Ο Χρ. Σαρτζετάκης ορκίζεται Πρόεδρος. Θ΄ ασκήσει με άψογο τρόπο τα περιορισμένα καθήκοντα, που απορρέουν από το Σύνταγμα.
Μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές της άνοιξης του 1985 έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την επανεκλογή του Κ. Καραμανλή. Ο πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου δεν έχει προβεί, επισήμως, σε δήλωση ότι θα τον προτείνει για δεύτερη συνεχή θητεία, αλλά έχει προχωρήσει παραπέρα: «Βλέπετε κάποιον καλύτερο;» ρωτά αφοπλιστικά…
Από τα τέλη του 1984, παρά τα σύννεφα, που σκιάζουν τις σχέσεις Προέδρου και πρωθυπουργού, ο τελευταίος διαβεβαιώνει τον πρώτο ότι σκοπεύει να τον επανεκλέξει. Όλοι παίζουν μ΄ ανοιχτά χαρτιά, όπως και ο Κ. Καραμανλής, που τυπικά «επιφυλάσσεται ν΄ απαντήσει μετά την επίσημη ανακοίνωση των προτάσεων των κομμάτων». Οι εκλογές έχει συμφωνηθεί ότι θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο του 1985, για το εκλογικό σύστημα, επίσης, υπάρχει συμφωνία ΠΑΣΟΚ και ΝΔ – όλα μοιάζουν συναινετικά στα βασικά ζητήματα.
Κατά τις ανάγκες των καιρών, άλλοτε κυκλοφορεί ότι ο Καραμανλής «τραβάει το αφτί του Παπανδρέου» (μια πόλωση Προέδρου-πρωθυπουργού είναι ό,τι χρειάζεται η ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη ) κι άλλοτε ότι « φρενάρει τη σοσιαλιστική αλλαγή» (άλλοθι του ΠΑΣΟΚ για το σοσιαλισμό, που αργοπορούσε στο ραντεβού με την ιστορία). Παρόλα αυτά στα μέσα Φεβρουαρίου Καραμανλής, Παπανδρέου, Μητσοτάκης έχουν συμφωνήσει ακόμη και στα διαδικαστικά για την εκλογή του Προέδρου. Τότε, ακριβώς, φαίνεται πως αρχίζει το μεγάλο παιχνίδι του Παπανδρέου.
Αναβάλλει, μετά από εκείνες τις επαφές κορυφής, το ταξίδι του για την Κίνα, που είχε προγραμματιστεί για τις αρχές Μαρτίου. Αν τα προεδρικά κυλούσαν ομαλά, γιατί η αναβολή; Η σύνδεση των απαντήσεων με τoν Καραμανλή, διασκεδάζεται με διαρροές προς τον Τύπο, που φέρουν τελεσίδικα τον Παπανδρέου να έχει καταλήξει στην επανεκλογή. Καθώς εντείνεται η φημολογία περί πρόωρων εκλογών μια φράση του Παπανδρέου, που τις διαψεύδει, προϊδεάζει για το θρίλερ: «Θα γίνουν κανονικά τον Οκτώβριο, εκτός απροόπτου…»
Ποιο είναι αυτό; Ο Καραμανλής ή πρόκειται για απειλή προς όσους βουλευτές σκέφτονται να μην ψηφίσουν «δεξιό Πρόεδρο;» – στο μεταξύ ο νέος εκλογικός νόμος είχε καθιερώσει τη λίστα…
Με τέτοιες αμφισημίες θα πορεύεται η πολιτική ζωή, ενώ σε κομματικό επίπεδο το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει προβλήματα. Στελέχη του επιχειρηματολογούν, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου, γιατί πρέπει να επανεκλεγεί ο Καραμανλής: «Επειδή αφενός μεν δεν παρενέλαβε εμπόδια στο έργο της Αλλαγής και αφ΄ ετέρου δεν έφτασε η ώρα να οδηγηθεί η κυβέρνηση σε ρήξη».
Η σκηνή που σημάδεψε την εκλογή. Ο βουλευτής της ΝΔ Καλογιάννης φορτώνεται την κάλπη και φεύγει από την αίθουσα.
