γραμμή άμυνας στον Άγιο Γεώργιο. Στο ύψος του Τουρκοκυπριακού χωριού Τέμπλος, η ομάδα του κυκλώθηκε και ο ίδιος τραυματίστηκε. Διέταξε τους καταδρομείς του να φύγουν και τους κάλυψε, ενώ ο ίδιος έμεινε εκεί, τραυματισμένος, και έβαλλε κατά των Τούρκων με όσα πυρομαχικά του απέμειναν. Μέχρι τέλους.
Figure 2 Ο Λοχαγός Νικόλαος Κατούντας της 33ης Μ.Κ. (πηγή: Politically Incorrect )
Αυτές είναι οι τελευταίες εικόνες που μας έχουν παραδοθεί για αυτούς τους ‘Ελλαδίτες αξιωματικούς. Δεν τους είδε ποτέ ξανά, κανείς, μετά το απόγευμα της 22ας Ιουλίου 1974, νεκρούς ή ζωντανούς[i].
Figure 3 O Yποπλοίαρχος Ελευθέριος Τσομάκης (πηγή: διαδίκτυο)
Ήταν η επική κορύφωση μιάς τριήμερης άνισης και προδομένης μάχης, η οποία ξεκίνησε το πρωινό της αποφράδας 20ης Ιουλίου του 1974, με τη βύθιση της Τορπιλακάτου Τ3 του Υποπλοιάρχου Ελευθέριου Τσομάκη στα ανοικτά της Κερύνειας. Μαζί της εβλήθη και η Τορπιλάκατος Τ1 του Σημαιοφόρου Νικολάου Βερύκιου, η οποία εξώκειλε στην κοντινή παραλία ενώ η Τ3 συμπαρέσυρε στον υγρό της τάφο όλο το πλήρωμα πλην του Αρχικελευστή Διονυσίου Μαγέτου, ο οποίος επέζησε αν και βαριά τραυματισμένος. Δεν θα αναφερθούμε εκτενώς στο τι έγινε εκείνο το πρωινό στην Ελλάδα και στην Κύπρο, άλλωστε σε γενικές γραμμές είναι γνωστή η παγκόσμια ιστορική πρωτοτυπία της «αυτοσυγκράτησης» απέναντι στον εχθρό που έπληττε με κάθε τρόπο τις δυνάμεις άμυνας του Νησιού και αποβίβαζε δυνάμεις από θαλάσσης και αέρος για να το καταλάβει – είναι κάτι δύσκολο να το επεξεργαστεί ο ανθρώπινος νούς. Στο χώρος της από θαλάσσης αποβιβάσεως των Τουρκικών δυνάμεων, βρέθηκε να μάχεται ουσιαστικά μόνο του το 251 Τ.Π. του Αν/χη Π. Κουρούπη, ενώ έδρασε και μία ομάδα από οκτώ ΠΑΟ του 120 Λ.Β.Ο. (Λόχου Βαρέων Όπλων), υπό τον Υπολοχαγό Κωνσταντίνο Αργυρόπουλο. Ο πλήρης αιφνιδιασμός (άν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο, πράγμα αμφίβολο) της ελληνικής πλευράς είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη αδυναμία οργάνωσης μίας συνεκτικής άμυνας στην περιοχή του παράλιου προγεφυρώματος και βέβαια την αποτυχία εκτέλεσης κάποιου σοβαρού σχεδίου εξάλειψής του.
Figure 4 Τούρκοι στρατιώτες στην Κερύνεια, πιθανότατα με την Τορπιλάκατο Τ1 (Associated Press, πηγη: Ινφογνώμων)
Γνωρίζουμε πλέον αρκετά καλά την εξέλιξη της μάχης στην Κερύνεια, στο τριήμερο του Αττίλα Ι (20-22 Ιουλίου 1974). Ήδη από τη δεκαετία του ‘90, «Η μάχη της Κύπρου» του Ταξιάρχου Γ. Σέργη (Εκδόσεις Βλάσση, Αθήνα 1999) περιείχε πλήθος πληροφοριών γιά τη μάχη αυτή, που συμπληρώθηκαν με όσα περιέχει «Η Έκθεση του ΓΕΕΦ για το 1974» του Σάββα Βλάσση (Eκδόσεις Δούρειος Ίππος, 2010, εξαιρετική δουλειά, πολύτιμος σχολιασμός πάνω σε σημαντικά επίσημα κείμενα για το 1974). Δεν ήταν όμως μόνο αυτές οι πηγές. Αν και γραμμένο σε μία ιδιότυπη μορφή μυθιστορηματικής αφήγησης, το βιβλίο «1974 - Οι Αδικαίωτοι» του Υπολοχαγού Κωνσταντίνου Αργυρόπουλου δίνει μία εξαιρετική εικόνα του χάους που επικράτησε στην περιοχή του παράλιου προγεφυρώματος, εκεί που παιζόταν η τύχη της Κύπρου. Είναι εμπειρία οδυνηρή, η ανάγνωσή του. Επίσης, οφείλεται έπαινος στις Εκδόσεις «Ινφογνώμων» που επιμελήθηκαν σχετικά πρόσφατα ένα συλλογικό αφιέρωμα στον Λοχαγό Ν. Κατούντα της 33ης Μ.Κ. («Νικόλαος Κατούντας – ο Λεωνίδας της Κερύνειας», 2019), το οποίο εκτός από την απόδοση της από πολλού χρόνου οφειλόμενης τιμής στον ήρωα Λοχαγό, περιέχει πολύτιμες μαρτυρίες για τους αγώνες της 33ης Μ.Κ. αλλά και για το συνολικό περίγραμμα της εποχής, σε ό,τι αφορά στον Ελληνικό Στρατό σε Ελλάδα και Κύπρο[ii].
Το πρωινό της 22ας Ιουλίου 1974, μέσα στο χάος και στη δίνη της προδοσίας, οι 120 περίπου άνδρες της Κυπριακής 33ης Μοίρας Καταδρομών, διατάχθηκαν από τον Διοικητή Καταδρομών Κύπρου Σ/χη Κ. Κομπόκη, να μεταβούν στο προγεφύρωμα της Κερύνειας. Ήταν μία αποστολή αυτοκτονίας, στο φώς της ημέρας, μακρυά από το είδος και το πνεύμα των αποστολών για τις οποίες εκπαιδεύονται οι καταδρομείς. Επι πλέον, ήταν βασισμένη σε ελλιπή πληροφόρηση και λανθασμένα στοιχεία[iii]. Ωστόσο, οι άνδρες της Μοίρας που δεν είχαν προλάβει να αποχαιρετήσουν τον Διοικητή τους, Ταγματάρχη Γεώργιο Κατσάνη, που έπεσε μαχόμενος στον Πενταδάκτυλο το πρωινό της 21ης Ιουλίου, χωρίς δεύτερη σκέψη ξεκίνησαν να συναντήσουν τον εισβολέα. Ήταν δύο Λόχοι Κρούσης, διοικούμενοι από τον Λοχαγό Ν. Κατούντα και τον Υπολοχαγό Βασίλειο Ροκκά, και ένας Λόχος Υποστήριξης, διοικούμενος από τον Υπολοχαγό Αθανάσιο Αργύρη – μαζί ήταν και ο Υποδιοικητής της Μοίρας Λοχαγός Ευάγγελος Μαντζουράτος, τραυματίας όμως από τις μάχες που είχαν προηγηθεί. Λίγο πριν τον Άγιο Γεώργιο, οι άνδρες του Λόχου Κατούντα που προπορευόντουσαν, συνάντησαν ό,τι είχε μείνει από την ομάδα του Υπολοχαγού Κ. Αργυρόπουλου. Οι δύο αξιωματικοί προσπάθησαν να δώσουν στους άντρες τους μία διάταξη μάχης, χωρίς να γνωρίζουν ακριβώς τη θέση και τη δύναμη του εχθρού. Εκείνη την ώρα, εμφανίστηκαν κάποιοι στρατιώτες του 251 Τ.Π. που υποχωρούσαν, έχοντας υποστεί πίεση από την υπέρτερη Τουρκική δύναμη που αποβιβαζόταν από το πρωί. Ο Ν. Κατούντας προσπάθησε να πληροφορηθεί από αυτούς για τη θέση και τη διάταξη των Τούρκων και εκείνοι απάντησαν πως είναι καλύτερα να φύγουν από εκεί επειδή οι Τούρκοι που εχουν αποβιβαστεί είναι πολλοί. Η μαρτυρία είναι πως ο Ν. Κατούντας του απάντησε θυμωμένα: «Σας ρώτησα πού είναι οι Τούρκοι και όχι πόσοι είναι!»,
Εκείνη την ημέρα, ο Νίκος Κατούντας διέγραψε σε μία νοητή τροχιά ολόκληρη την Ελληνική Ιστορία. Ξεκίνησε από την αρχαία Σπάρτη, με την απάντηση που έδωσε στον στρατιώτη του 251 Τ.Π. Πέρασε από την Πύλη του Αγίου Ρωμανού στην Κωνσταντινούπολη με τον ηρωικό του αγώνα. Και με τη θυσία του προσγειώθηκε στη νέα Πύλη του Αγίου Ρωμανού, στον Άγιο Γεώργιο της Κερύνειας, στο Νησί του Ευαγόρα. Και από εκεί στην Αθανασία, στην μακριά σειρά των ηρώων της Ελληνικής Ιστορίας, που γράφει ο Άγγελος Τερζάκης ότι «ξεκινάει από πολύ μακρυά και δίνει νόημα στο Χρόνο».
Οι καταδρομείς της 33ης Μ.Κ. και οι αντιαρματιστές του 120 Λ.Β.Ο. προωθήθηκαν αμέσως φτάνοντας μέχρι τον Άγιο Γεώργιο, εκεί που είχε εμπλακεί πρώτη φορά ο Υπολοχαγός Αργυρόπουλος με τους Τούρκους, το απόγευμα της 20ης Ιουλίου. Και τότε, βρέθηκαν μπροστά στην εφόρμηση της πανίσχυρης Τουρκικής δύναμης, που διέθετε μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης Μ47 και τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού Μ113, ενώ είχε απεριόριστη αεροπορική κάλυψη καθώς και υποστήριξη από τα τουρκικά πλοία που ναυλοχούσαν στα ανοιχτά της Κερύνειας. Η Τουρκική ενέργεια στόχευε στη συνένωση του παράλιου προγεφυρώματος με το αεροπρογεφύρωμα του Κιόνελι, και εκινείτο προς την κατεύθυνση της Κερύνειας (δείτε εδώ μία συγκλονιστική περιγραφή των στιγμών αυτών, από τον Αλέξανδρο Σημαιοφορίδη, τότε επικεφαλής του κλιμακίου ΚΥΠ Κερύνειας, με τον βαθμό του Λοχαγού). Η εφόρμηση ήταν αδύνατον να αντιμετωπισθεί με τον ελαφρύ οπλισμό που διέθεταν οι αμυνόμενοι που όμως αγωνίστηκαν με σθένος αντάξιο των καλύτερων παραδόσεων της Ελληνικής Ιστορίας. Διαχωρισμένοι σε μικρότερες ομάδες, διεξήγαγαν επιβραδυντικό αγώνα, βάλλοντας με όποια όπλα διέθεταν απέναντι στα Τουρκικά τεθωρακισμένα και στους στρατιωτες που τα ακολουθούσαν. Η μάχη που δόθηκε είναι πραγματικά συγκλονιστική και ο απόηχός της ανιχνεύεται στις τουρκικές μαρτυρίες για την ημέρα εκείνη. Κάποιοι καταδρομείς του Λόχου Κατούντα προσπάθησαν να σπάσουν τον κλοιό προς τον Πενταδάκτυλο. Άλλοι καταδρομείς του Λόχου Ροκκά, λίγοι στρατιωτες του Πεζικού και αντιαρματιστές, οπισθοχώρησαν μαχόμενοι προς την Κερύνεια για να αμυνθούν της πόλης. Σέ μία ανεγειρόμενη οικοδομή, στην είσοδο της Κερύνειας, όχυρώθηκαν 39 στρατιώτες, υπό τους Υπολοχαγούς Κων/νο Αργυρόπουλο και Βασίλειο Ροκκά: «εκεί πάνω σε αυτή την οικοδομή, μετρήθηκαν τριαντατρείς καταδρομείς και έξη αντιαρματιστές ....για μία επιβραδυντική ενέργεια μεχρις οι ενιχύσεις να κατέφθαναν, διότι ήμασταν πεπεισμένοι, όπως πεπεισμένη πρέπει να ήταν και η ηγεσία της Εθνικής Φρουράς, ότι αυτή εδώ ήταν η κύρια εχθρική προσπάθεια.» («Οι Αδικαίωτοι», σελ. 316-318). Οι ενισχύσεις δεν ήλθαν ποτέ, τα πάντα είχαν καταρρεύσει. Οι υπερασπιστές της ανεγειρόμενης οικοδομής κυκλώθηκαν, αντέταξαν λυσσασμένη άμυνα και άρχισαν να αποδεκατίζονται από τις βολές βαρέων όπλων που δέχονταν. Αρνήθηκαν να παραδοθούν. Στις 17:00 περίπου, σχεδόν μία ώρα μετά την υποτιθέμενη «εκεχειρία», οι εναπομείναντες γενναίοι μαχητές έσπασαν τον κλοιό και έφυγαν προς την ελευθερία.
Από τους 39 «υπερασπιστές της πολυκατοικίας», είχαν μείνει μόνο 15 ζωντανοί, και κάποιοι εξ αυτών ήταν τραυματίες. «Μετά από μία ταχεία αναγνώριση στην περίμετρο εντοπίστηκε το κενό του πετάλου της τουρκικής διατάξεως. ... Οι Τούρκοι δέχθηκαν ενα καταιγισμό πυρών από τη βάση υποστηρίξεως, που ίσχυσε μόνο για δεκαπέντε δευτερόλεπτα .... οι ζωντανοί στρατιώτες με μία ανάσα εκτινάχθηκαν έξω από την πολυκατοικία και χύθηκαν ... στα δρομάκια του νότιου τομέα της πόλεως. .... Από τους ένδεκα που διέφυγαν, οι δύο πρέπει να έχασαν τον προσανατολισμό τους και έκτοτε αγνοούνται οριστικά. Άλλοι τρείς έμειναν στους δρόμους της πόλεως νεκροί. Έπεσαν στις οδομαχίες που κράτησαν γύρω στις δύο ώρες, ώσπου να κατορθώσουν να βγούν από την πόλη. ... Σε δύο περιπτώσεις, όπου οι Τούρκοι είχαν εγκαταστήσει πολυβόλα και ήλεγχαν μεγάλους τομείς χωρίς να είναι κανένας σε θέση να διαφύγει από τα πυρά τους, ανέλαβε ο ίδιος ο Υπολοχαγός Βασίλειος Ροκκάς, όπου προσεγγίζοντάς τα μόνος του εξουδετέρωσε τα πολυβολεία ρίπτοντάς τους χειροβομβίδες και αποτελειώνοντας τους υπηρέτες τους με το φορητό του οπλισμό.» («Οι Αδικαίωτοι», σελ. 326-335).
Figure 5 Ο Σ/χης ε.α. Βασίλειος Ροκκάς (φωτογραφία του 1989, πηγή: Politically Incorrect )
Από τους υπερασπιστές της ανεγειρόμενης οικοδομής, μόλις έξι διασώθηκαν και έφτασαν στο Στρατόπεδο της 33ης Μ.Κ. στο Πέλα Παϊς. Άλλοι δύο αιχμαλωτίστηκαν και αφέθησαν ελεύθεροι μετά από μήνες. Τα οστά των καταδρομέων και των εθνοφρουρών που έπεσαν στη μάχη αυτή, αναζητούνται ακόμη σε ομαδικούς τάφους της Κερύνειας η/και σε φρεάτια πολυκατοικιών[iv] που ανηγέρθησαν έκτοτε στην περιοχή της μάχης ...
Διάβασα πρώτη φορά για την «μάχη της πολυκατοικίας» στην Κερύνεια και την ηρωική έξοδο των πρωταγωνιστών της, πολλά χρόνια πριν – πριν ακόμη εκδοθεί η μαρτυρία του Υπολοχαγού Κ. Αργυρόπουλου, υπήρχαν σκόρπιες περιγραφές εδώ κι εκεί. Έκτοτε, εχω διαβάσει πολλές φορές για το συγκεκριμένο περιστατικό. Δεν υπήρξε ούτε μία φορά που να μην σκεφτώ ότι η συγκλονιστική αυτή μάχη του Αττίλα Ι, αποτελεί την περιεκτικότερη και πλέον αποστομωτική απάντηση σε όσους δεν έπαυσαν να διασπείρουν, από το 1974 και μετά, απαξιωτικές κρίσεις για την πολεμική προσπάθεια των Ελληνοκυπρίων υπερασπιστών του Νησιού και των Ελλαδιτών αξιωματικών τους. Οι 39 αξιωματικοί, καταδρομείς και εθνοφρουροί που οχυρώθηκαν στην ανεγειρόμενη οικοδομή, μπορούσαν να συνεχίσουν την πορεία τους και να γλυτώσουν, είχαν ήδη ξεφύγει από τον κλοιό των Τούρκων. Δεν έφυγαν όμως. ‘Εμειναν εκεί, να δημιουργήσουν μία εστία αντίστασης στην οποία θα στηριζόντουσαν οι ενισχύσεις που – δεν μπορεί – θα έφταναν. Και όταν κυκλώθηκαν, αμύνθηκαν λυσσωδώς, αναμένοντας κάποια βοήθεια, από κάπου. Και όταν πιά είχαν όλα τελειώσει, δεν παραδόθηκαν – έκαναν έξοδο και έφυγαν μαχόμενοι προς την ελευθερία. Είναι διδακτικό να σκέφτεται κανείς αυτές τις σκηνές όταν ακούει κάποιους βολεμένους Ελλαδίτες να αποφαίνονται πως η Κύπρος χάθηκε επειδή «οι Κυπριοι στρατιώτες και οι Ελλαδίτες αξιωματικοί δεν πολέμησαν». Είναι ντροπή, αλλά η εξήγηση δεν είναι δυσδιάκριτη, θα την συναντησει ο αναγνώστης παρακάτω.
Figure 7 Στη Λέσχη της 33ης ΜΚ (από αριστερά προς τα δεξιά): 1) Ο Ανθλγός Κ. Χριστοφίδης Κωνσταντίνος (Νεκρός), 2) Ο Τχης Γ. Κατσάνης (Νεκρός)), 3) Ο Ανθλγός Λ. Κακκουλής Λάμπρος (Βαρέως Τραυματισθείς) 4) Ο Λοχαγός Ευ. Μαντζουράτος Ευάγγελος (τραυματίας) και 5) Ο Υπλγός Β. Ροκκάς (η εξαιρετική φωτογραφία εχει αντληθεί από πρόσφατη συνέντευξη του Β. Ροκκά στο πολύ ενδιαφέρον site Politically Incorrect, ενώ διατηρήσαμε σε γενικές γραμμές και την περιγραφή της).