Είναι οι μέρες, που μετά από συσκέψεις στην πρωθυπουργική κατοικία στο Καστρί, «κυβερνητικές πηγές παρατηρούν ότι πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το ΠΑΣΟΚ θα προτείνει και θα ψηφίσει Καραμανλή, θέτοντας τέρμα στις διάφορες αντιδράσεις που έχουν εκδηλωθεί στις οργανώσεις του Κινήματος».
Για τους πολύ παρατηρητικούς υπάρχει και μια αλλαγή, καθώς ορίζεται σε συναντήσεις Καραμανλή, Παπανδρέου, Μητσοτάκη, Αλευρά η 17η Μαρτίου ως ημέρα εκλογής του Προέδρου. Τότε ο πρωθυπουργός απλώς «διαβεβαίωσε (τον Πρόεδρο) ότι θα υποδείξει την υποψηφιότητά του στην ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, η οποία θ΄ αποφασίσει σχετικά…»
Στις 28 Φεβρουαρίου, όμως, συνέρχεται το ΕΓ του κινήματος και ομόφωνα αποφασίζει για Καραμανλή. Την ίδια μέρα ο Παπανδρέου μεταφέρει τα σχετικά στον Πρόεδρο: «Του τόνισε και πάλι ότι θεωρεί την παρουσία του στην Προεδρία απαραίτητη, τόσο για την ομαλή εξέλιξη της πολιτικής ζωής όσο και γιατί προσβλέπει το μέλλον δύσκολο…» Τον πληροφόρησε, ακόμη, ότι η σύνοδος της ΚΕ του κόμματός του θα συνέλθει στις 9 κι όχι στις 7 Μαρτίου «για να έχει περισσότερο χρόνο και να εξουδετερώσει τις ελάχιστες αντιδράσεις». Κανόνισαν, μάλιστα, και τα σχετικά με την ορκωμοσία!
Οι δυο κλείνουν ραντεβού για τις 7 Μαρτίου, προκειμένου να τεθεί υπόψη του Προέδρου το κείμενο της εισήγησης Παπανδρέου. Έκτοτε διακόπτεται κάθε άμεση επαφή των κορυφαίων της συγκατοίκησης. Το παιχνίδι παίζεται πλέον με «κλειστά χαρτιά».
Η εισήγηση δεν «είχε ετοιμαστεί» μέχρι το απόγευμα της 8ης Μαρτίου και ο Μ. Κουτσόγιωργας, ως απεσταλμένος του Παπανδρέου, διαβιβάζει στον Π. Μολυβιάτη (διευθυντή του προεδρικού πολιτικού γραφείου τότε) τη διαβεβαίωση για την υποψηφιότητα. Η καθυστέρηση και η μη ενημέρωση οφείλεται, εξηγεί, στο γεγονός ότι ο πρωθυπουργός «συνέχιζε μέχρι αργά το βράδυ τις επαφές του, διότι υπήρχε ένα 10% περίπου των μελών της ΚΕ που δεν συμφωνούσε με την υποψηφιότητα…»
Σκοτεινό παραμένει ένα κρίσιμο σημείο, που σχετίζεται με τη στάση Κουτσόγιωργα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι στη συνάντηση εκείνη είχε προσέλθει με εντολή να γνωστοποιήσει στον Μολυβιάτη ότι ο Παπανδρέου δεν θα προτείνει επανεκλογή Καραμανλή. Αλλά « δεν βρήκε το θάρρος». Επιστέφοντας στο Καστρί, όταν ρωτήθηκε εκεί αν έδωσε το συγκεκριμένο μήνυμα φέρεται ν΄ απάντησε:
-Τους άφησα να καταλάβουν…
Στις 10 το πρωί του Σαββάτου 9 Μαρτίου τα 140 μέλη της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ συνεδριάζουν στον «Αστέρα» της πλατείας Συντάγματος. Έξω από ξενοδοχείο πολλοί οπαδοί του ΠΑΣΟΚ τα υποδέχονται με αντικαραμανλικά συνθήματα. Για το ίδιο απόγευμα έχει συγκληθεί η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος και για την άλλη μέρα το πρωί πανελλαδική σύσκεψη στελεχών. Το σκηνικό είναι διπλά έτοιμο. Και για να εξουδετερωθούν ενδεχόμενες αντιδράσεις, αλλά και να επιδοκιμαστεί άλλη υποψηφιότητα…
Είναι γνωστά τα γεγονότα μετά την έκρηξη της «βόμβας» Σαρτζετάκη. Γνωστές και οι αντιδράσεις, που προκλήθηκαν από το περιβάλλον Καραμανλή. Τις συμπυκνώνει ο ίδιος στο «Αρχείο» του: «Όταν το πρωί της 9ης Μαρτίου πληροφορήθηκα (από δημοσιογράφο που ενημέρωσε τον Π. Μολυβιάτη) τα διατρέξαντα… αισθάνθηκα βαθιά ανησυχία για το μέλλον αυτού του τόπου, όταν διαπίστωσα ότι ημπορούσε ένας πρωθυπουργός να συμπεριφέρεται ως κοινός απατεώνας…»
(Για ιδές ποιος μιλαει χωρις ντροπη,ο πρωτος απατεωνας ηταν ο καραμανλης που εξαπατησε τον βασιλεα με υπουλο τροπο οτι ταχατες θα κατεβει αυτος κατω στην Ελλαδα και θα του τηλεφωνησει να ερθει και εκεινος! Ο Παπανδρεου ανταπεδωσε στον καραμανλη αυτο που του αξιζε! Μαχαιραν εδωκες; Μαχαιραν θα λάβεις! )
Ανακοίνωση των αποτελεσμάτων στον Σαρτζετάκη από το προεδρείο της Βουλής.
Αποσπασματικό το παρασκήνιο
Πολλά λέχτηκαν τις επόμενες μέρες, μήνες και χρόνια για το παρασκήνιο μιας από τις πιο επιτυχημένες και ευφυείς παπανδρεϊκές κινήσεις. Αυτή άλλωστε ήταν κυρίως που οδήγησε στη δεύτερη τετραετία Παπανδρέου (Ιούνιος 1985).
(Μεγαλοφυης η κινηση του Παπανδρεου ! Συνετριψε τον καραμανλισμο κατι που ηταν απαραιτητο, δεν θα μπορουσε ο παπανδρεου να αγιοποιησει αυτον που πουλησε την Κυπρο,αυτον που πρωτος ιδρυσε πελατειακο κρατος ,αυτον που θεωρησε την Ελλαδα μια αγελαδα που θα την αρμεγε η οικογενεια Καραμανλη για παντα!)
Παρόλα αυτά είκοσι χρόνια από τότε οι ερμηνείες διχάζονται. Ήταν προσχεδιασμένη και έγινε με βάση προδιαγεγραμμένο σχέδιο η απομάκρυνση Καραμανλή ή αποφασίστηκε εσπευσμένα, με την εκτίμηση ότι μια δεύτερη καραμανλική πενταετία οδηγούσε σ΄ εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ; Κατηγορηματική απάντηση δεν υπάρχει. Θα υπήρχε αν ο Α. Παπανδρέου αποκάλυπτε ολόκληρο το παρασκήνιο, όπως είχε υποσχεθεί στις 2 Απριλίου 1985. Τότε είχε πει ότι θα έλθει άλλη εποχή στο μέλλον, που θα μιλήσει για τον αιφνιδιασμό. Αλλά δεν το έκανε…
Από τις μαρτυρίες, που έχουν δει το φως, προκύπτει ότι μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου ο Παπανδρέου ήταν προσανατολισμένος στη λύση Καραμανλή. Ύστερα αρχίζει η ταλάντευση. Στα τέλη Φεβρουαρίου (παραμένει αδιευκρίνιστο αν ήταν στις 24/2 ή αργότερα), μέσω του Α. Τσοχατζόπουλου είχε μυστικά βολιδοσκοπηθεί για τη θέση του Προέδρου ο Παν. Κανελλόπουλος. Εκείνος αρνήθηκε, όπως έκανε και το 1974, όταν τον πρότεινε ο Καραμανλής. Κατά τον πρώην πρωθυπουργό Γ. Ράλλη στις «Εκμυστηρεύσεις» του «διέπραξε το λάθος να μην ειδοποιήσει τον Καραμανλή. Όπως μου είπε αργότερα είχε δώσει το λόγο του…»(Γιατι φιλε Ραλλη ηταν λαθος του που δεν ενημερωσε τον καραμανλη; Ποιος ηταν ο καραμανλης που τον προσκυνούσατε σαν θεο ; Ενας πανουργος ανθρωπος που πατουσε επι πτωματων ! Αυτο ηταν ο ψευτοεθνάρχης σας ,που πουλησε την κυπρο για την καρεκλα του πρωθυπουργου).