Έχουν περάσει αρκετά χρόνια – πάνω από δέκα – από εκείνο το φθινοπωρινό μεσημέρι του Νοεμβρίου, που μπήκα στο Δημοτικό Σχολείο των παιδιών μου για να τα παραλάβω μετά το πέρας των μαθημάτων τους. Στον προθάλαμο του Σχολείου, υπήρχαν μερικά tableaux στα οποία οι δασκάλες και οι δάσκαλοί τους είχαν αναρτήσει εκθέσεις, σκίτσα και ζωγραφιές των παιδιών για την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973, που είχε εορτασθεί εκείνες τις ημέρες. Μου τράβηξαν το ενδιαφέρον και έσπευσα να τα περιεργαστώ και να τα διαβάσω.
Παρενθετικά εδώ, και για να αποφύγω οποιαδήποτε παρεξήγηση, θα διευκρινίσω πως με βρίσκουν αντίθετο οι προσπάθειες απόδόμησης της εξέγερσης του 1973. Από πεποίθηση, είμαι αντίθετος στην αποδόμηση των ιστορικών γεγονότων, όπως είμαι αντίθετος και στην τεχνητή τους διόγκωση – συνήθως αυτές οι διεργασίες διαδέχονται η μία την άλλη, εξυπηρετώντας πολιτικές στοχεύσεις της συγκυρίας. Η εξέγερση του Νοεμβρίου 1973 υπήρξε σπουδαίο γεγονός, από τις κορυφαίες στιγμές της επτάχρονης δικτατορίας, και θα πρέπει κάποια στιγμή να λάβει τις πραγματικές της διαστάσεις που είναι – στην ουσία τους – εξαιρετικά σημαντικές. Πέραν πάσης αμφιβολίας, αξίζει τιμή και έπαινος στα νεαρά παιδιά πού αψήφισαν τους κινδύνους της σύγκρουσης με τη στρατιωτική δικτατορία και εξεγέρθηκαν προτάσσοντας τα ιδανικά τους για την Δημοκρατία και την Πατρίδα. Η συντριπτική πλειοψηφία των εξεγερμένων αποδύθηκε με αξιοπρέπεια, μετά το 1974, στον αγώνα για πρόοδο και προκοπή και οι ύστερες «κατάρες» για την «γενιά του Πολυτεχνείου» - που εχουν αυξηθεί στα χρόνια της χρεωκοπίας, δεν τους αγγίζουν. Κατά τη γνώμη μου δε, ακέραιος παραμένει ο έπαινος και η τιμή και για όσους «επωνύμους» της εξέγερσης γοητεύθηκαν από τη σαγήνη της εξουσίας, «τσαλαβούτηξαν» στις «χαρές» της, «έμαθαν τα malt whiskies και τις γκόμενες» (όπως λέγεται ότι είπε κάποτε, ένας εξ αυτών) και πέρασαν ήσυχα στο περιθώριο της Ιστορίας. Πολύ σπάνια διαφωνώ με τη λαϊκή σοφία, αλλά ποτέ δεν πείσθηκα για την καθολική ισχύ της παροιμίας που βεβαιώνει πως «τα στερνά τιμούν τα πρώτα». Κάθε γεγονός, διατηρεί την αξία του.
Figure 8 Εικόνες από το πικρό καλοκαίρι του 1974 - πιθανώς από το Στρατόπεδο ΕΛΔΥΚ (πηγή: διαδίκτυο)
Επανέρχομαι στην αφήγησή μου. Διάβαζα με περιέργεια τα κείμενα των μικρών μαθητών του Δημοτικού. Η ζωηρή παιδική φαντασία συνέθετε έντονες εικόνες που παρέπεμπαν περισσότερο στο Stalingrad του 1942 και στην Πλατεία Τιεν Αν Μεν του 1989, και λιγότερο στην οδό Πατησίων του 1973. Κάποιες εκθέσεις περιέγραφαν σκληρές μαχες, σώμα με σώμα, εντός των κτιρίων του πολιορκημένου Μετσοβίου, όπου οι φοιτητές υπερασπιζόντουσαν ηρωικά τα αμφιθέατρα και τις αίθουσες διδασκαλίας απέναντι σε εισβολείς με μάλλον ακαθόριστη ιδιότητα – πρέπει να ήταν δύσκολο ακόμη να διακρίνουν οι μικροί μαθητές ανάμεσα στην Αστυνομία και τις στρατιωτικές δυνάμεις. Στις περισσότερες εκθέσεις, θα διάβαζε κανείς για τραυματίες φοιτητές που πέθαιναν αβοήθητοι, αιμορραγώντας, στη διάρκεια αυτής της μάχης εντός του Πολυτεχνείου. Σε κάποια κείμενα (αλλά και σε ζωγραφιές) υπήρχε η εικόνα των φοιτητών που πάσχιζαν να σταματησουν με το σώμα τους τα άρματα που επήλαυναν εντός του Πολυτεχνείου, ισοπεδώνοντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Οι σφαίρες των ελεύθερων σκοπευτών (πού όντως έδρασαν στο Πολυτεχνείο το 1973 και δικό τους αποτέλεσμα είναι ο κατάλογος των νεκρών, αλλά περιέργως δεν γνωρίζουμε τίποτα ουσιαστικό για τη δράση τους) έπεφταν σαν το «χαλάζι» στις παιδικές εκθέσεις, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας τους φοιτητές. Μάλιστα σε κάποια απολαυστική έκφραση της παιδικής υπερβολής, ένας εξεγερμένος τραυματιζόταν ενώ μιλούσε στο τηλέφωνο με την τηνοικογένεια του – προφανώς, η ηλικία του μικρού «ανταποκριτή» δεν επέτρεπε μία ξεκάθαρη εικόνα του ιστορικού χρόνου σε ό,τι αφορά στην εξέλιξη της τηλεφωνίας.
Figure 9 Ο Λοχαγός Σωτήριος Σταυριανάκος της ΕΛΔΥΚ
Παρατηρούσα επί ώρα, με ενδιαφέρον την χαριτωμένη παιδική υπερβολή που ξεχείλιζε, μαζί με την ειλικρινή και αναπόφευκτη συγκίνηση των μικρών μαθητών. Χωρίς όμως να το θέλω, με πλημμύρισαν εκείνη τη στιγμή κάποια βασανιστικά ερωτήματα. Αναρωτήθηκα αν θα ακούσουν ποτέ οι μικροί μαθητές τα ονόματα που διάβασε ο αναγνώστης σε αυτο το άρθρο, αν θα μάθουν το συγκλονιστικό έπος των υπερασπιστών της Κερύνειας. Αναρωτήθηκα, αν η μικρή μαθήτρια και ο μικρός μαθητής που έγραψαν για τον φοιτητή που προσπαθούσε να σταματήσει το άρμα με το σώμα του, θα ακούσουν ποτέ για τον Λοχαγό της ΕΛΔΥΚ Σωτήρη Σταυριανάκο. Που τον θέρισε σαν στάχυ η ριπή του Τουρκικού άρματος στις 16 Αυγούστου του 1974, ενώ εφορμούσε ακάλυπτος για να σκοτωσει με το περίστροφό του τον επικεφαλής της ίλης αρμάτων που είχε ήδη φτάσει στα ορύγματα του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ. Αν θα μάθουν ποτέ για τον ανώνυμο μαχητή της ΕΛΔΥΚ που βγήκε έξαλλος από το όρυγμά του, έχοντας εξαντλήσει τα πυρομαχικά του, και εκτόξευσε με λύσσα το κράνος του πρός το Τουρκικό άρμα μάχης που ερχόταν προς το μέρος του – το κράνος του, ήταν το μόνο «όπλο» τού είχε μείνει. Αν θα μάθουν για τους ηρωικούς υπερασπιστές του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ που το υπερασπίστηκαν μονοι και αβοήθητοι, εκατοστό προς εκατοστό, απέναντι στην Τουρκική πλημμυρίδα του δεύτερου Αττίλα – και τα οστά τους, τα ψάχνει ακόμη η Επιτροπή Αγνουμένων στα πηγάδια και τις ρεματιές της Κύπρου.
Αναρωτήθηκα αν οι μαθητές που έγραφαν για τους τραυματίες που αιμορραγούσαν στο Μετσόβιο, θα ακούσουν για τον ανώνυμο καταδρομέα της 33ης Μ.Κ. που οχυρώθηκε στην ανεγειρόμενη οικοδομή της Κερύνειας, πολέμησε γενναία, και πρός το τέλος της μάχης, μέσα σε μία φρικτή ατμόσφαιρα από τη σκόνη, τον καπνό, τις εκρήξεις, τις καμμένες σάρκες και τα διαμελισμένα κορμιά των συμμαχητών του, γύρισε «με θλιμμενο βλέμμα, κοιτάζοντας την ανοιγμένη του κοιλιά»[v] προς τον Υπολοχαγό Βασίλειο Ροκκά, λέγοντας: «Δεν θα γυρίσω σπίτι. Συγχωρήστε με». Και έμεινε εκει, μαζί με τους αλλους νεκρούς υπερασπιστές της Κερύνειας, οδοδείκτης για όλους εμάς.
Αναρωτήθηκα αν θα ακούσουν ποτέ οι μικροί μαθητές τη συγκλονιστική ιστορία που κρύβει το όνομα του Κατσάνη, του Μπούτου, του Μουζάκη, του Χατζηδάκι, του Παναγόπουλου, του Συμεωνίδη, του Παπαλαμπρίδη, του Τσώνου, του Κέντρα, του Παπαλάμπρου και όλων αυτών που έδωσαν τον αγώνα τον καλό, σε εκείνο το μαυρό και πικρό καλοκαίρι της Κύπρου.
Με αυτές τις σκέψεις, ολοκλήρωσα την περιδιάβασή μου στις «ανταποκρίσεις» των μικρών δημοσιογράφων από το Πολυτεχνείο του 1973 και απομακρύνθηκα προσπαθώντας να καταπνίξω μέσα μου την ενοχλητική απάντηση στα ερωτήματα αυτά. Που την ξέρει και ο αναγνώστης, την ξέρουμε όλοι μας. Όχι, κανένα από αυτά τα παιδιά δεν θα ακούσει ποτέ τα ονόματα που διαβάσατε σε αυτο το άρθρο, ούτε τις συγκλονιστικές περιγραφές για τις μάχες εκείνου του πικρού, προδομένου καλοκαιριού της Κύπρου[vi]. Επειδή, αν μάθει, αν ακούσει, θα αναρωτηθεί γιατί αφέθηκαν όλοι αυτοί να μάχονται αβοήθητοι, παρά τα επιτελικά σχέδια, παρά τις επιταγές της Ελληνικής Ιστορίας. Θα αναρωτηθεί γιατί αφέθηκαν ατιμώρητοι αυτοί που άνοιξαν την Κερκόπορτα στο Πεντεμίλι της Κερύνειας. Επειδή, αν μάθει, ίσως αντιληφθεί ποιά είναι αυτή η «αόρατη» - αλλά παράξενα ψηλαφητή – δύναμη που ακόμη και τώρα, πενήντα χρόνια μετά, ωθεί αξιόλογους – κατά τα άλλα – ανθρώπους να εκτίθενται άκομψα, πασχίζοντας να εξαγνίσουν το τυμπανιαίο πτώμα της Μεταπολίτευσης και να αποδώσουν άσπιλη στην Ιστορία τη δημόσια εικόνα των πρωταγωνιστών της[vii].
Η 22α Ιουλίου 1974 είναι μία πικρή, σημαδιακή ημέρα για την Ελληνική Ιστορία. Η Ελληνική κοινωνία όμως, σε Ελλάδα και Κύπρο, θα πρέπει όμως να είναι περήφανη για όσα διαδραματίστηκαν περί την Κερύνεια εκείνη την ημέρα, για το θάρρος και τον ηρωισμό των προδομένων παιδιών της.
Τους ήρωες αυτούς, τους έχουμε ξεχάσει. Όμως, αργά η γρήγορα θα πάρουν τη θέση που τους αξίζει στην Ιστορία.
Ὃταν θὰ θὲλουν οἱ Ἓλληνες νὰ καυχηθοῦν,
«Τέτοιους βγάζει τὸ ἔθνος μας» θά λένε
γιὰ σᾶς. Ἒτσι θαυμάσιος θἆναι ὁ ἒπαινός σας.
Τετάρτη 21 Ιουλίου 2021
Ο Παπαδόπουλος Παγιωνει την Προσωπική του Δύναμη. Απομακρυνει Πατακό και Μακαρέζο.
Πριν αισθανθείτε συμπάθεια για τον Παπαδόπουλο,να εχετε υποψη οτι η μακροπρόθεσμη ατζέντα του ήταν πάντα η ίδρυση μιας προεδρικής δημοκρατίας. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος ο Παπαδόπουλος έπρεπε πρώτα να εδραιώσει τη θέση του ως πρωθυπουργού. Ένα σημαντικό εμπόδιο για τον Παπαδόπουλο στην εδραίωση της εξουσίας του ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Παναγιώτης Πιπινέλης, ο οποίος, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ήταν και ο πιο ισχυρός πολιτικός και ο κορυφαίος μοναρχικός στο υπουργικό συμβούλιο. Το διεθνές κύρος του ήταν τέτοιο που το καθεστώς των συνταγματαρχών παρέμεινε ένα σεβαστό μέλος του ΝΑΤΟ παρά τον διεθνή εξοστρακισμό του, όπως φανηκε με την καταδίκη του Συμβουλίου της Ευρώπης προς την Ελλάδα για τη χρήση βασανιστηρίων.
Ο θάνατος του Πιπινέλη τον Ιούλιο του 1970 πυροδότησε την πρώτη μεγάλη κρίση εντός του καθεστώτος αφού ο Παπαδόπουλος καταλαβε τη θέση του υπουργού Εξωτερικών. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι σκληροπυρηνικοί στο καθεστώς ήταν κουρασμένοι από τον Παπαδόπουλο που ηθελε να γίνει απόλυτος δικτάτορας και η επιθυμια του για αυτή τη σημαντική θέση του υπουργικού συμβουλίου έθεσε ως εκ τούτου έναν σημαντικό βαθμό αντιπολίτευσης.
Σε συνθήκες που δεν είναι ακόμη σαφείς, η πίεση από το σκιώδες Επαναστατικό Συμβούλιο έκανε τον Παπαδόπουλο να υποβάλει την παραίτησή του τον Αύγουστο του 1970 στον αντιβασιλέα, Στρατηγό Γεώργη Ζωϊτάκη. Ο αντιβασιλέας προσέφερε στον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων τον Στρατηγό Οδυσσέα Αγγελή τη θέση του πρωθυπουργού, αλλά αρνήθηκε. Ο Παπαδόπουλος παρέμεινε στη συνέχεια ως πρωθυπουργός με ενισχυμένη δύναμη. Από εκείνο το σημείο φαίνεται ότι το Επαναστατικό Συμβούλιο δεν συγκλήθηκε ποτέ ξανά.
(* Ο μακαριτης Πιπινέλης υπουργός Εξωτερικών ήταν πιθανώς ο πιο ικανός βασιλικός πολιτικός σύμβουλος. Ήταν με την υποκίνηση του Πιπινέλη ότι ο Καραμανλής διορίστηκε πρωθυπουργός το 1955. Υπήρχε η προσδοκία στους πολιτικούς κύκλους ότι ο Πιπινέλης θα ενεργούσε εκμεταλλευόμενος κάποιο κενό εξουσίας για να αποκαταστήσει τη δημοκρατία στον απόηχο της κατάρρευσης της δικτατορίας. Ο θάνατος του Πιπινέλη οδήγησε σε μετατόπιση της εστίασης στον εξόριστο Καραμανλή που εκπλήρωσε αυτόν τον ρόλο. Ο Καραμανλής αρνήθηκε να υποστηρίξει την αποκατάσταση της μοναρχίας που πιθανότατα θα είχε κανει ο Πιπινέλης που εβλεπε πιο μπροστα.
Ο Παπαδόπουλος αξιοποίησε την ενισχυμένη δύναμή του τον Αύγουστο του 1971 για να στερήσει τον Στυλιανό Πατακό και τον Νικόλαο Μακαρεζό από τις αντίστοιχες θέσεις του υπουργού Εσωτερικών και Υπουργού Οικονομικού Συντονισμού. Αυτές οι δύο ανώτερες προσωπικότητες διορίστηκαν στη συνέχεια αναπληρωτές πρωθυπουργοί. Η απόλυση του πρωθυπουργού από τον αντιβασιλέα Στρατηγό Ζωϊτάκη τον Μάρτιο του 1972 και η υποψηφιοτητα του Παπαδόπουλου για τη θέση αυτή σήμαινε συγκεντρωση της εξουσιας σε ενα μονο προσωπο *. Το μόνο εναπομένον εμπόδιο για τον Παπαδόπουλο ήταν η κατάργηση της ελληνικής μοναρχίας.
(* Ένα αστείο που έκανε τους γύρους των αθηναϊκών καφενείων ήταν ότι η δεύτερη σύζυγος του Παπαδόπουλου Δέσποινα Γκασπάρη ήταν διακριτική επειδή κοιμόταν με τον πρωθυπουργό, τον υπουργό Εξωτερικών, τον υπουργό Οικονομικού Συντονισμού και τον αντιβασιλέα. Ο Παπαδόπουλος είχε προηγουμένως εκδοσει γρήγορα με ειδικό διάταγμα το 1970 το διαζύγιό του από την πρώτη του σύζυγο Νίκη Βασιλειάδη για να παντρευτεί την Γκασπάρη).
1973-1974: Η Στρατιωτική Δημοκρατία
Μια αποτυχημένη ναυτική ανταρσία στα τέλη Μαΐου 1973 με στόχο την αποκατάσταση του βασιλεως Κωνσταντίνου Β΄ ανοιξε τον δρόμο στον Παπαδόπουλο να συγκαλέσει ειδική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου (το υπουργικό συμβούλιο είχε νομοθετική εξουσία) να κηρύξει προεδρική δημοκρατία τον Ιούνιο του 1973. Αυτή η νέα δημοκρατία εγκρίθηκε αναδρομικά δημοψήφισμα στις 29 Ιουλίου κατά 73%. Αυτό το δημοψήφισμα ήταν αναμφίβολα νοθευμένο, αλλά ο Παπαδόπουλος υπολόγισε σωστά ότι η μοναρχική υποστήριξη του σκληρού πυρήνα ήταν περίπου στο 30%.
Αποφεύγοντας το ποσοστό 99% που κανονικά μεταχειριζονται οι δικτάτορες ο Παπαδόπουλος έστειλε ένα υποσυνείδητο μήνυμα στους πολιτικούς / αντιπάλους του καθεστώτος πριν από το 1967, όπως ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος και ο Γιώργος Μαύρος, ότι υπήρχαν περιθώρια να κερδίσουν έδρες στις κοινοβουλευτικές εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο 1974. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτές οι δύο πολιτικές προσωπικότητες, ο Κανελλόπουλος και ο Μαύρος, αγωνίστηκαν για ψήφο «Όχι», παρόλο που ήταν δημοκρατικοί. Ο Παπαδόπουλος εγκαινιάστηκε για οκταετή θητεία ως «πρόεδρος» τον Αύγουστο του 1973 και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο Σπύρος Μαρκεζίνης διορίστηκε ως νέος πρωθυπουργός.