Ο ίδιος ο Π. Κανελλόπουλος, μιλώντας μετά την εκλογή Σαρτζετάκη, δεν έκανε λόγο για πρόταση, αλλά για «μια απλή φιλική συζήτησι». Ενδιαφέροντα είναι και όσα σχετικά υποστηρίζει ο Χρ. Σαρτζετάκης: « Την πρωίαν της 9ης Μαρτίου προ της εκ μέρους μου αποδοχής της προτάσεως δια την Προεδρίαν, επικοινώνησα τηλεφωνικώς μαζί του (με τον Κανελλόπουλο), δια να τον συμβουλευτώ… Επιμόνως με συνεβούλευε να αποδεχτώ την πρότασιν Παπνδρέου. Οταν δε του εξέθεσα, ότι εγώ, αρνούμενος, τον είχα αντιπροτείνει δια την Προεδρίαν, τότε συγκινημένος, παρά τη σεμνότητά του, μου απεκάλυψεν, ότι είχε βολιδοσκοπηθή και ο ίδιος, χωρίς να μου είπη από ποίον συγκεκριμένως αλλά είχεν αρνηθεί…»(Θαυμαστε υφος ανδρος ! Που να τον εφτανε ο καραμανλης ! Ηταν πολυ χαμηλα ο ψευτοκουφός φυγόστρατος)
Ο Χρ. Σαρτζετάκης ορκίζεται Πρόεδρος . Θ΄ ασκήσει με άψογο τρόπο τα περιορισμένα καθήκοντα, που απορρέουν από το Σύνταγμα.
Ο πρώην ΠτΔ αποδίδει, σωστά, την άρνηση Κανελλόπουλου στο γεγονός ότι δεν ήθελε «να αποδεχθή την πρότασιν προδήλως εξυπηρετούσαν την Κυβέρνησιν, ενώ ο ίδιος είχε εκλεγή βουλευτής, συνεργαζόμενος με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως, το οποίον οπωσδήποτε θα εβλάπτετο με την ιδικήν του υποψηφιότητα».
Από την Τετάρτη 6 Μαρτίου ο Παπανδρέου, μ΄ ένα στενό κύκλο επιτελών του, αναζητά υποψήφιο Πρόεδρο. Την ίδια μέρα, άλλωστε, ο νομικός σύμβουλός του Γρ. Κασιμάτης, έχει πάρει αναλάβει να συντάξει πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Έτσι, η υποψηφιότητα Καραμανλή ανήκει στο παρελθόν είτε βρεθεί άλλος υποψήφιος είτε όχι. Ο ένοικος της Ηρώδου Αττικού έχει προειδοποιήσει πως έγερση «συνταγματικού ζητήματος» είναι ασυμβίβαστη με την αποδοχή της πρότασης για επανεκλογή του…(Πηρε αερα ο καραμανλης και ειχε την απερισκεψια να βαζει και ορους στην κυβερνηση !)
Μέχρι την Παρασκευή 8 Μαρτίου εξετάζονται διάφορα ενδεχόμενα. Συζητούνται οι υποψηφιότητες των παλαίμαχων κεντρώων Γ. Μαύρου και Ι. Ζίγδη, αλλά και του προέδρου της Βουλής Ι. Αλευρά. Ακόμη ονόματα δικαστικών, όπως του Ι. Ντεγιάννη, του προέδρου και αντιπροέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας Θ. Κουροσόπουλου και Ο. Κυριακού. Οι τελευταίοι φέρονται ότι αρνήθηκαν. .