Ο Μαρκεζίνης ήταν ο ηγέτης του δεξιού Κόμματος των Προοδευτικών και ήταν ο πιο εξέχων από τους πολιτικούς ηγέτες πριν από το 1967 που συνεργάστηκε με τον Παπαδόπουλο. Ο διορισμός του Μαρκεζίνη αντιπροσώπευε μια πολιτική μετάβαση της Ελλάδας από τη στρατιωτική δικτατορία σε μια στρατιωτική υποστηριζόμενη κυβέρνηση. Καταργήθηκε ο στρατιωτικός νόμος, η λογοκρισία του Τύπου διευκολύνθηκε, οι περισσότεροι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν και διορίστηκε ένα νέο κυρίως πολιτικό υπουργικό συμβούλιο.
Τώρα που ο Παπαδόπουλος είχε παγιώσει την πολιτική του δύναμη δημιουργώντας μια δημοκρατία, ο δικτάτορας χρησιμοποίησε τη σύνδεσή του με τον Μαρκεζίνη για να εισέλθει σε οικογενειακά πολιτικά δίκτυα για να δημιουργήσει ένα νέο κυβερνών κόμμα. Ο Παπαδόπουλος είχε σκοπίμως και προηγουμένως αποφύγει αυτήν την πολιτική δράση όταν η Ελλάδα ήταν επίσημα μοναρχία, επειδή τα λανθάνοντα οικογενειακά πολιτικά δίκτυα ήταν συντριπτικά μοναρχικά. Ο νέος «πρόεδρος» πιθανότατα θα είχε εξασφαλίσει την εξουσία του συνδέοντας μια σειρά ημι-επίσημων κρατικων επαγγελματικών ενώσεων στο νέο κυβερνών κόμμα που ίδρυσε ο Μαρκεζίνης.
Η αξιοποίηση του Mαρκεζίνη σε μοναρχικά οικογενειακά δίκτυα για τη δημιουργία ενός νέου φιλοχουντικου πολιτικού κόμματος ήταν ένα έργο σε εξέλιξη όταν ξέσπασαν ταραχές στο Πολυτεχνείο Αθηνών * στις 14 Νοεμβρίου 1973. Αυτές οι ταραχές πραγματοποιήθηκαν από δυσαρεστημένους μαθητές και τεθωρακισμενα αρματα μαχης στάλθηκαν για να καταστρέψουν το φοιτητική εξέγερση. Επισήμως σκοτώθηκαν είκοσι τέσσερις πολίτες εκτός του Πολυτεχνείου. Η βίαιη συντριβή της εξέγερσης έγινε από την Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία (EΣA) υπό τη διοίκηση του στρατηγού Δημήτρη Ιωαννίδη.
(* Οι Πολυτεχνικές εξεγερσεις είναι πλέον ένα ισχυρό σύμβολο αντίστασης στην καθιερωμένη εξουσία. Θα μπορούσαν τώρα να χρησιμοποιηθούν ως ένα άκρο αριστερό σημείο συγκέντρωσης ενάντια στην κοινωνικοπολιτική τάξη της Ελλάδας μετά την οικονομικη κριση του 2008, παρόλο που το έθνος είναι τώρα δημοκρατία).
Κατά τη διάρκεια της θαρραλέας αλλά ματαιας φοιτητικής εξέγερσης, ο «Πρωθυπουργός» Μαρκεζίνης παρέμεινε σε επαφή με τους πολιτικούς της Ελλάδας πριν από το 1967 για να αποτρέψει ενδεχόμενη εξάπλωση της εξέγερσης και να διασφαλίσει ότι δεν θα κλείσουν οι προοπτικές για πολιτική απελευθέρωση. Το κατά πόσον ο Παπαδόπουλος θα είχε ματαιώσει την πολιτική ελευθέρωση έγινε ένα ζήτημα γιατί ο στρατηγός Ιωαννίδης κατέλαβε ξαφνικά την εξουσία σε στρατιωτικό πραξικόπημα στις 25 Νοεμβρίου 1973.
Το πραξικόπημα των Ιωαννιδικών διοργανώθηκε πιθανότατα από τον διοικητή της EΣA με το σκεπτικό ότι φοβόταν ότι ο ρόλος του στη καταστολη του Πολυτεχνείου Αθηνών θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο Παπαδόπουλος θα τον απέλυε για να συνεχίσει την πολιτική απελευθέρωση (Δουλεψε το ενστικτο της αυτοσυντηρησης,οπως ειχε δουλεψει και στους βενιζελικους αξκους που οργανωναν στρατιωτικα πραξικοπηματα την περιοδο του μεσοπολεμου γιατι εφοβουντο πως αυτος που θα επικρατουσε θα δικαζε τους υπολοιπους ως υπευθυνους της δολοφονιας των ''εξη'' πολτικων αντιπαλων του Βενιζελου). Την εποχή του πραξικοπήματος του 1973, οι περισσότεροι από τους κορυφαίους αξιωματικούς (οι συνταγματάρχες) που είχαν υποστηρίξει το πραξικόπημα του 1967 είχαν αναλαβει ποστα υπουργων στην κυβέρνηση. Ως αποτέλεσμα, ο ελληνικός στρατός το 1973 δεν ήταν πολιτικοποιημενος, καθώς δεν ασχολήθηκε με την καθημερινή λειτουργία της Ελλάδας. Ο βασικός άξονας της συνεχούς πολιτικής χρησιμοποίησης του στρατού από τον Παπαδόπουλο για την επιβολή της εξουσίας του ήταν η EΣA.
Ο στρατηγός Ιωαννίδης μπόρεσε να εξασφαλίσει την ευρεία αποδοχή του πραξικοπήματος από το στρατό προσφέροντας στον αρχηγό του στρατού στρατηγό Φαίδων Γκιζίκη τη θέση του «προέδρου». Το συναισθηματικά μοναρχικό ναυτικό και η αεροπορία ήταν χαρούμενα που είδαν το τέλος του Ρεπουμπλικανικού Παπαδόπουλου. Πράγματι, ο Ιωαννίδης σε μια κινηση καλης θελησης προς την αεροπορία συμφώνησε να επανασχεδιαστεί επίσημα ως «Βασιλική Πολεμική Αεροπορία».
Το καθεστώς των Ιωαννιδικών ουσιαστικά κρατούσε μοτίβο ενάντια στην περαιτέρω πολιτική ελευθέρωση. Ο νέος Έλληνας δικτάτορας (Ιωαννίδης) δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσει την πολιτική επιπλοκή της κατάργησης της ελληνικής μοναρχίας. Η νέα κυβέρνηση διατήρησε επίσημα τη δημοκρατική εκδοχή του Συντάγματος του 1968, αλλά δεν δόθηκε χρονοδιάγραμμα για τη διεξαγωγή μελλοντικών κοινοβουλευτικών εκλογών.
Πράγματι, ο νέος «πρωθυπουργός», Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος (ο οποίος είχε προηγουμένως υπουργός Οικονομικών μετά το πραξικόπημα του 1967 και στη συνέχεια ως υπουργός Εσωτερικών από το 1971 έως την απολυση του στις αρχές Μαΐου 1973) παραδέχτηκε ότι ο Παπαδόπουλος θα είχε νοθεύσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουλίου 1974. Επιστρέφοντας στο προηγούμενο μαντρί των συνταγματαρχών ο Ανδρουτσόπουλος δήλωσε ότι ο ελληνικός λαός «δεν ήταν αρκετά ώριμος» για να ψηφίσει στις εκλογές και ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για τον λαο να αποδεχθεί τους στόχους της «Επανάστασης» του 1967, οπως το πραξικόπημα χαρακτηρισθηκε επίσημα από το καθεστώς.
Το γεγονός ότι πραγματοποίησε το πραξικόπημά του ως πράξη αυτοάμυνας η ατζεντα του Ιωαννίδη ήταν συνεπώς περιορισμένη. Πιθανώς από την άποψη του Ιωαννίδη δεν χρειάστηκε να περιπλέξει την κατάσταση υιοθετώντας μια μακροπρόθεσμη πολιτική στρατηγική. Αν ο στρατηγός Ιωαννίδης ήταν πιο έξυπνος, θα μπορούσε να είχε κάνει έναν «στρατηγημα τυπου Κονδύλη» επιστρέφοντας αμέσως την Ελλάδα σε δημοκρατια με πολιτική κυριαρχία. Ο Παπαδόπουλος είχε ήδη αποξενωσει τον στρατό από την εξουσία, οπότε υπήρχε επαρκές περιθώριο για μια τέτοια μετάβαση. Ο Μαρκεζίνης θα μπορούσε να διατηρηθεί από τον Ιωαννίδη ως «πρωθυπουργός». Οι προγραμματισμένες εκλογές του Ιουλίου 1974 θα μπορούσαν να είχαν πραγματοποιηθεί που θα είχαν κερδίσει την αξιοπιστία τους με τη δίκαιη διεξαγωγή. Μια δημοκρατικά εκλεγμένη πολιτική κυβέρνηση θα ειχε εκλεγει τότε και θα λειτουργούσε σε θεσμικές δημοκρατικές δομές που ήταν ευνοϊκές για τον στρατό.
Τρίτη 13 Ιουλίου 2021
Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΗΤΑΝ ΕΧΘΡΙΚΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ Β΄ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ.
Το γεγονός ότι η αποκατάσταση της ελληνικής μοναρχίας δεν ήταν βεβαιη έγινε πιο εμφανές με την πάροδο του χρόνου. Ακόμη και πριν από την εξορία του βασιλεως , το καθεστώς των συνταγματαρχών κατεδιωκε τους Έλληνες φιλομοναρχικούς. Η συντακτης της φιλομοναρχικης εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ κ. Ελένη Βλάχου * συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 1967 και δραπέτευσε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους όπου συνέχισε να αντιτίθεται στη δικτατορία.
(* Η Βλάχου επέστρεψε στην Ελλάδα το 1974, εξελέγη στο κοινοβούλιο και συνέχισε να δημοσιογραφει. Η αντιχουντικη εφημερίδα της, η Καθημερινή έδωσε σεβαστή κάλυψη στον Κωνσταντίνο Β΄ μετά το αρνητικό αποτέλεσμα του αδικου δημοψηφίσματος του 1974. Ακόμα και ο εχθρός της Βλάχου, Ανδρέας Παπανδρέου, μιλησε θερμά για αυτην οταν πεθανε αυτη τον Οκτώβριο του 1995).
Τα δύο κύρια κινήματα αντίστασης κατα των συνταγματαρχων που εμφανίστηκαν, το Εθνικό Κίνημα Αντίστασης και οι Ελεύθεροι Έλληνες ήταν φιλομοναρχικα. Αυτές οι ομάδες αντίστασης αποτελούνται από συνταξιούχους στρατιωτικούς αξιωματούχους και ακόμη και πριν οι συνταγματάρχες ανακηρύξουν δημοκρατία το 1973, ο υφισταμενος λογοκρισια τύπος της Ελλαδας προειδοποίησε ότι ο Κωνσταντίνος Β΄κινδυνεύει να χάσει το θρόνο του, εκτός εάν η Αυτού Μεγαλειότητα αποκηρυξει την φιλομοναρχική αντίσταση. (Η έλλειψη αποτελεσματικής στρατιωτικής ικανότητας της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της Κυπριακής κρίσης του 1974 αποδόθηκε εν μέρει στην εκκαθάριση ανώτερων αξιωματικών του μοναρχικού στρατού).
Τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα του έθνους, η EΡE και η Ε.Κ. αποδιοργανωθηκαν με το ξεσπασμα της χουντας και δεν οργανωθηκαν αποτελεσματικά για να λειτουργήσουν ως πυρηνες αντιστασης κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Ωστόσο, ο πρώην πρωθυπουργός της EΡE, Παναγιώτης Κανελλόπουλος και ο Γιώργος Μαύρος, διάδοχος του Γιώργη Παπανδρέου ως ηγέτης της Ενωσης Κέντρου της Ένωσης, διατήρησαν το πνεύμα των κομμάτων τους ζωντανό αψηφώντας με θάρρος την δικτατορία.
Το σημαντικότερο υπόγειο πολιτικό κόμμα που αντιστάθηκε στο καθεστώς των συνταγματαρχων σε συντονισμένη βάση ήταν το μακροχρόνιο απαγορευμένο ΚΚΕ. Οι κομμουνιστές χωρίστηκαν χρονικά τον Αύγουστο του 1968 λόγω μαζικής εσωτερικής διαφωνίας σχετικά με τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968(ΚΚΕ Εσωτ.-ΚΚΕ Εξωτ). Τον ίδιο μήνα και έτος (Αύγουστος 1968) ο Αλέξανδρος Παναγούλης επιχείρησε να δολοφονήσει τον Παπαδόπουλο. Η αποτυχημένη απποπειρα δολοφονίας του αριστερού Παναγούλη συνέβαλε στη δημιουργία ενός θρύλου της αριστεράς αντίστασης στη δικτατορία που αναιρεί τον ρόλο των Ελλήνων φιλομοναρχικών στην καταπολέμηση της δικτατοριας.
Μια συνταγματικη αναθεωρηση που δεν ήταν ποτέ τετοια : Το περίεργο Σύνταγμα των χουντικων του 1968.
Κατά ειρωνικό τρόπο, το στήριγμα του καθεστώτος των συνταγματαρχων ήταν οι φιλομοναρχικοί ή εκείνοι που είχαν προηγουμένως υποστηρίξει το παρακράτος του Παπαγου λόγω του φόβου για μια κομμουνιστική καταληψη της εξουσιας. Ο Παπαδόπουλος επομένως δεν μπορούσε να καταργήσει αμέσως τη μοναρχία. Ο δικτάτορας προχώρησε με τη στρατηγική του να παραμείνει θεωρητικά φιλομοναρχικός καθώς κινήθηκε για να εδραιώσει την εξουσία του θέτοντας τα θεμέλια για μια μελλοντική αβασιλευτη δημοκρατία(οπως εκαναν και οι εθνικιστες στην Κινα που αποδυναμωσαν την εξουσια του κινεζου αυτοκρατορα). Ένα νέο σύνταγμα ''επικυρώθηκε'' σε δημοψήφισμα τον Σεπτέμβριο του 1968 με το ΝΑΙ να φτανει στο 92% των ψήφων!!!
Για να καθησυχασουν την σημαντικη πλειοψηφικη μοναρχική συνιστώσα της κοινωνίας, η Ελλάδα παρέμεινε επίσημα μια «Βασιλευομενη Δημοκρατία». Ωστόσο, τα προνόμια του Στέμματος μειώθηκαν απότομα και οι πολιτικές ενέργειες του βασιλιά έπρεπε να καθοδηγούνται αποτελεσματικά από ένα Συμβούλιο του Έθνους. Η ελευθερία του Τύπου χορηγήθηκε φαινομενικά, αλλά σχεδόν αμέσως αναιρέθηκε από ένα νέο Συνταγματικό Δικαστήριο που είχε ευρείες αρμοδιότητες στην επιδίωξη της εθνικής ασφάλειας με τον περιορισμό της άσκησης πολιτικών δικαιωμάτων, όπως η ιδρυση και η λειτουργία των πολιτικών κομμάτων.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1968, το υπουργικό συμβούλιο στην πραγματικότητα θα γίνει πιο ισχυρό από το κοινοβούλιο. Το πεδίο για τους βουλευτές να ασκήσουν εξουσία ήταν περιορισμένο επειδή ο πρωταρχικός ρόλος τους ήταν ουσιαστικά η κριτικη της νομοθεσίας και της κυβερνητικής πολιτικής(οχι η χαραξη). Απο τα μελη της κυβερνησης μόνο ο πρωθυπουργός και δύο αναπληρωτές πρωθυπουργοί είχαν τη δυνατότητα να έχουν έδρες στο κοινοβούλιο. Οι ένοπλες δυνάμεις είχαν συνταγματικά ανεξαρτησία από την κυβέρνηση και το κράτος.
Το Σύνταγμα του 1968 ήταν πιθανώς μοναδικό στην ιστορία, καθώς υπήρχαν προβλήματα με την εφαρμογή του πριν καν αρχισει να ισχυει πληρως. Παρόλο που οι συνταγματάρχες είχαν φροντίσει να ιδρύσουν επίσημους θεσμούς, οι οποιοι δεν λειτουργούσαν πάντα όπως είχαν προβλεφθεί απο τους χουντικους . Ο πρόεδρος του Συμβουλίου του Έθνους (θεσμος του Συνταγματος 1968) απολύθηκε από την χουντα το 1969 αφού αυτός (Μιχαήλ Στασινόπουλος) αρνήθηκε να πραγματοποιήσει εκκαθαρίσεις ανώτερων δικαστών.
Το νέο σύνταγμα φανερωνε ότι οι Απριλιανοι συνταγματάρχες ήταν απογονοι του Παρακράτους του Παπαγου. Αυτό το σύνταγμα επιδίωξε να θεσμοθετήσει μια σειρά φορέων που υποτίθεται ότι θα ρυθμίζαν και θα προκαθορίζαν τα πολιτικά αποτελέσματα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων σύμφωνα με τις επιθυμιες των συνταγματάρχων.
Η διάθεση των συνταγματαρχών να καθοδηγησουν την κοινωνία σύμφωνα με τα ήθη τους φανερωθηκε αργοτερα με την ίδρυση Διαμεσολαβητή το 1969 για τη διερεύνηση της ιδιωτικής ζωής των δημοσίων υπαλλήλων και τον διορισμό συνταξιούχων στρατηγών για τη διοίκηση πανεπιστημίων. Επιπλέον, σύμφωνα με την πρακτική του παρελθόντος λογω Παρκράτους, ο επαγγελματικός συνδικαλισμός ήταν αυστηρά απαγορευμένος.
Το νέο καθεστώς από την αρχή προσπάθησε επίσης να κατατάξει τους νέους σε ομαδες νεολαιας και συνδικαλιστικές οργανώσεις που να ελέγχονται από το καθεστώς της χουντας. Παραδόξως, ενω εξακολουθουσε να μοιάζει με το καθεστώς Μεταξά, το καθεστώς των Απριλιανών συνταγματαρχων δεν σχημάτισε ένα πολιτικό κόμμα που θα μπορούσε να είχε συντονίσει το πληθος των κυβερνητικών ελεγχόμενων παρακρατικών οργανώσεων.
Η απροθυμία του Παπαδόπουλου να πολιτικοποιησει γρήγορα το καθεστώς του προήλθε πιθανότατα από το γεγονός ότι η ίδρυση ενός νέου κυβερνώντος κόμματος θα είχε ως αποτέλεσμα την είσοδο του δικτατορα στο δίκτυο των οικογενειών που είχαν προηγουμένως υποστηρίξει την EΡE και το Λαϊκό Κόμμα. Αν το έκανε αυτό ο Παπαδόπουλος θα σήμαινε ότι ο Παπαδόπουλος θα έφτανε σε πολιτική συγκατοίκηση με τον Κωνσταντίνο Β΄.
Πράγματι, το Σύνταγμα του 1968 δεν θα μπορούσε να τεθεί σε πλήρη ισχύ χωρίς να συμφωνήσει ο Κωνσταντίνος Β΄ να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο βασιλιάς απέφευγε να νομιμοποιήσει το νέο σύνταγμα που θα θεσμοθετούσε τη δικτατορία. Για τον Παπαδόπουλο αυτό το αδιέξοδο ήταν πιθανώς ευπρόσδεκτο επειδή ήταν πραγματικά αντιβασιλικός. Με το όφελος της εκ των υστέρων κριτικης το Σύνταγμα του 1968 (το οποίο ο ξάδερφος της Πριγκίπισσας Άλικης Λόρδος Λούις Μαουντμπάντεν της Βρετανίας θεωρούσε ότι ήταν ηλίθιο) καθιέρωσε τις βάσεις για τη δημιουργία μιας προεδρικής δημοκρατίας αντικαθιστώντας απλώς τον ισχυρό εκτελεστικό πρωθυπουργό με έναν εκτελεστικό πρόεδρο.