Ο Χρ. Σαρτετάκης επί του προκειμένου, διαβεβαιώνοντας ότι σε κανένα άλλο δεν έγινε πρόταση, αποδίδει τα γραφόμενα τότε και αργότερα, στο «ενδεχόμενον να έγιναν βολιδοσκοπήσεις, όχι προτάσεις και προς άλλους, αλλά κάτι τέτοιοι, εάν όντως συνέβη, θα έγινεν αναμφισβητήτως εν αγνοία του Πρωθυπουργού από ηγετικά στελέχη περί αυτόν» Το επιχείρημά του είναι δήλωση του Παπανδρέου (Φεβρουάριος 1986), σύμφωνα με την οποία «πρόταση έγινε μία και μόνη προς τον σημερινό Πρόεδρο…» Επιπλέον, ότι οι δικαστικοί Κουροσόπουλος και Κυριακού «αφορούσαν πρόσωπα σχεδόν παντελώς άγνωστα εις τον Ελληνικόν λαόν και εκ του λόγου τούτου δεν θα εξυπηρετούντο οι επιδιωκόμενοι τότε πολιτικοί σκοποί », δηλ. νίκη του ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες εκλογές.
Η επιλογή Παπανδρέου για την υποψηφιότητα Σαρτζετάκη έχει περάσει στην ιστορία ως ευφυής πολιτική κίνηση.
Ο Μ. Κουτσόγιωργας (αριστερά) με τον πρόεδρο της Βουλής Ι. Αλευρά. Στον πρώτο φαίνεται ν΄ ανήκει η αρχική ιδέα για την υποψηφιότητα Σαρτζετάκη.
Μάλλον πρωτοβουλία Κουτσόγιωργα
Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι ο Μ. Κουτσόγιωργας, επιστρέφοντας στις 8 Μαρτίου από τη συνάντησή του με τον Π. Μολυβιάτη, έριξε στο τραπέζι τ΄ όνομα του Χρ. Σαρτζετάκη. Η λύση, όπως υποστηρίζεται από πολλούς, ενθουσίασε τον Παπανδρέου . Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει μαραθώνιος για να βρεθεί ο γνωστός από την υπόθεση Λαμπράκη και ένα από τα σύμβολα του αντικαραμανλισμού. Δεν εντοπίζεται παρά τα ξημερώματα του Σαββάτου.
Για κείνες τις τηλεφωνικές επαφές έχουν γραφεί, επίσης, αρκετά. Ο Σαρτζετάκης τις περιγράφει ως εξής: «Την πρότασιν απεδέχθην μετά τρεις αρνήσεις μου κατά τρία μεταμεσονύκτια τηλεφωνήματα, συγκεκριμένως στις 2.00, 6.30 και 9.30 περίπου ώρας της 9ης Μαρτίου 1985 και αφού προηγουμένως ο ίδιος ο Α. Παπανδρέου μου ετόνισεν, ότι είναι, κατά λέξιν, η τελευταία υπηρεσία, που σας ζητεί το Εθνος και η Δημοκρατία…»
Έτσι, ξεκίνησε ένα άλλο παρασκήνιο μέχρι τις 29 Μαρτίου, όταν στην τρίτη ψηφοφορία και με τον οριακό αριθμό των 180 ψήφων (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ, ανεξάρτητοι) εκλέχτηκε ο νέος Πρόεδρος.
(Δεν βρεθηκε ουτε ενας βουλευτης της ΝΔ βασιλοφρων να μην ψηφισει οχι; Τοσο ανανδροι και δειλοι μπροστα στα πιστευω τους ηταν οι βουλευτες της ΝΔ;)
Έχει γραφεί και ξαναγραφεί από τότε πως ο Παπανδρέου είχε εκμυστηρευθεί στον Καραμανλή ότι ήταν άδικη η απόφασή του 1985. Αλλά αυτό ούτε στο 12τομο «Αρχείο» Καραμανλή αναφέρεται, όπου φυσικά έχουν καταχωρηθεί όλες οι θετικές κρίσεις για τον Καραμανλή…
Ο Πρόεδρος με τους αρχηγούς των κομμάτων την κρίσιμη περίοδο 1989-1990. Ο Χρ. Σαρτζετάκης τήρησε απολύτως το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος.
https://www.fractalart.gr/proedros-dimokratias-4/