Παρόλη την ελλειψη ευρειας σκεψης που ειχε το καθεστως της χουντας είχε και τις επιτυχίες του. Οι υπηρεσίες και οι ανέσεις επεκτάθηκαν σε αγροτικές περιοχές της Ελλάδας. Ταλαντούχοι τεχνοκράτες διορίστηκαν σε θέσεις υπουργικού συμβουλίου, όπως ο Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος που υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών. Κατά συνέπεια, οι τραπεζικές μεταρρυθμίσεις βοήθησαν στην τόνωση της έντονης εγχώριας ανάπτυξης. Αναπτύχθηκε μια τουριστική βιομηχανία και εισήχθη ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. Στο καθεστώς επισης οφειλεται η διαμόρφωση μιας πιο αποτελεσματικής δημόσιας υπηρεσίας.
Όπως με τα περισσότερα αυταρχικά καθεστώτα, η τιμή για τα επιτεύγματά τους ήταν πολύ υψηλή. Ο ελληνικός λαός ζούσε σε ένα τόσο ενοχλητικό και φαινομενικά πουριτανικό καθεστώς. Η κίνηση του υπουργού Εσωτερικών Στυλιανού Πατάκου να απαγορεύσει τις μίνι φούστες και τα γένια (η οποία τελικά ακυρώθηκε) αντιμετωπίστηκε με χλευασμό. Η παρέμβαση του καθεστώτος σε μια μουσική συναυλία Rolling Stones αντιμετωπίστηκε επίσης με εκτεταμένη περιφρόνηση. Το πουριτανικό χτύπημα του καθεστώτος όχι μόνο αντανακλούσε τα κοινωνικά ήθη των ηγετών του, αλλά και ότι ήταν πολύ αποσυνδεμένο από σημαντικά μέρη της κοινωνίας.
Η μεγάλη πολιτική αποτυχία των συνταγματαρχων ήταν ότι δεν κινήθηκαν αρκετά γρήγορα για να θεσμοθετήσουν το καθεστώς τους διενεργώντας εκλογές σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1968. Τα πολιτικά οικογενειακά δίκτυα(πολιτικες φατριες) θα μπορούσαν να είχαν αξιοποιηθεί από το καθεστώς της χουντας για να δημιουργήσει ένα νέο κυβερνών πολιτικό κόμμα που θα στηριζοταν στη βάση στήριξης του παραδοσιακού συντηρητικού μοναρχικού κόμματος που ήταν ένα από τα παραδοσιακά δύο μεγάλα κόμματα της Ελλάδας(πανω στα παλαια στελεχη της ΕΡΕ και του Λαικου Κομματος). Ένας τέτοιος πολιτικός ελιγμός από την πλευρά του Παπαδόπουλου μπορεί να του παρείχε τα μέσα για να κλεισει τα στοματα διαμαρτυριας κατα της δικτατοριας, οπως ειχε επιτύχει να κάνει ο στρατηγός Κονδύλης τη δεκαετία του 1920 και τη δεκαετία του 1930.
Σάββατο 10 Ιουλίου 2021
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ ΕΞΟΡΙΣΘΗΚΕ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΞΕΧΑΣΤΗΚΕ
Η Εξορια του Βασιλεως σταθεροποιει την δικτατορια.
Ο Παπαδόπουλος κινήθηκε γρήγορα και διορισε τον στρατηγό Γεώργιο Ζωϊτάκη (έναν από τους λίγους στρατηγούς που υποστήριζαν ενεργά το πραξικόπημα των συνταγματάρχων) ως νέο αντιβασιλέα με τον εαυτό του ως νέο πρωθυπουργό. Η αποτυχία του βασιλικού αντιπραξικοπηματος ήταν ένα όφελος για τον Παπαδόπουλο * επειδή του επέτρεψε να πολιτικά εξουδετερωσει τον Κωνσταντίνο Β΄ χωρίς να αποξενώσει τη μοναρχική βάση μέσα στην κοινωνία που αρχικά χρειαζόταν ο δικτάτορας. (* Ο Παπαδόπουλος αποσύρθηκε επίσημα από το στρατό επειδή ορκίστηκε πρωθυπουργός).
Κατά ειρωνικό τρόπο ένας από αυτους που ωφεληθηκαν απο την αποτυχια του βασιλικού αντιπραξικοπήματος ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου. Απελευθερώθηκε από τη φυλακή τον Ιανουάριο του 1968 και αναχώρησε με την οικογένειά του για τη Σουηδία. Από την εξορία ο Ανδρέας Παπανδρέου ίδρυσε το αναποτελεσματικό του Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΠΑΚ). Παρ 'όλα αυτά, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε δείξει θάρρος κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του και η αμερικανική πίεση εξασφάλισε την απελευθέρωση του Ανδρέα Παπανδρέου τον Ιανουάριο του 1968.(ΟΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΗΤΑΝ ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ.Η ΧΟΥΝΤΑ ΕΚΛΕΙΣΕ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΠΙΔΑ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΙΜΩΡΗΘΕΙ Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠ. Η ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕ ΓΙΑ ΝΑ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ! ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙΣ!!!)
Για όλους τους δεδηλωμένους αντι-αμερικάνους ο Ανδρέας Παπανδρέου σιγουρα οφείλει τη ζωή του στους Αμερικανούς. Οι Αμερικανοί εκτιμούσαν ότι ήταν καλύτερο να έχουμε έναν υποτιθέμενο αριστερό ηγέτη για να διασφαλίσουμε ότι ο αριστερός αντι-αμερικανισμός δεν θα ξεφύγει απο τον αμερικανικο ελεγχο μετα από το τέλος της δικτατορίας.
Αν και ο Ανδρέας Παπανδρέου φυλακίστηκε, ήταν τελικά ο πιο ωφελημενος του πραξικοπήματος του 1967 που εκανε ο βαφτιστικος του μπαμπα του. Αν είχαν πραγματοποιηθεί οι εκλογές της 28ης Μαΐου 1967, θα είχε διατηρηθεί η υπάρχουσα κοινωνικοπολιτική δομή που ο Ανδρέας Παπανδρέου θα ηθελε πολυ να καταστρέψει, ο ακρογωνιαίος λίθος της οποίας ήταν η μοναρχία. Κάποιος τόσο διαβολικά έξυπνος όσο ο Ανδρέας Παπανδρέου πιθανότατα ήξερε ότι ο υποκείμενος στόχος που είχε πάντα να πάρει την εξουσία μέσω μιας νέας παραταξης της αριστεράς ήταν πλέον εφικτός αν το καθεστώς των συνταγματάρχων έπεφτε αργότερα. Κρίσιμο για την επίτευξη αυτού του αριστερού στόχου θα ήταν η μη αποκατάσταση της ελληνικής μοναρχίας.
Η κατ 'οίκον σύλληψη και κρατηση του Γιώργου Παπανδρέου διήρκεσε μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου 1967. Η Παλιά Αλεπού, έχοντας προηγουμένως κάνει πολλά για να υπονομεύσει τη μοναρχία, τώρα δήλωνε τον εαυτό του πιστό στον εξόριστο βασιλιά. Αυτή την ενέργεια ανέλαβε ο Γεώργιος Παπανδρέου για να μπορέσει να συνάψει πολιτική συνεργασία με τον Κανελλόπουλο. Η Παλιά Αλεπού γνώριζε ότι οι προοπτικές του Κανελλόπουλου να επανενεργοποιήσει την ετοιμοθάνατη ΕΡΕ θα βασιζονταν στην αξιοποιηση οικογενειακών πολιτικών δικτυων που ήταν συντριπτικά φιλομοναρχικά.
Η μετά το 1967 πολιτική συνεργασία του Γιώργου Παπανδρέου / Κανελλόπουλου ήταν απόδειξη του τι θα μπορούσε να είχε συμβεί αν το πραξικόπημα του Απριλίου δεν είχε δημιουργηθεί και μια κυβέρνηση συνεργασιας Ε.Κ./ Ε.Ρ.Ε. ειχε σχηματισθει. Η μόνη φορά που οι πολιτικοί πριν από το 1967 κατάφεραν να πραγματοποιήσουν μια σημαντική διαμαρτυρία κατά του καθεστώτος ήταν στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου τον Νοέμβριο του 1968, την οποία παρακολούθησε ο Κανελλόπουλος. Αν και ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε κάνει παρα πολλά και ασχημα για να υπονομεύσει την ελληνική μοναρχία, πέθανε τουλάχιστον ως ένας αναγνωρισμένος Έλληνας φιλομοναρχικός.
Η Εξορισμένη Μοναρχία: Εξαφανίστηκε αλλά δεν ξεχάστηκε
Η θέση της ίδιας της μοναρχίας αποδυναμώθηκε από τις χαμένες ευκαιρίες του Κωνσταντίνου Β΄ στην εξορία. Κρινοντας εκ των υστέρων και εκ του ασφαλους , η Αυτού Μεγαλειότητα θα έπρεπε να είχε σχηματίσει κυβέρνηση στην εξορία ή τουλάχιστον επίσημα και δημόσια να αποσυνδεθεί από τη χούντα. Ο υπουργός Εξωτερικών Παναγιώτης Πιπινέλης δεν βρισκόταν στην Ελλάδα τη στιγμή του βασιλικού αντιπραξικοπηματος , αλλά ήταν διατεθειμένος να υποστηρίξει μια βασιλική κυβέρνηση στην εξορία. Μια τέτοια κυβέρνηση πιθανότατα θα είχε χρηματοδοτηθεί από τον Σάχη του Ιράν, ο οποίος, αφού για λιγο αυτοεξορισθηκε ,επεστρεψε και εκδηλωσε έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική πολιτική. Ο Πρόεδρος Τζόνσον των Ηνωμένων Πολιτειών ειχε επίσης προσωπικη συμπαθεια για τον Κωνσταντίνο Β 'και αυτό θα μπορούσε να εξασφαλίσει την αμερικανική αναγνώριση της βασιλικής κυβέρνησης στην εξορία.
Επιπλέον, οι περισσότερες ελληνικές πρεσβείες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, ήταν επίσης έτοιμες να υποστηρίξουν μια βασιλική κυβέρνηση στην εξορία. Δυστυχώς, η Ελληνική Πρεσβεία στη Ρώμη ήταν τόσο διακριτική και σεβαστή στην πρόσφατα εκτοπισμένη ελληνική βασιλική οικογένεια. Αυτό, δυστυχώς, επηρέασε τον Κωνσταντίνο Β΄ κατά της επιλογής να ιδρύσει βασιλική κυβέρνηση στην εξορία.
Η εκτοπισμένη ελληνική βασιλική οικογένεια καθησυχάσθηκε από την προσωπική υποστήριξη που έλαβε από το προσωπικό της πρεσβείας που συνέβαλε ωστε ο Κωνσταντίνος Β΄ να πέσει στην παγίδα της αποδοχής της δηλωμένης καλής θέλησης του καθεστώτος. Ο Κωνσταντίνος Β΄ δεχτηκε εκ νέου μέσω ταχυδρομείου και προσωπικών απεσταλμένων τις διαβεβαιωσεις από τον Παπαδόπουλο ότι παρόλο που το καθεστώς επιθυμουσε την επανεγκατάσταση της Αυτού Μεγαλειότητας, θα επρεπε αυτος να περιμένει,του ελεγαν με σεβασμό, μέχρι να επιτευχθούν αμοιβαία οι βολικές ρυθμίσεις.
Τον Ιανουάριο του 1968, η άμεση οικογένεια του βασιλιά μετακόμισε σε μια βίλα στη Ρώμη που πληρώθηκε από το ελληνικό κράτος. (Η Βασίλισσα Φρειδερίκη και η Πριγκίπισσα Ειρήνη μετακόμισαν σε ξεχωριστή βίλα λίγο έξω από τη Ρώμη). Υπάλληλοι και ένα αυτοκίνητο με οδηγό παρέχονται επίσης προς τους εξόριστους βασιλείς. Επίσης ιδρύθηκε ένα ειδικό καθεστως βασιλικού απεσταλμένου μεταξύ Ρώμης και Αθήνας Ο εξόριστος βασιλιάς άσκησε πιθανώς ένα βαθμό επιρροής στο ελληνικό καθεστώς μέσω του υπουργού Εξωτερικών Παναγιώτη Πιπινέλη, ο οποίος ήταν τότε ο πιο ισχυρός πολιτικός στο υπουργικό συμβούλιο.
Μια σιωπηρή προϋπόθεση της οικονομικής στήριξης του καθεστώτος ήταν ότι ο βασιλιάς δεν θα μιλούσε εναντίον του. Από την οπτική γωνία του Κωνσταντίνου Β, ο καλύτερος τροπος δράσης ήταν να διατηρηθεί ένας διακριτικός τρόπος ζωής στην εξορία και να περιμένουμε το καθεστώς να πέσει ή να γινει φιλευθερο επαρκώς, ώστε να μπορέσει να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο βασιλιάς επίσης έφτασε σε επαφή με τον αυτοεξόριστο στην Ελβετια Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον οποίο οι περισσότεροι από τους εξόριστους πολιτικούς της Ελλάδας θεωρουσαν ως τον απόλυτο σωτήρα όταν το καθεστώς των συνταγματάρχων τελείωσε .
Ο εξόριστος Κωνσταντίνος Β 'αισθάνθηκε ακόμη ψυχολογικά ότι εξακολουθούσε να βασιλεύει. Πράγματι, οι βασιλικοι οικοι σε όλο τον κόσμο αντιμετώπισαν τον Κωνσταντίνο Β 'ως βασιλέα μονάρχη, οπως και ήταν τυπικά. * Ο βασιλιάς παρέμεινε μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής παρεμεινε επισης και στην διοικητική επιτροπή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ιστιοπλοϊκών αγωνων , στην οποία εξακολουθεί να είναι ακομη και τωρα. Αυτές οι διεθνείς δεσμεύσεις και τα ταξίδια της ελληνικής βασιλικής οικογένειας στις βασιλικές αυλές της Ευρώπης τους επέτρεψαν να διατηρήσουν το βασιλικό τους καθεστώς. Ίσως ένα αποκορύφωμα της περιόδου του Κωνσταντίνου Β και της βασίλισσας Άννας-Μαρίας στην εξορία ήταν ότι τους δόθηκε πλήρης βασιλική αναγνώριση στις πλούσιες γιορτές της Περσέπολης του Ιράν τον Οκτώβριο του 1971.
(Ένα σημαντικό επίτευγμα του Κωνσταντίνου Β΄ μετα το αδικο δημοψηφισμα στα τέλη του 1974 ήταν ότι η Αυτού Μεγαλειότητα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται από τα βασιλικές αυλές της Ευρώπης και ημι-επισημους οργανισμούς σε όλο τον κόσμο ως κάποιος με μοναδικό ημι-επίσημο καθεστώς . * Η βρετανική βασιλική αυλή ακολουθεί το πρωτόκολλο που οι εκτοπισμένοι μονάρχες διατηρούν τους τίτλους ευγένειας ως «βασιλιάς» ή / και «βασίλισσα», αλλά χωρίς εδαφική ονομασία. Αυτό ισχύει τώρα για τον Κωνσταντίνο Β΄και τη βασίλισσα Άννα-Μαρία όσον αφορά την αναγνώριση από τους Βρετανούς και το πρωτόκολλο της βασιλικής αυλής).
Ο Κωνσταντίνος Β΄ και η βασίλισσα Άννα-Μαρία διατήρησαν ένα χαμηλό προφίλ στη Ρώμη και παρέμειναν στον προϋπολογισμό τους. Η αποτυχία του ελληνικού βασιλικού ζευγαριού να παρευρεθεί στο γκαλά ποδοσφαίρου της Ρώμης το 1968 ήταν μια σοβαρή απογοήτευση για το κοινωνικό σετ της ιταλικής πρωτεύουσας, το οποίο τότε ήταν πιστό στην εξόριστη ιταλική βασιλική οικογένεια Ο νεαρός βασιλιάς και η βασίλισσα εκμεταλλεύτηκαν επίσης την ευκαιρία που τους παρειχε ο επιπλέον ελεύθερος χρόνος ωστε να τον περάσουν με τα τρία παιδιά τους, την Πριγκίπισσα Αλεξία, τον Πρίγκιπα Παύλο και τον Πρίγκιπα Νικόλαο που γεννήθηκαν στη Ρώμη το 1969. Δύο ακόμη παιδιά αργότερα γεννήθηκαν στη Βρετανία, Η πριγκίπισσα Θεοδώρα το 1983 και ο πρίγκιπας Φίλιππος το 1986.
(* Ο βασιλιάς Φαρούκ της Αιγύπτου έφτασε στην Ιταλία λίγο μετά την εκθρονιση του τον Ιούλιο του 1952. Ο εξόριστος βασιλιάς δεν ασχολήθηκε με την αιγυπτιακή πολιτική . Ο πρώην βασιλιάς γυρω απο αυτον ίδρυσε ένα κυκλο προσωπων στη Ρώμη που έγινε εικονική κοινότητα. Αυτος που διατηρούσε μια φιλία με τον Βασιλιά Φαρούκ ήταν ο Πρίγκιπας Ρενιέ του Μονακό που του χορήγησε την υπηκοότητα κρατους του Μονακο το 1959. Αν και ο Φαρούκ κατηγορήθηκε για διαφθορά κατά τη διάρκεια της βασιλείας απο 1936 έως 1952, η Αυτού Μεγαλειότητα απέκτησε φήμη για την οικονομική γενναιοδωρία προς τους φίλους του στη Ρώμη και την κηδεία του τον Φεβρουάριο του 1965 την παρακολουθησαν ολοι οι γνωστοι του).
Κατά την περίοδο 1967 έως 1973 της εξορίας τους, το επίσημο βασιλικό καθεστώς του Κωνσταντίνου Β 'και της Άννας-Μαρίας ηταν αναγνωρισμενο ακόμη. Τα επίσημα πορτρέτα τους κρέμονται υποχρεωτικά σε κυβερνητικά γραφεία και σε δημόσιους χώρους όπως τα αεροδρόμια. Οι εικόνες τους παρέμειναν σε χαρτονομίσματα, νομίσματα και γραμματόσημα. (Ειδικά γραμματόσημα του Κωνσταντίνου ΙΙ και της Βασίλισσας Άννας-Μαρίας εκδόθηκαν το 1971). Βασιλικά διακριτικά με το Ελληνικό Στέμμα φορούσαν ακόμη οσοι υπηρετουσαν στις ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία. Το βασιλικό οικόσημο εξακολουθούσε να εμφανίζεται στα δικαστήρια. Η νεανική εμφάνιση του βασιλιά και της βασίλισσας προστέθηκε στη γοητεια τους, αλλά ήταν ακόμη ασαφές εάν αυτή η γοητεία θα μεταφράζονταν σε επαρκή δημοτικότητα που θα προκαλούσε αργότερα την πραγματική τους αποκατάσταση στον θρόνο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)